چکیده:
حقوق شهروندی مجموعه قواعدی است که بر روابط دولت و اعضای جامعه حکومت میکند و موضوع آن چگونگی روابط مردم، حقوق و تکالیف آنان دربرابر یکدیگر است. اقلیتهای دینی که بخشی از شهروندان کشور ما را تشکیل میدهند در کنار سایرشهروندان مسلمان دارای حقوق و تکالیف هستند. مسأله رعایت حقوق اقلیتها و تبعیض قائل نشدن نسبت به آنها، ازجمله اموری است که درقرآنکریم و روایات معصومین(علیهم السلام) مورد تأکید قرارگرفته است. اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺣﻘﻮق اقلیتها در ﻣﻨﺎﺑﻊ اسلامی ﭘﺮداﺧﺘﻪ است تا حقوق و آزادیهای را که قرآنکریم برای اقلیتها بیان نموده و همچنین قوانین و ضوابطی را که برای ایجاد وحدت و همگرایی و زندگی مسالمت آمیز میان مسلمانان و غیرمسلمانان تعیین نموده را بیان نماید. روش کار در این مقاله کتابخانه ای و برمدار قرآن و رساله حقوق امام سجاد(ع) کتب تفسیری و روایی میباشد. با بررسی تعدادی از آیات و روایات درارتباط با حقوق شهروندی اقلیتهای دینی این نتیجه حاصل گردید که تمام حقوق شهروندی که در قرآن کریم و رساله حقوق مطرح شده، مطلق و بدون قید و شرط بوده و صرفا برپایه انسانیت بنا نهاده شده است. حق کرامت، آزادی عقیده و بیان، حق تأمین اجتماعی، آزادی انجام مراسم دینی و دیگر آزادیهای اجتماعی از جمله حقوق شهروندی اقلیتها از دیدگاه اسلام است و اسلام حقوق شهروندی اقلیتها را همچون شهروندان مسلمانان محترم میشمارد و حریم انسانی آنها را پاس میدارد.
Citizens' rights are a set of rules that govern the relationship between government and members of the community, and it deals with how people treat with each other, their rights and duties toward each other., are among other Muslim citizens who have their own rights and duties. respecting the rights of minorities and discriminating against them is one of the things that have been emphasized in the Holy Qur'an and the traditions of the infallible profits (PBUH). This article examines the rights of minorities in Islamic sources to express the rights and freedoms explained by the Holy Quran to minorities, as well as the rules and regulations that have been laid down for the establishment of unity and peacefulness between Muslims and non-Muslims. Methodology In this article is, library and holy Qur'an and books of Imam Sajjad ((PBUH)) are books of interpreting and narrative. By examining a number of verses and narrations in relation to the rights of citizenship of religious minorities, it was concluded that all the rights of the citizen, as set forth in the Holy Quran and the thesis of the law, was absolute and unconditional and based on humanity. The right to dignity, freedom of opinion and speech, the right to social security, freedom to perform religious ceremonies and other social freedoms, including the rights of citizenship of minorities from the point of view of Islam, and Islam recognizes the rights of citizenship of minorities as citizens of Muslims and protects their human rights.
خلاصه ماشینی:
سپس حقوق و آزاديهاي اجتماعي که دين اسلام براي اقليت هاي ديني ساکن درکشورهاي اسلامي تعيين نموده مورد بررسي قرارگرفته و در بخش سوم حقوق اقليت ها از ديدگاه امام سجاد (عليه السلام ) دررساله حقوق بررسي ميشود ودر برخي موارد رواياتي ازپيشوايان دين نيز بيان شده است .
مواجه پيشوايان دين با اقليت ها چگونه بوده است ؟ ديدگاه قرآن کريم در مورد رفتار مسلمانان با پيروان اديان ديگر چيست ؟ اقليت هاي ديني که در بلاد اسلامي زندگي ميکنند در قبال حقوق خود چه وظايف وتکاليفي در مقابل مسلمانان دارند؟ آيا اسلام عدالت اجتماعي را براي غير مسلمانان ساکن سرزمين اسلامي هم تأمين ميکند؟ آيا در قرآن کريم و رساله امام سجاد (ع ) حق کرامت انساني پيروان اديان ديگر مورد توجه قرار گرفته است ؟ پرسش هاي فوق نمونه اي از مباحث و عناويني است که ، در اين مقاله به پاسخگويي آنها پرداخته خواهد شد.
براساس اين قواعد اختيارات و آزادي هاي هرکس و تکاليفي که در برابرديگران دارد تعيين مي گردد (جعفري لنگرودي ، ١٣٧٨ :١٢- مصباح يزدي ، ١٣٧٧ :١٧) و درمقابل آن تکاليفي به عهده دارند، از تکاليفي که شهروندان درجامعه بر عهده دارند پرداخت ماليات و خدمت وظيفه عمومي ميباشد و در متون اسلامي آمده که اهل کتاب بايد مالياتي تحت عنوان جزيه به حکومت هاي اسلامي بپردازند اما قوانين کشور در زمينه تکاليف شهروندي نيز تفاوتي بين مردم بر اساس مذهب نگذاشته اند و گرايشات مذهبي در اين مقوله تأثير نداشته است و در مورد خدمت وظيفه عمومي، در ماده ١ قانون خدمت وظيفه عمومي مصوب ٦٣/٧/٢٩ آمده است .