چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش هوش هیجانی بر اعتیاد دانش آموزان به شبکههای مجازی انجام شد. روش این پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون همراه گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش را همه دانش آموزان دختر پایۀ سوم دوره متوسطۀ دوم شهر مشهد در نیم سال دوم تحصیلی 98-1397 تشکیل دادند. از بین آنها تعداد 30 نفر از دانش آموزانی که از نظر شاخص اعتیاد به شبکههای مجازی نمرات بالاتری را کسب کردند، به روش نمونهگیری هدفمند، بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب و بهصـورت تصـادفی در در دو گروه آزمایش (15نفر) و کنترل (15نفر) گمارده شدند. برنامه آموزش هوش هیجانی در 8 جلسه 90 دقیقهای (در هر هفته 2جلسه) بهصورت گروهی بر روی گروه آزمایش اجرا شد؛ گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه اعتیاد به شبکههای مجازی مبتنی بر موبایل خواجه احمدی و همکاران (1395)، استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون تحلیل کوواریانس یکمتغیره استفاده شد. یافتههای حاصل از تحلیل دادههای پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیشآزمون، بین میانگین نمرات پسآزمون افراد گروه های آزمایش و کنترل در متغیر اعتیاد به شبکههای مجازی، تفاوت معناداری وجود داشت. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که آموزش هوش هیجانی میتواند میزان اعتیاد دانش آموزان به شبکههای مجازی را کاهش دهد.
The purpose of this study was to investigate the effect of emotional intelligence training on students' addiction to virtual networks. The research was a semi-experimental one with a pretest-posttest design and control group. The research population included all the female high school students of Mashhad in the second semester of the 2018-2019 academic year. Among them, 30 students who scored higher on the addiction to mobile questionnaires were selected by targeted sampling and randomly assigned to experimental and control groups each of which included 15 people. The subjects of the experimental group received the assertiveness emotional intelligence training program during eight 90-min sessions 2 sessions a week. The control group was put on the waiting list. Addiction to mobile questionnaires based on social networks (Khajeh Ahmadi & et al.2016), were used for collecting data. Univariable analysis of covariance was used for data analysis. The results of the analysis of the data showed that there was a significant difference between the mean scores of the experimental and control groups in the addiction variables to the virtual networks. The results show that emotional intelligence training can reduce students' addiction to virtual networks.
خلاصه ماشینی:
تأثير آموزش هوش هيجاني بر کاهش اعتياد دانش آموزان به شبکه هاي مجازي Effect of Emotional Intelligence Training on Reducing Students' Addiction to Virtual Networks مرضيه حبيبي (نويسنده مسئول ) Marzieh Habibi* Master of Educational Psychology, Allameh کارشناس ارشد روانشناسي تربيتي، دانشگاه علامه طباطبائي ، تهران ، ايران .
همچنين ، حبيبي، قبادزاده ، محمدي و مهدي زاده (١٣٩٧)؛ مولايي آتاني و آريا نفر (١٣٩٥)؛ امامي ريزي و برون (١٣٩٥)؛ دهقان و سليمي (١٣٩٤)؛ سليماني و قدس (١٣٩٢)؛جعفري و فاتحي زاده (١٣٩٦) و جيمز، ريبون ، جنيفر، اسکاتي و لورا٤(٢٠١٨)، در مطالعات خود نشان دادند که با افزايش هوش هيجاني، اعتياد به اينترنت و شبکه هاي اجتماعي کاهش مييابد و مديريت روابط نقش بيشتري را در اين رابطه ايفا ميکند.
همچنين ، نتايج مطالعات بيانگر اثربخشي آموزش هوش هيجاني بر کاهش اضطراب و افسردگي (موسوي، پروين ، فريد، بحرينيان و اصغرنژاد فريد، ١٣٩٥)، پرخاشگري (گنجه ، دهستاني و دهستاني، ١٣٩٦) و افزايش مهارت هاي حل مشکل (کرائي، سوداني، مهرابي زاده هنرمند و مکتبي، ١٣٩٤)، کفايت اجتماعي و تنظيم هيجان دانش آموزان (سليماني، شيخ الاسلامي و موسوي، ١٣٩٥)، است .
در همسويي اين يافته ميتوان به نتايج مطالعات جلال منش و فشارکي (١٣٩٨)؛ حبيبي و همکاران (١٣٩٧)؛ جعفري و فاتحي زاده (١٣٩٦)؛ گنجه و همکاران (١٣٩٦)؛ آتش افروز (١٣٩٦)؛ مولايي آتاني و آريا نفر (١٣٩٥)؛ سليماني و همکاران (١٣٩٥)؛ موسوي و همکاران (١٣٩٥)؛ امامي ريزي و برون (١٣٩٥)؛ دهقان و سليمي (١٣٩٤)؛ کرائي و همکاران ( ١٣٩٤)؛ بهشتيان (١٣٩٢)؛ سليماني و علي قدس (١٣٩٢)؛ جيمز و همکاران (٢٠١٨)؛ پائولو (٢٠١٦) و لي و همکاران (٢٠١٠)، مبني بر تأثير هوش هيجاني بر کاهش اعتياد به اينترنت و بهبود مهارت هاي ارتباطي، مديريت زمان ، خودکارآمدي و تنظيم هيجان دانش آموزان ، همسو است .