چکیده:
انسان موجودی مکلف،و تکالیف جعل شده برای آدمی از جانب خداوند، سکوی کمال،تضمین کننده حقوق بشر و سبب نیل به پاداش های اخروی می باشد.
در برخی از آیات قرآن سخن از تکالیف دشواربرای قوم یهود(بقره/54-نساء/160) آمده و در سوره بقره/286 پیامبر اسلام از خدا می خواهد که تکالیف سخت را بردارد؛در مقابل آیاتی وجود دارد که سخن از آسانی تکلیف(بقره/185) و به اندازه وسع{کمتر از طاقت}(بقره/286)و در دین حرجی (حج/78)برای مکلف نیست، می باشد.
مقاله حاضر با تکیه بر آیات کریمه به روش کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی تحلیلی در پی تبیین نگاه قرآن در مساله تکلیف و تعارض دو دسته آیات و سبب وضع تکالیف سخت می باشد. از یافته های این نوشتار آن است که تکالیف الهی به دو قسم ابتدایی و کیفری وضع شده است.دستورات نخستین خدا به بشر ،سهل و مقدور و بلکه کمتر از طاقت بشر می باشد و ابن سنت الهی در همه ادیان می باشد و اختصاص به امت پیامبر اسلام ندارد.اگر بشر سر ناسازگاری با تکالیف ابتدایی را ساز بزند و از حدود خدا تجاوز کند،خدا تکالیف کیفری را به جهت برگشت بشر به سوی خدا، نشان دادن بندگی، زدودن پرده ها، کدورتهای های روحی و عبرت دیگران وضع می نماید.
Man is an obligated being, and the forged duties for man by God are the platform of perfection, the guarantor of human rights, and the cause of attaining the rewards of the Hereafter. In some verses of the Qur'an, difficult tasks are mentioned for the Jewish people (Baqarah / 54-Nisa '/ 160) and in Surah Al-Baqarah / 286, the Prophet of Islam asks God to remove the difficult tasks; in contrast, there are verses that speak of the ease of the task ( Baqarah / 185) and it is not obligatory for a large extent (less than the endurance) (Baqarah / 286) and in the Haraji religion (Hajj / 78). Relying on the verses of the Qur'an in a library method and with an analytical descriptive approach, this article seeks to explain the view of the Qur'an on the issue of duty and the conflict between the two categories of verses and causes difficult tasks. One of the findings of this article is that the divine duties are divided into two types: primary and criminal. The Prophet of Islam does not have it. If man inconsistencies with basic duties and transgresses God's limits, God will impose criminal duties on human beings to return to God, show servitude, remove the veils, spiritual turmoil and the example of others.
خلاصه ماشینی:
در برخی از آیات قرآن سخن از تکالیف دشواربرای قوم یهود(بقره/54-نساء/160) آمده و در سوره بقره/286 پیامبر اسلام از خدا می خواهد که تکالیف سخت را بردارد؛در مقابل آیاتی وجود دارد که سخن از آسانی تکلیف(بقره/185) و به اندازه وسع{کمتر از طاقت}(بقره/286)و در دین حرجی (حج/78)برای مکلف نیست، می باشد.
(بقره/ 185 ) اگر تکالیف سخت برای بشر وضع نشده است جمع بین آیاتی که در آنها تکالیف سخت وضع شده است با آیاتی که سخن از سهولت دین و تکلیف به اندازه وسع می باشد چگونه است؟ در پیشینه ی بررسی موضوع «تکالیف شاقه در ادیان» باید گفت مفسرانی (شیعه و سنی) از قبیل علامه طباطبایی، محمد جواد مغنیه، طالقانی، مکارم شیرازی، رشید رضا، سید قطب، شیخ طوسی ، فخر رازی ،بلاغی،ابوزهره،زمخشری ،آلوسی و...
(تفسير كنز الدقائق و بحرالغرائب، القمي المشهدي، ج2، ص476) (صفوة التفاسير، محمدعلي الصابوني، ج3، ص181) (سعيد حوي،ج1، ص671) (محمدتقي مدرسي، ج1 ، ص459) (طوسي، تفسير تبيان، ج2، ص384) (فخر رازي، تفسير كبير مفاتيح الغيب، ج7، ص3004) (فيض كاشاني، الاصفي في تفسير القرآن، 1387ش، ج1، ص135) (سيدعبدالاعلي سبزواري، مواهب الرحمان، ج4، ص432) (حسين ابن احمد الحسيني، تفسير اثني عشري، ج1، ص371) (ابي الفداء اسماعيل بن كثير القرشي الدّمشقي، تفيسر القرآن العظيم، ج1، ص301) ابن عاشور در ذیل آیه286 بقره بعد از ذکر معنای وسع می نویسد:این آیه به دلیل کلمه(نفسا) که در سیاق نفی قرار گرفته است دلالت بر عدم وقوع تکلیف به آن چه که فوق طاقت باشد در ادیان الهی را دارد.