چکیده:
عوامل متعددی بر کیفیت فضاهای باز شهری و در نتیجه افزایش مطلوبیت و پویایی شهرها تاثیرگذار است که از مهمترین این عوامل آسایش حرارتی است که خود متاثر از عوامل محیطی و اقلیمی شهرها است. هندسه و چیدمان بلوکهای شهری به شدت بر شرایط خرده اقلیم های محلی تاثیرگذار است. در این پژوهش با هدف بررسی تاثیر هندسه متداول بلوکهای شهری در میزان آسایش حرارتی محیط خارج در دوره گرم و تابستانی شهر همدان، پنج هندسه متداول از بلوک های شهری بلوکهای منفرد شمالی-جنوبی، بلوکهای منفرد شرقی-غربی، بلوکهای خطی شمالی-جنوبی، بلوکها به صورت خطی با چیدمان شرقی-غربی و بلوکها به صورت حیاط مرکزی به عنوان پنج خرده اقلیم شهری متفاوت انتخاب شد و تاثیر هندسه هر یک از این اشکال در میزان آسایش حرارتی در شرایط آب و هوایی بسیار گرم و تابستانی شهر همدان مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. جهت شبیه سازی خرده اقلیم های مورد نظر و مقایسه و ارزیابی میزان آسایش حرارتی خارج، از نرم افزار انویمت met-ENVI به عنوان یکی از کاملترین نرم افزارهای شبیه سازی در حوزه خرده اقلیم های شهری استفاده شده است. چهار عامل دمای هوا، دمای متوسط تشعشعی، رطوبت نسبی و سرعت جریان باد به عنوان مهمترین عوامل موثر بر آسایش حرارتی در فضای باز در فضای مرکزی و مشترک بلوکهای مورد نظر برای سه ساعت ۰۰:۰۸ ،۰۰:۲۰ و ۰۰:۲۲ به عنوان نمایندهای از ساعات پر تردد طول روز استخراج گردیده است. همچنین از شاخص میانگین آرای پیش بینی شده PMV به عنوان یکی از جامعترین روش های تخمین آسایش حرارتی محیط خارج بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در فصل تابستان آسایش حرارتی در ساعاتی که تابش خورشید وجود دارد بیشتر تحت تاثیر این عامل است و هرچه سایه اندازی در محل بیشتر باشد شرایط آسایشی بهتری حاکم است. همچنین سرعت جریان باد در این فصل پس از تابش خورشید به عنوان عاملی بسیار مهم در جهت بهبود شرایط حرارتی محیط مطرح است. در مجموع از میان پنج هندسه یاد شده، بلوکها به صورت حیاط مرکزی شرایط مناسبتری از نظر آسایش حرارتی محیط خارج و شاخص PMV را دارا است
خلاصه ماشینی:
در گذشته شاخصهای حرارتی متعدّدی مانند دمای مؤثر، دما معادل، شاخص استرس گرما یا شاخص آسایش انسان، بر اساس پارامترهای هواشناسی برای ارزیابی سطح آسایش حرارتی انسان مورد استفاده قرار گرفتهاند (Ayoade, 1978; Gonzalez, Nishi, & Gagge, 1974; Veleva, Pérez, & Acosta, 1997; Yan & Oliver, 1996).
مطالعات دیگر بر تأثیر طراحی شهری بر میزان تابش خورشیدی دریافتی و تأثیر آن بر آسایش حرارتی عابران پیاده شده است (Johansson & Emmanuel, 2006; Middel, Häb, Brazel, Martin, & Guhathakurta, 2014; M Santamouris, 2013).
, 2011; Ma‡, Zhu, & Wu, 2001; Mihalakakou, Santamouris, & Asimakopoulos, 1994; Niachou, Papakonstantinou, Santamouris, Tsangrassoulis, & Mihalakakou, 2001; Mat Santamouris, Paraponiaris, & Mihalakakou, 2007; Mat Santamouris et al.
علی تودرت و مایر(Ali-Toudert & Mayer, 2006) مدل خرده اقلیم انوی مت را برای شبیه سازی آسایش حرارتی بیرونی در اقلیم گرم و خشک الجزیره استفاده کرده و تاثیر جهتگیریهای مختلف دالانهای شهری را مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیدند که زمانی که نسبت ارتفاع ساختمان با خیابان به عرض آن (H/W) افزایش مییابد ، دمای هوا به آرامی کاهش مییابد و شاخص آسایش حرارتی ارتقاء مییابد .
در این پژوهش با بهرهگیری از اندازهگیریهای میدانی و شبیهسازی رایانهای تأثیر هندسه هر یک از این اشکال در میزان بهبود آسایش حرارتی فضای باز در شرایط اقلیمی بسیار گرم (انقلاب تابستانی) شهر همدان مورد ارزیابی و مقایسه با یکدیگر قرار گرفته شده است.
در مجموع ضریب همبستگی دادههای برداشت شده و شبیه سازی شده 80/0 برآورد و نرم افزار به عنوان ابزاری مناسب برای مطالعات پژوهشی شناخته شده است (Acero & Herranz-Pascual, 2015; Lee, Mayer, & Chen, 2016; Müller, Kuttler, & Barlag, 2014; Skelhorn, Lindley, & Levermore, 2014; Srivanit & Hokao, 2013; Taleghani et al.