چکیده:
طراحی اشیاء در جهت مستندسازی و انتقال اطلاعات جزئی از فعالیتهای اصلی باستانشناسی محسوب میشود. طیف گستردهای از اشیاء در فعالیتهای باستانشناختی مورد طراحی قرار میگیرند. نوشتار حاضر به نقد ترجمه کتابی در زمینه طراحی اشیاء باستانشناختی میپردازد که کتاب اصلی آن، منبعی اگرچه قدیمی، اما نسبتاً معتبر در این زمینه محسوب میشود. با توجه به اینکه این کتاب حتی پیش از ترجمه نیز جزء منابع بسیار مهم طراحی محسوب میشد، ترجمه آن به زبان فارسی اهمیت آن را نزد باستانشناسان دو چندان مینماید. ترجمه تحتاللفظی، برگردان فارسی نامفهوم و نامأنوس، کیفیت بسیار پایین تصاویر نسبت به کتاب اصلی که نقش عمدهای در افزایش درک مخاطب از مطالب کتاب دارند، فصلبندی آشفته و نامنظم و خوانش دشوار از جمله موارد قابل نقد در ترجمه کتاب هستند. تسلط بر زبان انگلیسی و داشتن آگاهی در زمینه طیف گسترده اشیاء و یافتههای باستانشناختی جهت ترجمه چنین کتبی از مواردی است که در آینده بایستی مورد توجه مترجمین محترم قرار گیرد.
Drawing archaeological finds is one, among the other means of documentation and information transfer in archaeological science. A wide range of objects are drawn during archeological activities. The present paper criticizes the translation of a book on the drawing of archeological objects. The main book in original language is an outdated, but relatively reliable source. Considering that this book was regarded as one of the most important sources of drawing even before translation, its translation into Persian doubles its importance to Iranian archaeologists. The translated version of the book, which is published in Iran, suffers from literal translation, unfamiliar and unusual equivalents and low quality of the printed images, which play a major role in increasing the readers’ understanding of the content of the book. It should be considered that mastering English language and having extended knowledge of the wide range of objects and archaeological finds is necessary for the translation of source books.
خلاصه ماشینی:
از دهـه ١٩٦٠ مـیلادی کـه نخستین کتب راهنمای طراحی در اروپا منتشر شدند (برای مثـال ;١٩٦٧ ;١٩٦٦ Hope-Taylor ١٩٦٥ Piggott ;١٩٦١ Martial) تــاکنون منــابع متعــددی در زمینــه طراحــی و مصورســازی (illustration) اشیاء باستانی منتشر شده اند که اگرچـه اکثـر آنهـا بـه طراحـی و تصویرسـازی عموم اشیاء میپردازند (برای مثـال Griffiths and ;١٩٧٠ Brodribb ;١٩٨٩ Adkins and Adkins ٢٠٠٥ Steiner ;١٩٧٧ McCormick ;٢٠٠٠ Hodgson ;١٩٩١ Wilson)، امـا در برخـی مـوارد نیـز متمرکز بر یک نوع خاص از یافته ها همچـون سـفال Holladay ;١٩٨٧ Green ;١٩٩٦ Collett) (١٩٧٢ Smith ;١٩٧٦ و دسـت سـاخته هـای سـنگی Dauvois ;١٩٨٥ Chase ;١٩٨٦ Addington) (١٩٨٨ Martingell and Saville ;١٩٨٤ ;١٩٨٣ ;١٩٨٢ ;١٩٨١ Martingell ;١٩٧٦ هسـتند.
٤. نقد محتوایی اثر نخستین نکته مربوط به عنوان کتاب است ؛ در عنوان اصلی کتاب Drawing Archaeological) (Finds: A Handbook، هیچ اشاره ای به «هنر» یا «اشیاء هنری» نشده است ، اما عنـوان ترجمـه آن به «ترسیم یافته های باستان شناسی و هنر» تغییر یافته است که افزایشی فاقـد توجیـه و بـه لحاظ دستوری نیز غلط است ؛ زیرا عبارت «یافته های هنر»، که متضـمن کـاربرد غلـط لغـت «هنر» در نقش صفت برای «یافته ها» است ، عبارتی بیمعناست (در عنوان اصلی کتـاب نیـز از Archaeological اســتفاده شــده کــه حالــت صــفتی دارد و نــه Archaeology کــه اســم محسوب میشود)؛ حتی اگر اصراری بر هنری بودن این اشیاء است عنوان «ترسیم یافته هـای باستان شناختی و آثار هنری» عنوان مناسب تری است .