چکیده:
مقاله حاضر، با استفاده از دادههای سرشماری سالهای 95-1365 کشور به تحلیل جریانهای اخیر مهاجرت در استان یزد، با تأکید بر دوره پنجساله 95-1390 پرداخته است. یافتههای مطالعه حاضر، حضور و مشارکت فعّالانۀ استان یزد در نظام مهاجرتی سه دهۀ اخیر کشور را روشن میکند. براساس یافتهها، مهاجرت به عنوان یک مؤلّفۀ مهم، در گذر زمان، سهم فزایندهای در افزایش جمعیّت استان داشته است. در دورۀ 95-1390، تعداد تقریبی 39 هزار نفر، در نتیجه خالص مهاجرتی مثبت به حجم جمعیّت استان افزوده شده است. علاوه بر آن، در همین دوره، جمعیّتی حدود 60 هزار نفر از سایر استانها به استان یزد وارد شدهاند. مسیرهای اصلی جریان مهاجرت واردشدگان به یزد، به ترتیب از استانهای فارس، کرمان، اصفهان، تهران، سیستان و بلوچستان، خوزستان و خراسان رضوی (در دامنهای از 5/14 درصد تا 6 درصد) بوده که جمعاً این هفت استان، مبدأ حدود 75 درصد از کلّ واردشدگان به مقصد استان یزد را دربر میگیرند. در نقطه مقابل، حدود 5/23 هزار نفر از مهاجران یزدی از محدودۀ استان خارج شده و در سایر استانها سکنا گزیدهاند. استان تهران (با سهم 19 درصدی) و سپس به ترتیب استانهای فارس و اصفهان، کرمان (بین 11 تا 12 درصد) و خراسان رضوی (8 درصد)، پنج مقصد اصلی برای بیش از 62 درصد از مهاجرین یزدی خارج شده از استان بودهاند. در کنار مقولات فوق، در دورۀ مذکور، حدود 20 هزار جابجایی در داخل استان اتّفاق افتاده است. همچنین حدود 1800 نفر مهاجر نیز از خارج از کشور به استان یزد وارد شدهاند که مبدأ حدود 81 درصد آنها کشور افغانستان بوده است. بررسی پیامد این حرکات جمعیّتی از جوانب اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیازمند پژوهشهای علمی بیشتری است.
The present study has used census data of the years 1986-2016 in Iran to analyze the recent migration flows in Yazd province with an emphasis on the five-year period 2011-2016. The findings of the study shows the presence and active participation of Yazd province in the national system of internal migration during last three decades. Based on the findings, migration as an important component has taken an increasing contribution to the province’s population growth. In the period 2011 to 2016, approximately 39 thousand people were added to the province's population as the result of a positive net migration. In addition, in the same period, about 60 thousand migrants from other provinces moved to Yazd province. The main migration streams to Yazd have been respectively from the origin of the provinces of Fars, Kerman, Isfahan, Tehran, Sistan-and-Baluchestan, Khuzestan and Khorasan-Razavi (with a range from 14.5% to 6%). These seven provinces have been the origin of about 75% of the total in-migration to the destination of Yazd province. On the other hand, approximately 23.5 thousand out-migrants from the province of Yazd have left Yazd for other provinces. Tehran Province (with 19%) and then the provinces of Fars, Isfahan, Kerman (between 11% and 12%) and Khorasan-Razavi (8%) have been five main destinations for more than 62% of out-migrants from Yazd. In addition to the above categories, about 20 thousand movements have occurred within the province border. Also, during the last study period, about 1800 international migrants come to Yazd province, of which about 81% have come from Afghanistan. More scientific research is needed to study the of these demographic movements from the economic, social and cultural perspectives.
خلاصه ماشینی:
در مقالۀ حاضر سعی شده است بعد از بررسی روند مهاجرت در استان یزد، با استفاده از دادههای سرشماری سال 1395 تعاملات مهاجرتی استان یزد با سایر استانهای کشور بررسی شود.
شهبازین (1397)، با تأکید بر بُعد اثربخشی مهاجرت و استفاده از دادههای چهار دوره سرشماری عمومی نفوس و مسکن بین سالهای 1395-1375 تأثیر مهاجرت داخلی را بر بازتوزیع جمعیّت در سطح شهرستانهای کشور مطالعه کرده؛ نتایج این پژوهش نشان داد که با وجود تفاوتهای شهرستانی و نیز تفاوت در پنج دوره، الگوی فضایی یکسانی از نظر شدّت مهاجرت و اثربخشی مهاجرت بر کشور حاکم است.
تحلیل چند متغیّره نشان داد تفاوت سطح توسعه شهرستانها، بیش از آنکه با جریانهای مهاجرتی درون شهرستانی یا دروناستانی مرتبط باشد، بیشترین قدرت تبیینکنندگی را در مورد مهاجران وارد شده از سایر استانها دارند؛ بنابراین، سطح توسعۀ شهرستان، متغیّری است که بر جریانهای بین استانی مهاجرتهای ایران در سرشماری 1390، تأثیر نیرومندتری داشته است تا بر مهاجرتهای داخل استانی و یا درون شهرستانی.
در این پژوهش با محوریت استان یزد، سعی خواهد شد تا علاوه بر نشان دادن روند و الگوی سنّی مهاجران داخلی (درون استانی و بین استانی)، تعاملات مهاجرتی این استان با استانهای دیگر با استفاده از آخرین دادههای در دسترس واکاوی - Tomita & Hayashi روش و دادههای تحقیق تحلیلهای ارائه شده در پژوهش حاضر، مبتنی بر تحلیل ثانویه دادههای سرشماری سال 1395 است.
سهم نسبی استانهای کشور در مهاجرفرستی به استان یزد، سرشماری 1395 تحلیل الگوهای مهاجرت درون استانی در این قسمت، الگوی مهاجرتهای داخلی صورت گرفته در محدودۀ استان یزد بررسی میگردد.