چکیده:
آیه الله عبدالحسین طیب اصفهانی در تفسیر وزین اطیب البیان از تفاسیر معاصر شیعه، با بهره گیری نسبتا گسترده از احادیث معصومین(ع) به تبیین معارف قرآنی و غالبا دفاع از مبانی و اصول کلامی و اعتقادی شیعی برآمده و علاوه بر نقد و بررسی اسناد بسیاری از روایات ، به نقد و تحلیل محتوایی و متنی آنها نیز پرداخته است. اولین مرحله نقد متنی، بررسی صدور یا عدم صدور آن متن از معصوم(ع) است که به عبارتی واقعی و یا احتمالا جعلی بودن آن را اثبات می کند. از مهم ترین ملاک های مفسر اطیب البیان در تبیین صحت صدور متن روایات می توان به، عدم مخالفت متن حدیث با قرآن کریم، عدم مخالفت متن حدیث با عقل، عدم مخالفت متن حدیث با سنت قطعی، عدم مخالفت متن حدیث با گزارش های مسلم تاریخی و عدم متن حدیث با مبانی کلامی شیعه اشاره نمود. در مواجهه با احادیث متعارض نیز آیه الله طیب روایاتی را که با قرآن کریم هماهنگ و یا به معصوم(ع) منتسب هستند، بر روایات مخالف آن ترجیح می دهد.
Abstract Ayatollah Abdul Hussein Tayyeb Esfahani, in the commentary of Vazin'Aatib al-Bayan, on contemporary Shi'ite interpretations, using a relatively broad use of the hadiths of the Imams (AS) to explain the Qur'anic teachings and often defend the principles and principles of the Shiite theological and beliefs, and in addition to criticizing and reviewing many documents. From narrations, they also critically analyze their content and textual content. The first stage of a text critique is the examination of the issuance or non-issuance of that text from the infallible Imams (AS), which in actual fact, or possibly fake, proves it. One of the most important criteria of the interpreter, Atab al-Bayan, in explaining the authenticity of the text of narratives is the lack of opposition to the text of the hadith with the Holy Quran, the lack of opposition to the text of the hadith with reason, the opposition to the text of the hadith with a definite tradition, the non-opposition of the hadith text to historical accounts And the lack of opposition to the text of hadith with the Shiite theological foundations. In the face of conflicting hadiths, Ayatullah Tayeb also likes the truth of the issuance of narratives that are coherent with the Holy Qur'an or to the infallibles (AS) on the opposite traditions.
خلاصه ماشینی:
معيارهاي صحت متن روايات در تفسير اطيب البيان جواد مصطفايي اجلاليه ** داود معماري *** چکيده آيه الله عبدالحسين طيب اصفهاني در تفسير وزين اطيـب البيـان از تفاسـير معاصـر شيعه ، با بهره گيري نسبتا گسترده از احاديث معصومين (ع ) به تبيين معـارف قرآنـي و غالبا دفاع از مباني و اصول کلامي و اعتقادي شيعي برآمده و علاوه بر نقد و بررسي اسناد بسياري از روايات ، به نقد و تحليل محتوايي و متني آنها نيـز پرداختـه اسـت .
(طبرسي ، ١٣٧٢: ٧٧٤/٢) مفسر اطيب البيان بعد از اينکه اعلام کرد اين دو روايات خلاف ظـاهر و نـص است ، علت عدم قبول روايت اول را اين چنين بيان ميکند: « ايمان بما انزل غيـر از ايمان بمن انزل اليه است که محمد صلّي الَّله عليه و آله و سلّم باشد» و روايـت دوم را نيز مي گويد:« اين خطاب طائفۀ مسلّما به غير مؤمنين بوده ، بلکه به يهود بـوده بـه قرينه «عَلَي اَّلذِينَ آمَنُـوا» و مسلّما يهود نماز مثل نماز مؤمنين نداشتند کـه گـاهي بـه طرف کعبه باشد و گاهي به طرف بيت المقدس » (طيب ، ١٣٧٨: ٢٤٧/٣) نمونه ديگر که نشان دهنده دقت نظر وي در برابر ساير مفسرين شـيعه و سـني است ، تفسير وي از آيات ٥-٧ سوره نجم است .
(طيب ، ١٣٧٨: ٢٢٤/١٢) در اين آيه مفسر اطيب البيان از جمله مفسران معدودي است که روايت سـبب نـزول را درباره ي «وليد بن عقبه » قبول ندارد، اما اکثر مفسران اهل سنت و حتي شـيعه ايـن روايت را پذيرفته اند، يا حداقل برخي از مفسران شيعه روايت دوم را به عنوان سـبب نزول دوم ذکر کرده اند.