چکیده:
بحران محیط زیست در قرن اخیر موجب شده است علاوه بر بازنگری در نحوه تعامل انسان با طبیعت در استفاده از علم و تکنولوژی، رجوع دوبارهای در مورد جایگاه انسان در جهان و اخلاق زیست محیطی در همه ادیان و رویکردهای فکری و فلسفی صورت گیرد. هرچند با توجه به اهمیت موضوع، تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده، اما هدف این مقاله این است که مسأله محیط زیست از کانال اصول هستیشناسانه ملاصدرا و آیات قرآنی مورد بحث قرار گیرد تا همزمان با تغییر و اصلاح نگرش فرد، موجب ایجاد تغییر در رفتار او گردد.
خلاصه ماشینی:
رويکرد اخلاق زيست محيطي بر اساس آيات قرآني و مباني حکمت صدرايي در جهت برون رفت از بحران محيط زيست /٤٦٩ انديشمندان سنت گراي اسلامي معاصر همچون آيت الله جوادي آملـي، محقـق دامـاد، احد قراملکي، دکتر سيدحسين نصر در جهت دفاع از محيط زيست با توجه به متن قرآن کريم و نهج البلاغه و روايات ائمه اطهار(ع )، رعايت مسائل مربـوط بـه محـيط زيسـت از ناحيه انسان ها را در حد وجوب و تکليف الهي بيـان نمـوده انـد، و همچنـين بـا تأمـل در مباني مابعدالطبيعي به ويژه حکمت صدرايي به حـل مسـائل زيسـت محيطـي از طريـق اخلاق کاربردي(اخلاق زيست محيطي) پرداخته اند، و بدين گونـه نقشـي بسـزا در تنـوير افکار عمومي مردم و تغيير نگرش هاي ماديگرايانـه و سکولاريسـم و اومانيسـم در عصـر حاضر ايفا نموده اند.
٤٧٠/فصلنامه مطالعات قرآني، سال دهم ، شماره ٤٠، زمستان ١٣٩٨ ضرورت حمايت از محيط زيست اهميت محيط زيست در حفظ سلامت انسان و گسترش ابعاد وجود مادي و معنوي او بر هيچ کس پوشيده نيست ؛ اما گاهي انسان ها خواسته يا ناخواسته حيات محيط زيسـت را مورد تهديد قرار ميدهند تا جايي که امروزه تخريب محيط زيست تبـديل بـه يکـي از بحران هاي جهان معاصر شده است .
رويکرد اخلاق زيست محيطي بر اساس آيات قرآني و مباني حکمت صدرايي در جهت برون رفت از بحران محيط زيست /٤٧٣ نتيجه بحث اينکه احترام و تکريم طبيعـت و مراقبـت و محافظـت از آن بـه دليـل خيـر مطلق بودن و ارزش ذاتي داشتن آن ، نيازمند هيچ دليـل و برهـاني نيسـت و هـر انسـان صاحب فطرت بيدار، ناخودآگاه احترامي خاص براي طبيعت قائل است و در اين خصوص فقط محتاج تذکر و يادآوري است .