چکیده:
توسعه فنّاوری اطلاعات ظرفیتهای جدیدی را برای حوزه آموزش عالی فراهم آورده است، یکی از این ظرفیتها «یادگیری الکترونیکی» است به طوریکه پیادهسازی نظامهای یادگیری الکترونیکی به یکی از مهمترین روندهای سرمایهگذاری کشورهای مختلف تبدیل شده است. پیادهسازی موفق این نظامها زمانی تحقق خواهد یافت که آمادگی لازم در دانشگاه از نظر ابعاد مختلف انسانی، زیرساختی و محتوایی فراهم گردد. در این مقاله آمادگی منابع انسانی دانشگاهها شامل یاددهندگان (استادان) و یادگیرندگان (دانشجویان) به عنوان یکی از مهمترین ارکان آمادگی یادگیری الکترونیکی در دانشگاههای کشور مورد بررسی قرار گرفته است. به همین دلیل، با بهرهگیری از مطالعات اسنادی و نظر خبرگان، معیارها و سنجههای ارزیابی آمادگی منابع انسانی تعیین و وزن هر یک از معیارها محاسبه شده است و سپس بر اساس مدل حاصل میزان آمادگی منابع انسانی در 8 دانشگاه جامع کشور بررسی شده است. نتایج حاصل نشان میدهد که در بیش از 25 درصد معیارهای مربوط به آمادگی دانشجویان و حدود 40 درصد از معیارهای مربوط به آمادگی استادان، امتیاز حاصل کمتر از حد متوسط بدست آمده است در عین حال میانگین آمادگی هر دو گروه در حد متوسط ارزیابی شده است. علاوه براین یافتههای پژوهش عدم توازن میزان آمادگی در معیارهای مختلف را تأیید میکند، به همین دلیل ضرورت توجه جدی مدیران دانشگاهها در برنامهریزی برای افزایش آگاهی از مزایای نظامهای یادگیری الکترونیکی، ایجاد سازوکارهای توانمندسازی مهارتی و ارتقای سطح دسترسی یادگیرندگان و یاددهندگان به امکانات شبکهای مهمترین برنامههای نظام دانشگاهی در افزایش میزان آمادگی منابع انسانی برای تحقق یادگیری الکترونیکی است.
Development of information technology has provided new capacities for higher educationand one of these capacities is "e-learning".As a result, the implementation of electronic learning systems (ELS) has become one of the most important investment trends in different countries.The successful implementation of these systems will be achieved when the readiness of the university is provided in terms of human, infrastructural and content dimensions.From the human perspective, establishing an effective interaction between instructor and learner has been identified as the key factor in the success of ELS.
This paper aims to assess the readiness of faculty members and students for using ELSs in academic environments; so, we first formulated various appropriate readiness assessment measures of e-learning readiness. Then we gathered readiness data from 8 Iranian comprehensive universities, through a survey. According to the average score and importance grade of each measure, we calculated the readiness level of faculty members and students in the selected universities for each measure.
The results indicated that the score of over 25% of the students’readiness measures and about 40% of the faculty members’ readiness measures were "less than medium", and both total average scores were "medium". These results confirm that the policy-makers and deans of universities should be aware of the ELSs benefits, the human resources' empowerment mechanisms, and the level of access of instructors and learners to the network facilities.
خلاصه ماشینی:
عـلاوه بـراین یافتـه هـای پژوهش ، عدم توازن میزان آمادگی در معیارهای مختلف را تأیید میکند؛ به همین دلیل ضـرورت توجـه جدی مدیران دانشگاه ها در برنامه ریزی برای افزایش آگاهی از مزایای نظام های یـادگیری الکترونیکـی ، ایجاد سازوکارهای توانمندسازی مهـارتی و ارتقـای سـطح دسترسـی یادگیرنـدگان و یاددهنـدگان بـه امکانات شبکه ای، مهم ترین برنامه های نظام دانشگاهی در افزایش میـزان آمـادگی منـابع انسـانی بـرای تحقق یادگیری الکترونیکی است .
ازآنجاکه بعد منابع انسانی یکی از کلیدی ترین عوامل مؤثر بر موفقیت طرح هـای یـادگیری الکترونیکی شناسایی شده ، میزان آمادگی نیروی انسانی اعم بـر یادگیرنـدگان (دانشـجویان ) و یاددهندگان (استادان)، عنصری حیاتی در پیادهسازی نظام های یادگیری الکترونیکـی در مراکـز آموزش عالی محسوب میشود [٥].
به این ترتیب هدف پژوهش حاضر تحلیل عوامل مـؤثر بـر آمادگی منابع انسانی (استادان و دانشجویان ) در دانشگاه های ایران و تعیین میزان آمادگی منـابع انسانی در این دانشگاه ها است و به منظور دستیابی به این هدف ، سؤال اصلی پژوهش این است که «یادگیرندگان و یاددهنـدگان بـا برخـورداری از چـه توانمنـدی هـا و مهـارت هـایی بـرای پیادهسازی موفق نظام آموزش الکترونیکی آماده محسوب میشوند؟» باتوجه به نکات بالا، این مقاله به شرح ذیل تنظیم شده است : در بخـش ٢ مبـانی نظـری و معیارهای سنجش آمادگی منابع انسانی معرفی میشود، آنگاه در بخش ٣ روش شناسی پژوهش و دانشگاه های موردمطالعه معرفی و سپس در بخش ٤ وضعیت تحلیل نتایج و ارزیابی آمادگی این دانشگاه ها از دید منابع انسانی بررسی میشود.
C. "A systematic literature review of technological factors for e-learning readiness in higher education", Journal of Theoretical & Applied Information Technology, 93(2), 2016, 500-521.
"E-learning Readiness Assessment Model in Kenyas’ Higher Education Institutions: A Case Study Of University Of Nairobi", International Journal of Scientific Knowledge, 5(6): 2014.