چکیده:
یکی از وجوه اعجاز قرآن، اخبار از غیب و پیشگویی نسبت به آینده است. از اینرو برخی از مفسران، شادی مومنان در آیات ابتدایی سوره روم را تحت سیطره این فضای فکری تحلیل نمودهاند. نظر به اهمیت کشف مراد الهی از این فراز سوره روم، پژوهش حاضر با عرضه یک طبقهبندی مناسب از اختلاف قرائات در آیات یادشده، سعی در بازخوانی شادی مومنان دارد. پس از نقد آراء مختلف در این زمینه، نتایج تحقیق حاکی از آن است که شادی مومنان در پرتو قرائت مشهور و از «نصر الله» نشات یافته که این نصرت، همان وعده قطعی الهی بر پیروزی دین حق در همه ابعاد آن خواهد بود. در این میان، تحقق غلبه روم بر ایران، به مثابه نشانه صدقی است که در ظرف وقوع آن، مومنان را با اطمینان به انجاز وعده دیگر الهی؛ یعنی نصرت اهل ایمان، شادمان خواهد ساخت.
One of the miraculous aspects the Qur'an is its news of the unseen and its prediction about the future. Thus, some commentators have analyzed the joy of the believers in the first verses of chapter al-Rom under the effect of such an intellectual circumstance. Given the importance of discovering the divine intention from this verse of chapter al-Rom, the present study attempts to highlight the happiness and delight of believers via offering a suitable classification of the differences in the readings of the mentioned verses. After criticizing various opinions in this regard, the results of the research indicate that based on the famous reading the believers’ joy derives from "Allah’s help". This help is the very definite divine promise that the true religion with its all dimensions will prevail over the world. In the meantime, the Quranic prediction that the Roman will conquer Iran was a clear sign of the fulfilment of other divine predictions. This event on its due time made the believers delighted and confident that Allah’s another promise, that Allah helps believers, will be fulfilled.
خلاصه ماشینی:
ک: معرفت، 1392: 305 ـ 304؛ خوئي، بيتا: 71 ـ 70؛ جوادي آملي، 1394: 201 ـ 200) همچنين چندين مقاله در زمان اخير دراينباره نگاشته و منتشر شده است (عليانسب، 1394: 22 / 86 ـ 67؛ سلطاني بيرامي، 1395: 17 / 97 ـ 74؛ احمدي، 1377: 18 / 31 ـ 26) در اين ميان، برخي بر اين باورند که با وجود مناقشات وارد بر نظر رايج مبتني بر قرائت مشهور، همچنان ميتوان اين نظر را مناسبترين نظر دانست که البته با ديگر نظرهاي مبتني بر قرائت غير مشهور قابل جمع خواهد بود (سلطاني بيرامي، 1395: 17 / 95 ـ 94)؛ گروه ديگري با نقد نظر رايج، «پيروزي معنوي به جهت ظهور اعجاز قرآن» و «پيروزي مقارن با صلح حديبيه» را دو وجه خالي از اشکال جهت تبيين خوشحالي مؤمنان دانستهاند (عليانسب، 1394: 22 / 79 ـ 78)؛ و در نهايت برخي نيز با ارائه نظري که مستلزم پذيرش دو رأي غير مشهور در دو حوزه قرائت و مکي و مدني بودن اين آيات است؛ سعي داشتهاند تا شادي مؤمنان را در حيطه فتحي که نصيب خود آنان در جنگ با روميان شده است، تبيين نمايند (احمدي، 1377: 18 / 31 ـ 30) نظر بر اين پژوهشها، نويسندگان در اين اثر کوشيدهاند تا اولاً تمامي نظرات پيرامون اين آيه شريفه در باب تبيين شادي مؤمنان را إحصاء، طبقهبندي و نقد نموده و ثانياً نظر جديدي را به جامعه علمي تقديم نمايند که مبتني بر کليد واژگان خود اين دسته از آيات همچون: «المؤمنون»، «بنصر الله» و «وعد الله» است.