چکیده:
خمس از واجبات مالی است که در تعالیم اسلامی بر پرداخت آن تأکید فراوانی شده است.تشریع خمس و تعلق آن به موارد هفتگانه و تعیین ضمانت اجرایی قوی(قبولی عبادات به پرداخت خمس منوط است.)برای پرداخت آن،عقلا نمیتواند فقط به منظور برطرف کردن نیاز مالی سادات باشد بلکه خمس یکی از منابع تأمین بودجه دولت اسلامی است که البته رفع نیاز مالی سادات از اولویتهای مصرف آن است.این نظریه از ابداعات فقهی امام خمینی(ره)است که میتوان شواهد فقهی زیادی برای آن پیدا کرد.در مقابل نظریه امام خمینی،نظریه مشهور قرار دارد.در این مقاله دلائل و شواهد هر دو نظریه مورد بررسی قرار گرفته و در پایان نظریه امام خمینی(ره)به عنوان نظریه مختار مورد تأیید قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"است زیرا خداوند در این آیه برای رسول و اقربای او چیزی قرار داده و آنها را در
ابن حزم ظاهری معتقد است خمس را باید به پنج قسمت تقسیم کرد.
از غنایم یک پنجم است و همان سهم نیز به خود شما بازمیگردد فقط با این دیدگاه که
نظر مشهور فقهای امامیه این است که باید خمس را به شش قسمت تقسیم کرد.
رسول خدا(ص)و سهم سوم مال ذی القربی که امام است و این سهام سهگانه در زمان
مساکین و سهم ششم مال ابن سبیل است که همه این سه گروه باید از آل رسول(ص)
است این مال در اختیار او قرار میگیرد و ذی القربی یعنی امام معصوم از آن جهت که
جانشین پیامبر(ص)است این مال را اختیار دارد و در دوران غیبت امام معصوم،چون
یک در زمان خود در تمام سهم امام ولایت دارند و این بدان معنی نیست که این سهم، ملک شخصی آنان است.
از آن نیز در اختیار امام معصوم(ع)قرار میگیرد و اگر غیر از این بود باید گفته میشد: «فان لله و للرسول و لذی القربی خمسه»92
این واقعیت است که خمس به یک لحاظ در اختیار حکومت اسلامی قرار داده میشود
و این دولت اسلامی است که باید یتامی و مساکین و ابن سبیل از اهل بیت پیامبر(ص)را
در این روایت هم در سؤال مشخص و هم در جواب امام(ع)مجموع خمس به عنوان حق واحد به امام نسبت داده شده است.
1-امام خمینی(ره)برای اثبات اینکه خمس حق حکومت اسلامی است میفرمایند:
وحدت سیاق خود دلیل بر این است که خمس نیز مانند فیء متعلق به حکومت اسلامی"