چکیده:
نگارنده در این مقاله به طور کلی وراثت را بر دو نوع تقسیم کرده است
(1)وراثت به فرض و (2) وراثت به قرابت. ارث بردن زوجین از یکدیگر بنابر نوع اول از
وراثت تعیین میگردد.
در این مقاله، ابتدا، دربارة میراث زوجات متعدد از زوج و میراث زوجهای که تنها
وارث زوج است به سه قول استناد میشود. در ادامه، متعلقات ارث زوجه که در سه موضوع
میگنجد مورد ارزیابی قرار میگیرد: این سه موضوع عبارتند از: (1) محرومیت فی
الجمله زن مخصوص کدام زوجه است؟ (2) زوجه از چه نوع اموالی از ترکه زوج متوفی ارث
میبرد و از کدام محروم است؟ (3) کیفیت و طرق قیمتگذاری اموالی که زوجه از قیمت
آنها حصهای به عنوان ارث میبرد، چگونه است؟ در پایان مقاله، نیز ده عنوان از
روایات بررسی شده و با توجه به موارد یاد شده نتیجهگیری ارائه میگردد.
خلاصه ماشینی:
"از جمله افرادی که به این نظر قائلند و عباراتی شبیه به متون مذکور داشته و ضرورتی نیست که همة آنها بیان شود عبارتند از: علامه حلی [قواعد الاحکام ج 2: 178؛ تحریرالاحکام ج 2: 168؛ 1410 ج 2: 125؛ مختلف الشیعه ج 2: 184]، شهید ثانی [الروضة البهیه ج 8: 172؛ مسالک الافهام ج 2: 369؛ شهید اول الدروس به نقل از: مفتاح الکرامة ج 8: 189]، ابن حمزه [الوسیلة الی نیل الفضیلة: 391]، فاضل مقداد [التنقیح الرائع: 192؛ 1343: 383]، صاحب ایضاح و کنزالفوائد و غایة المرام[1] و صاحب مفتاح الکرامة [حسینی عاملی ج 8: 189].
قائلین به عمومیت حکم حرمان به ذات ولد و غیر آن عدهای دیگر از فقها معتقدند که فرقی میان زوجة ذات ولد و غیر آن نیست و هر دو مشمول حکم به حرمان فی الجمله میباشند که برخی صریحا به آن اشاره نمودهاند و برخی با مطلق آوردن حکم در مورد زوجه، نظر خود را در این رابطه بیان کردهاند که طبق روال پیشین، ابتدا به عبارت چند تن از آنان اشاره میکنیم: ـ شیخ مفید در کتاب المقنعه میفرماید: زوجه از رباع زوج ارث نمیبرد و قیمت چوب و آجر و بناء و آلات در آن به او داده میشود و این، آن چیزی است که پیامبر(ص) و ائمه(ع) بر آن نص آوردهاند [: 687]."