چکیده:
حفظ نظام جامعه یکی از ضروریات مسلم در اسلام است ، این امر از اظهارات فقها در موارد ومناسبات مختلف ومتعدد به دست میآید و آنچه موجب اختلال درنظام زندگی و معیشت جامعه میشود، ممنوع است وصنعت هایی که حفظ نظام جامعه به آن وابستگی دارد، واجب است، وبراحکام شخصی مقدم است؛ چون حفظ نظام از ضروریاتی است که عقل و شرع مقدس به هیچ وجه راضی به ترک آن نیست. آنچه که سبب شک وتردید در اخذ اجرت بر واجبات نظامیه شده است واجب بودن آن بر مکلفین است بخصوص که در مواردی وجوبشان عینی یاعبادی است که در این صورت اخذ اجرت با قصد قربت واخلاص منافات دارد؛لذا این نوشتار با شیوه حفظ نظام جامعه یکی از ضروریات مسلم در اسلام است ، این امر از اظهارات فقها در موارد ومناسبات مختلف ومتعدد به دست میآید و آنچه موجب اختلال درنظام زندگی و معیشت جامعه میشود، ممنوع است وصنعت هایی که حفظ نظام جامعه به آن وابستگی دارد، واجب است، وبراحکام شخصی مقدم است؛ چون حفظ نظام از ضروریاتی است که عقل و شرع مقدس به هیچ وجه راضی به ترک آن نیست. ج
خلاصه ماشینی:
نقد و بررسی اخذ اجرت بر واجبات نظامیه بعضی از صناعات وحرفه هایی که اقامه نظام وبرقراری جامعه به آن وابسته است واز واجبات کفایی یادر بعضی موارد، واجب عینی هستند، اخذ اجرت برای انجام آنها چگونه است وچه حکمی دارد؟ درپاسخ به این سؤال ، جواب هایی داده شده است که به شرح زیر مورد بررسی قرار میگیرد: یک ) صنعت واجب است ، واخذ اجرت بر واجبات هم حرام ، اما حرمت اخذ اجرت بر واجبات عام است ، و(ما من عام الا وقد خص ) و همه این صنایع به دو دلیل تخصیص میخورند: الف -اجماع ؛ ب -سیره عملیه قطعیه بر اینکه مردم در قبال صنعت اجرت میگیرند(نک : انصاری،١٤٣٤، ج ٢، ص ١٣٧ ؛ بجنوردی،١٣٨٤، ج ٢،ص ١٧٤).
شیخ انصاری دلیل نپذیرفتن این نظر دو امر زیر می داند: اول : اخذ اجرت بر انجام واجباتی همچون نماز ظهر، نه از جهت منافات با قصد قربت و اخلاص است ، بلکه از جهت اینکه متضمن منفعتی نسبت به پرداخت کننده نیست ، حرام میباشد.
و اما جامع افراد نیست ، برای اینکه این دلیل واجبات توصلی را شامل نمیشود، زیرا در آن ها قصد قربت و اخلاص اصلا معتبر نیست تا اخذ اجرت با اخلاص منافی باشد، لذا باید اخذ اجرت بر توصلیات جایز باشد درحالی که شما مدعی هستید اخذ اجرت بر واجبات چه تعبدی و چه توصلی حرام است (نک :انصاری،١٤٣٤،ج ٢،ص ١٣٧-١٤٠).