چکیده:
بسیاری از اندیشمندان، اقتصاد دیجیتال را موتور محرکه اقتصاد امروز میدانند و در تلاشاند تا راهکارهایی در جهت بهرهبرداری هر چه بیشتر از این حوزه ارائه نمایند. با توجه به اهمیت اقتصاد دیجیتال، پژوهش حاضر بر آن است تا ابتدا بررسی نماید، اقتصاد دیجیتال چه فرصتها و تهدیداتی را برای کشور ایجاد میکند و پس از آن راهبردهایی را برای حداکثرسازی بهرهبرداری از فرصتهای اقتصاد دیجیتال و مقابله با تهدیدات آن ارائه دهد. برای این منظور، اطلاعـات و دادههای مـوردنیـاز، از طریق مطالعـات کتابخانهای، بررسی اسناد و همچنین مطالعات میدانی شامل مصاحبه و پرسشنامه جمعآوری شـده است و سپس جهت تجزیهوتحلیل اطلاعات و ارائه راهبردها و استراتژیهای مربوطه از روش SWOTو تکنیک دیمتل استفاده شده است. نهایتاً بر اساس نتایج پژوهش، برای اقتصاد دیجیتال تعداد 5 قوت داخلی در برابر 3 نقطه ضعف داخلی و تعداد 7 فرصت خارجی در برابر 5 تهدید خارجی شناسایی و بررسی شده است. سپس با مقایسه نقاط قوت داخلی و فرصتهای خارجی، نقاط ضعف داخلی و فرصتهای خارجی، نقاط قوت داخلی و تهدیدهای خارجی و نقاط ضعف داخلی و تهدیدهای خارجی با یکدیگر، 8 راهبرد جهت بهرهبرداری از اقتصاد دیجیتال، در فضای اقتصادی ایران ارائه شده است. نهایتاً 20 عامل داخلی و خارجی که از طریق تکنیک SWOT استخراج شده است، همچنین با استفاده از روش دیمتل از منظر درجه علیت، مورد مقایسه قرار گرفتهاند که نتایج نشان داد بالاترین رتبه اثرگذاری، مربوط به عامل «افزایش و توسعه تجارت الکترونیک» و بالاترین رتبه اثرپذیری، مربوط به عامل «سرمایهگذاری عظیم» میباشد.
Many thinkers see digital economy as a driving factorin today's economy. They are trying to provide solutions to make the most out of it. Given the importance of the digital economy, the present study seeks to first examine what opportunities and threats the digital economy poses for the country of Iran and then to provide certain strategies to maximize the use of digital economy opportunities and counteract those threats. For this purpose, the required information and data were collected through library studies, document analysis and field studies including interviews and questionnaires. Then, data analysis was conducted through SWOT method and DEMATEL technique and therelevant strategies were presented. Finally, according to the results of the research, there have been identified and investigated 5 internal strengths against 3 internal weaknesses,and 7 external opportunities against 5 external threats. Then, by comparing internal strengths and external opportunities, internal weaknesses and external opportunities, internal strengths and external threats, and internal weaknesses and external threats, eight strategies were presented for exploiting the digital economy in Iran's economic environment. Finally, 20 internal and external factors extracted through SWOT technique were compared using DEMATEL for causality viewpoints. The results showed that the highest effectiveness is related to the factor of "Growth and development of electronic commerce" and the highest influences is related to the factor of "massive investment"
خلاصه ماشینی:
از فروش و پشــتيباني شــرکت هاي توليد کننده نرم افزارها و بازيهاي رايانه اي ميتواند به عنوان مثالي در اين باب ياد کرد؛ مناسـب براي کسـب وکارهاي کوچک و متوسـط : اين کسـب وکارها مي تواند منافع بسـياري مانند دسترسي به بازارهاي بيشتر، کاهش هزينه هاي مبادله ، افزايش سرعت و دقت در مبادلات و حضور در بازارهاي متنوع به دســت آورند اما ذکر اين نکته خالي از لطف نيســت که بنگاه هاي کوچک و متوسط نسبت به بنگاه هاي بزرگ ، در به کارگيري واستفاده از مزاياي اقتصاد ديجيتال با ريسک بيشتري مواجه هستند؛ زيرا منابع کافي براي سرمايه گذاري در اين زمينه و آموزش مناسب را در اختيار ندارند؛ افزايش تقاضا براي کارکنان ماهر و دانشي : از آنجايي که در کشور ما نيروهاي فعال و تح صيل کرده بســـيار زيادي وجود دارد، لذا از اين موضـــوع ميتواند به عنوان فرصـــتي بيبديل براي کسب وکارها نام برد؛ نياز به فناوري اطلاعات با سرعت بالا: لازمه موفقيت در زمينه اقتصاد ديجيتال فناوري با سرعت بالا ست که به دليل مهيا نبودن زيرساخت ها در تمامي مناطق کشور، دستيابي به آن ميتواند از مهم ترين چالش هاي پيش روي کسب وکارها باشد؛ تغيير از آنالوگ به ديجيتال : اين تغيير موجب بهبود کيفيت خدمات و همچنين تنوع خدمات و 1 Digikala ١٢٣ محصولات قابل ارائه ميگردد؛ تحويل کالاي ديجيتالي و ناملموس : خريد نرم افزار، فيلم و سريال از واضح ترين مثال هاي موجود در اين زمينه است ؛ تغيير در الگوي مصرف : به واسطه رسانه هاي پرشتاب ديجيتال و تکنولوژيهاي پيشرفته ارتباطات و اطلاعات ، فرهنگ هاي مصرفي متفاوتي از ساير کشورها به داخل قلمروهاي ملي و محلي جوامع رسوخ کرده و به ترويج فرهنگ مصرف گرايانه و تغيير رفتارهاي مصرفي مردم ميپردازد؛ افزايش وابستگي درون سازماني: بااستفاده از ابزارهاي ديجيتالي تمامي بخش هاي سازمان مانند تار عنکبوت به يکديگر مرتبط ميشــوند و به نوعي تمامي بخش ها از اهداف و عملکرد بخش هاي ديگر مطلع ميگردند.