چکیده:
از هنجارهای مثبت اجتماعی که نزد همه جوامع پسندیده است، تعامل مثبت با دیگران بهویژه با سال مندان است. مکتب اسلام برتعظیم و تکریم به سال مندان تاکید فراوان دارد، زیرا بدین وسیله افراد به تکامل فردی و اجتماعی دست مییابند.
ازآنجاکه رشد روزافزون افراد سال مند در جهان و توجه به مسیله پیری و تعامل با سال مند در حال تبدیلشدن به یکی از مسایل مهم جوامع بشری شده است و با توجه به برجسته بودن موضوع سال مندی در غالب کشورها از جمله ایران و ضرورتها و الزامات آن، بررسی آموزههای دینی در باب تعامل عموم مردم با سال مندان شاید بتواند راهگشای برخی از مسایل مربوط به این موضوع باشد.
راهبردها و مصادیقی در منابع اسلامی برای تعامل و ارتباط صحیح با سال مندان مطرحشده است، از جمله؛ کسب معالم دینی از سال مند، بردباری در مقابل خواستههای سال مند، گوش سپردن به سخنان سال مند، احترام نگهداشتن در امرآموزش، جا گشودن در مجلس، مقدم داشتن سال مند درسخن گفتن، عدم موضعگیری در برابر سال مند، پیشی نگرفتن از سال مند و...
خلاصه ماشینی:
در آخر به عموم افراد جامعه نیز یادآوری میکند که انسان در دوره سالمندی مانند دوره کودکی، ضعیف و ناتوان میشود، به همین دلیل برای این دوره آدابی از نظر قواعد اسلامی و قرآنی در نظر گرفته شدهاست که عموم مردم لازم است این آداب را رعایت کنند و رعایت این آداب باعث ارتقاء سلامت روحی و روانی سالمندان میشود.
امام صادق7 نیز در روایتی به اجلال و تکریم بزرگسال اشاره میفرماید: «مِن إجلالِ الله ِإجلالُ المُومنِ ذی الشَّیبَۀّ، و مَن أکرَمَ مُؤمِناً، فَبِکرَامَۀِ اللهِ بَدَأَ، و مَنِ استَخَفَّ بِمُؤمِنٍ ذِی شَیبَةٍ أرسَلَ اللهُ إلَیهِ مَن یَستَخِفُّ بِهِ قَبلَ مَوتِهِ» (کلینی، محمدبن یعقوب، ج2، ص658، ح 5) بزرگداشتِ مؤمن ریشسفید، بزرگداشت خداست، و هر کس مؤمنی را گرامی بدارد، در اصل، خدا را گرامی داشته است و هرکس مؤمن ریشسفیدی را خوار کند، پیش از آنکه بمیرد، خداوند کسی را به سراغش میفرستد تا خوارش کند ازجمله رفتارهای شایستهای که در روایات ائمه معصومین: در تعظیم، تکریم و احترام پیران و سالمندان جامعه تأکید شدهاست میتوان به این موارد اشاره کرد: اکرام سالمندان در مجامع عمومی و خصوصی، مُقدّم شدن درسلام کردن، جا گشودن در مجلس، مُقدّم کردن آنان در سخن، گوش سپردن به سخنان سالمند، احترام نگهداشتن در آموزش، رعایت حال سالمند در نماز، راه نرفتن جلوتر از سالمند، عدم موضعگیری در برابر سالمند، استفاده از تجربیات سالمندان، بردباری در مقابل خواستههای سالمند و...