خلاصه ماشینی:
"ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی بمفاد اسم و معنا ومفهوم خود حق دارد و در قلمرو اوست که درباره کتابی باخاطراتی سیاسی-ادبی-فرهنگی-ایرانی اظهارنظر کند ولینکند«صنعت حمل و نقل»گشتی بر گذشته»را بد خوانده و«گشتی»با دو سرکج را«کشتی»با یک سرکج گرفتهاند کهخود از وسائط نقلیه است و در حیطه صلاحیت آنها؟ باری من التزام پاسخ بمطالب و نکاتی که بمیان آوردهاندرا با یکی دو مسألهایکه از نظر من پایه و مایه اصولی واخلاقی دارد شروع میکنم و بعد قدمبهقدم و نکتهبهنکتهسراسر نوشتههای ایشان را شکافته و بمحک و عیار سنجشمیدهم و اگر احتیاجی به توضیح پیش آمد با سپاسگزاری ازمدیر و گردانندگان ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی-دریغی در کار نخواهد بود.
شما وزارت خارجهای نبودید و ازبلژیک از پیش جهانشاهی آمدید به وزارت خارجه از ایشانبپرسید اگر شورویها مرا آنچنانکه شما میخواهید القاکنید میشناختند چه لازم بود به اصرار برای ملاقات با خانم(فورتسووا)وزیر فرهنگ شوروی دعوت کنند؟منی که حتیدر کار دولتی همه نبودم و دست بچهها را گرفته و در غمتحصیل و تربیت آنها پشت پا به خدمت سی و چند ساله زدهبودم و رفتهبودم به خارج.
از این مطلب بگذریم و برویم سراغ اصل موضوع که آیا در«گشتی بر گذشته»صحبت و تحلیل و نکتهای وجود دارد یانه؟با خواننده برویم به گشت و گذاری در«گشتی بر گذشته»:1-داستان«براوین»و پیشنهاد و اصرار حکومت لنین کهایران برود قفقاز و هفده شهر آنجا و غیره را بگیرد و اینکهحکومت وثوق الدوله براوین را نمیپذیرفت و او عاجز شد واعلامیهایکه محمود محمود نوشت و او امضاء کرد مگر منبرای نخستین بار ننوشتهام؟جز من و خود محمود محمود ویکی چند نفر از جمله دکتر حامی کی موضوع را شنیده یامیدانسته است؟(ص 25 و 26 کتاب) 2-چه کسی همان موضوع را به حکیم الملک نوشت و او بهسادچیکف گفت و شیپور بدگوئی و هرزهدرائی به حکیم الملک"