چکیده:
زمینه و هدف: نوجوانان سرمایه های آینده جامعه هستند. مدارس ویژه پرورش استعدادهای درخشان دارای محیط نسبتاً متفاوت با مدارس عادی هستند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه خودنظم بخشی، ویژگی های شخصیتی و کارکرد خانواده دانش آموزان تیزهوش، باهوش متوسط و هنرستانی انجام شد.
روش: طرح پژوهش علّی- مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 1 آموزش و پرورش شهرستان رشت در سال تحصیلی94-1393 بودند (6990 نفر). نمونه آماری شامل180 نفر از این دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه خودتنظیمی بوفارد و همکاران (1995)، پنج عاملی شخصیت کاستا و مک کری (1985) و پرسشنامه عملکرد خانواده (اپشتاین، بالدوین و بیشاب ( 1983) را تکمیل کردند.
یافته ها: نتایج نشان داد که بین خودنظم بخشی، ویژگی های شخصیتی، و کارکرد خانواده سه گروه دانش آموزان تیزهوش، باهوش متوسط و هنرستانی تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>p). نتایج پژوهش بیانگر این بود که توانایی کل خودنظم بخشی و بعد شناختی آن در دانش آموزان تیزهوش بالاتربود. ابعاد شخصیتی روان آزردگی گرایی، توافق پذیری و برون گرایی در دانش آموزان هنرستانی بالاتر بود. در متغیر کارکرد خانواده هم مهارگری رفتار در دانش آموزان با هوش متوسط و ایفای نقش در دانش آموزان هنرستانی، بالاتر بود.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از نقش هوش در ویژگی های روان شناختی و کارکرد خانواده بود. تلویحات ضمنی نتیجه به دست آمده در مقاله مورد بحث قرار گرفت.
Background and purpose: Adolescents are the future capitals of the society. Special schools for gifted and talented students have different environment comparing to public schools. The aim of this study was to compare self-regulation, personality traits and family functions in gifted students, average intelligence students and students in technical schools.
Method: Present research was a causal-comparative study. Study population consisted of all the female high school students who were studying in district one’s schools of Rasht City in 1393-94 academic year (N= 6990). Sample consisted of 180 students who were selected using random multi-stage cluster sampling method, and completed the Self-Regulation Questionnaire (Bufford, et al; 1995), Five-Factor Personality Inventory (Costa & McCrae, 1985), and the Family Questionnaire (Epstein, Baldwin and Bishop, 1983).
Results: Results indicated a significant difference between the three groups in terms of their self-regulation, personality traits and family function (p
Conclusion: Findings of current study confirmed the role of intelligence in psychological characteristics and family functions. Implications are discussed further.