چکیده:
ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎ و ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ادراﮐﯽ ﺑﺎغ اﯾﺮاﻧﯽ و ﭘﺎرک) ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ: ﺑﺎغ ارم و ﭘﺎرک آزادی ﺷﯿﺮاز (از دﯾﺪﮔﺎه داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮد. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺣﻀﻮر در ﻫﺮ ﮐﺪام از اﯾﻦ دو ﻓﻀﺎ ﭼﻪ ادراﮐﯽ از ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎ و ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی آن دارﻧﺪ. اﻓﺰون ﺑﺮ اﯾﻦ، ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎی ﻓﻮق ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﺑﺎ ادراک ﮐﻠﯽ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن از ﺑﺎغ و ﭘﺎرک ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﺳﺎزﻧﺪ و ﺳﻬﻢ و ﻧﻘﺶ ﻫﺮ ﯾﮏ از آﻧﻬﺎ در ادراک ﮐﻠﯽ از ﺑﺎغ و ﭘﺎرک ﭼﯿﺴﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ در ﺻﺪد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ادراک داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن از اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎ و ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎ ﺑﻮد. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر، 103 داﻧﺸﺠﻮ) 72 دﺧﺘﺮ و 31 ﭘﺴﺮ (ﮐﻪ در داﻧﺸﮑﺪهﻫﺎی ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ، ﻋﻠﻮم ﭘﺎﯾﻪ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﮐﺎرداﻧﯽ، ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ، ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ و دﮐﺘﺮی ﺑﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ اﺷﺘﻐﺎل داﺷﺘﻨﺪ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آزﻣﻮدﻧﯽ در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ. اﺑﺰار ﺳﻨﺠﺶ، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ادراک ﺑﺎغ و ﭘﺎرک، ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ 20 ﮔﻮﯾﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺗﺪوﯾﻦ و اﻋﺘﺒﺎرﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪ. ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﻧﺸﺎن از وﺟﻮد 4 ﻣﺆﻟﻔﮥ اﺻﻠﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎی ﺑﺎغ ارم، ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎی ﭘﺎرک آزادی، ﻧﻈﺎرت و اﻣﻨﯿﺖ و ﻣﻘﯿﺎس و وﺳﻌﺖ ﺑﻮد و ﻣﻘﺎدﯾﺮ ارزش وﯾﮋه ﺑﺮای آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 3/12، 2/43، 2/27 و 2/13 ﺣﺎﺻﻞ آﻣﺪ. ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎی ﮐﺮوﻧﺒﺎخ ﺑﺮای اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 0/83 ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل آن ﺑﻮد. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن از وﺟﻮد راﺑﻄﮥ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ از 0/23 ﺗﺎ 0/54 ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻮد. ﺿﺮﯾﺐ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻣﯿﺎن ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎ ﺑﺎ ادراک ﮐﻠﯽ از ﺑﺎغ و ﭘﺎرک ﺑﯿﻦ 0/55 ﺗﺎ 0/80 ﻧﻮﺳﺎن داﺷﺖ. ﺗﺤﻠﯿﻞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻗﻮیﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﮐﻨﻨﺪة ادراک داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن از ﺑﺎغ و ﭘﺎرک، ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎی ﭘﺎرک آزادی اﺳﺖ. ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎی ﺑﺎغ ارم، ﻣﺆﻟﻔﮥ ﻧﻈﺎرت و اﻣﻨﯿﺖ و ﻣﺆﻟﻔﮥ ﻣﻘﯿﺎس و وﺳﻌﺖ در ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻌﺪی اﻫﻤﯿﺖ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ. ﺿﺮاﯾﺐ اﺳﺘﺎﻧﺪارد رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺑﺮای اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪه از 0/22 ﺗﺎ 0/47 ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻮد. ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾﺎﻧﺲ ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﯿﺮیﻫﺎی ﻣﮑﺮر ﻧﺸﺎن از وﺟﻮد ﺗﻔﺎوت در ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎ و ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﻣﺰﺑﻮر داﺷﺖ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ادراک داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن از ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎی ﺑﺎغ ارم و ﭘﺎرک آزادی ﺑﻮد. اﻓﺰون ﺑﺮ اﯾﻦ، ﺗﻔﺎوتﻫﺎﯾﯽ ﺑﯿﻦ ادراک ﮐﻠﯽ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ از ﺑﺎغ و ﭘﺎرک ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر وﯾﮋه ﻧﯿﺰ در ﻣﺆﻟﻔﮥ ﻣﻘﯿﺎس و وﺳﻌﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. در ﻣﺠﻤﻮع، ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﺗﺪوﯾﻦ و اﻋﺘﺒﺎرﯾﺎﺑﯽ اﺑﺰاری ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ اﺑﻌﺎد ادراﮐﯽ ﺑﺎغ و ﭘﺎرک و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ادراک داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن اﯾﺮاﻧﯽ در ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎ و ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی اﯾﻦ اﺑﺰار، ﮔﺎﻣﯽ در راﺳﺘﺎی ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ادراﮐﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﯾﺮاﻧﯽ از ﺑﺎغ و ﭘﺎرک ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
تحلیل عاملی نشان از وجود 4 مؤلفة اصلی شامل شاخصههای باغ ارم، شاخصههای پارک آزادی، نظارت و امنیت و مقیاس و وسعت بود و مقادیر ارزش ویژه برای آنها به ترتیب برابر با 12/3، 43/2، 27/2 و 13/2 حاصل آمد.
جدول 1: خلاصه نتایج پژوهشهای پیشین درباره باغ ایرانی و پارک به تصویر صفحه مراجعه شود اهداف تحقیق هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی و مقایسه مؤلفههای ادراکی باغ ایرانی و پارک (نمونه مورد بررسی: باغ ارم و پارک آزادی) از دیدگاه دانشجویان است.
بر اساس این تحلیل، چهار مؤلفه اصلی شامل شاخصه های باغ ارم، شاخصههای پارک آزادی، نظارت و امنیت و مقیاس و وسعت از این پرسشنامه استخراج شدند که مقادیر ارزش ویژه برای آنها به ترتیب برابر با 12/3، 43/2، 27/2 و 13/2 حاصل آمد.
جدول5: نتایج حاصل از تحلیل گویه های پرسشنامه ادراک باغ و پارک (103=N) به تصویر صفحه مراجعه شود اطلاعات جدول شمارۀ 6 نشان میدهد که بار عاملی گویههای مربوط به عامل اول تحت عنوان شاخصههای باغ ارم از 75/0 تا 49/0 متغیر است.
جدول 6: نتایج تحلیل عاملی پرسشنامه ادراک باغ و پارک به تصویر صفحه مراجعه شود جمعآوری اطلاعات جمعآوری اطلاعات این تحقیق با مراجعه به کلاسهای درس یا خوابگاههای دانشجویی پردیس ارم دانشگاه شیراز صورت گرفت.
این پژوهش نشان داد که ادراک دانشجویان دختر و پسر از باغ و پارک ایرانی متفاوت است.
People, parks and the urban green: a study of popular meanings and values for open spaces in the city.