چکیده:
اندیشمندان حقوقی در تحلیل عناصر سهگانه جرائم و بهطور مشخص عنصر مادی جرم، ' رفتار مجرمانه' را یکی از چند جزء رکن مادی برمیشمارند. مسائل، موضوعات و دریافتهای مختلفی در این باره مطرح است . در خصوص رفتار مجرمانه در 'جرائم علیه اموال و مالکیت' ابهامات و چالشهای مطروحه، هم از نقطه نظر کمی و هم از لحاظ پیچیدگیهای خاص حقوقی، برجستهتر هستند. از این رو در این نوشتار تلاش میشود تا با هدف تبیین و شناخت ' مفهوم، مبنا و موقعیت جزء رفتار مجرمانه از عنصر مادی جرائم علیه اموال و مالکیت' ، به روش توصیفی تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای و متون نوشتاری و نظرات و دیدگاههای مختلف مطرحشده، مسائل و موضوعات مدنظر در این باره مطرح و مورد تجزیهوتحلیل قرار گیرند. در همین راستا این نوشتار در سه بخشِ'مفهوم شناسی'، 'مبانی نظری' و'موقعیت' رفتار مجرمانه از عنصر مادی جرائم علیه اموال و مالکیت به رشته تحریر در آمده است. نتایج تحقیقات انجام شده در این خصوص گویای این است که اولاً در جرائم علیه اموال و مالکیت، مفهوم رفتار مجرمانه مثبت و منفی، توأمان در بردارنده معنای این جزء هستند. ثانیاً نظریه 'فعل پایه ' جرائم را با همه تفاوت و تنوعی که دارند واجد جزیی مشترک با عنوان 'حرکت بدنی ارادی' میداند و جرائم علیه اموال و مالکیت نیز از این قاعده مستثنی نیستند، بااینحال وقوع غالب جرائم علیه اموال و مالکیت از طریق ترک فعل نیز قابل تحقق بوده و اگر به ديد عرفی به رابطه علیّت نگريسته شود، میتوان تارک را در اغلب جرائم علیه اموال و مالکیت، مجرم به شمار آورد.
خلاصه ماشینی:
ثانیاً نظریه «فعل پایه » جرائم را با همه تفاوت و تنوعی که دارند واجد جزیی مشترک با عنوان «حرکت بدنی ارادی» میداند و جرائم علیه اموال و مالکیت نیز از این قاعده مستثنی نیستند، بااینحال وقوع غالب جرائم علیه اموال و مالکیت از طریق ترک فعل نیز قابل تحقق بوده و اگر به ديد عرفی به رابطه علیّت نگريسته شود، میتوان تارک را در اغلب جرائم علیه اموال و مالکیت، مجرم به شمار آورد.
اهمیت پرداختن به ساختار رکن مادی جرائم علیه اموال و مالکیت، ابهامات مربوط به امکان وقوع این جرائم از طریق ترک فعل، لزوم شفافیت مفاهیم مرتبط با رفتار مجرمانه مثبت و منفی در این گروه از جرائم، ضرورت بازشناخت جزء رفتار مجرمانه جرائم علیه اموال و مالکیت و ارائه پاسخی شفاف و مستند و مستدل برای همه ابهامات و سؤالاتی که در این زمینه مطرح است؛ ازجمله مسائل و موضوعاتی است که در نوشتار پیش رو، تلاش خواهد شد تا مورد تبیین و تشریح قرار گیرد.
(شامبیاتی،1384 :14) جرم موضوع ماده 11 قانون تصدیق انحصار وراثت به عنوان یکی دیگر از صور خاص جرم خیانت در امانت نیز مصداق دیگری از جرائم علیه اموال و مالکیت است که اتفاقاً فقط به شکل ترک فعل واقع میشود.