چکیده:
هدف مطالعه حاضر بررسی اثر پایداری کشاورزی بر امنیت غذایی خانوارهای شهری ایران طی سالهای 94-1384 بود. بدین منظور، ابتدا سطح کلی پایداری کشاورزی با استفاده از یک شاخص ترکیبی پایداری کشاورزی و وزندهی سنجهها بر اساس روش تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) محاسبه شد. همچنین، برای تعیین وضعیت امنیت غذایی خانوارهای شهری، از شاخص کلی امنیت غذایی خانوار (AHFSI) استفاده شد. در نهایت، با استفاده از مدل فضایی مختلط خودرگرسیونی (SAR)، میزان اثرگذاری پایداری کشاورزی بر امنیت غذایی شهری در کنار سایر عوامل مؤثر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از مدل بیانگر تأثیر مثبت و معنیدار پایداری کشاورزی بر امنیت غذایی خانوارهای شهری بود و با تئجه به معنیدار بودن ضریب وقفه فضایی متغیر وابسته، وجود اثرات فضایی تأیید شد، بهگونهای که نتایج محاسبه اثرات مستقیم و غیرمستقیم شاخص پایداری کشاورزی بر امنیت غذایی هر استان و استانهای مجاور مثبت و معنیدار بود. این نتایج حاکی از وجود سرریزهای دروناستانی و بیناستانی بوده و از اینرو، لازم است متولیان بخش کشاورزی با سرمایهگذاری در زیرساختهای تولید مانند بذر، کود و روشهای مناسب کشاورزی، به پیشبرد اقدامات خود در راستای افزایش توسعه کشاورزی و تولید پایدار بپردازند، که خود مقدمهای برای استقرار امنیت غذایی پایدار است.
The present study aims to explore the spatial effects of agricultural sustainability on food security of urban households in Iran over the period of 20065-2015. For this purpose, first, the overall level of agricultural sustainability was calculated using a combination of agricultural sustainability (ICSA) and weighting indicators based on Analytic Hierarchy Process (AHP) method. The household food security index (AHFSI) was used to determine the food security of households in urban areas. Finally, the effectiveness of agricultural sustainability on food security of urban households, as well as other effective factors, is examined using the spatial of Mixed Autoregressive (SAR) model. The results of the model indicate a positive and significant effect of agricultural sustainability on food security in urban households, and the significance of the dependent spatial interruption coefficient confirms the existence of spatial effects. So, the results of calculating the direct and indirect effects of agricultural sustainability index on the food security of each province and neighboring provinces are positive and significant. These results indicate interstate and inter-provincial overflows. It is imperative for policymakers of the agricultural sector to invest in production infrastructure such as seeds, fertilizers and agricultural practices, focus on enhancing sustainable production as a prerequisite for the establishment of sustainable food security.
خلاصه ماشینی:
با توجه بـه وضــعيت کنــوني و نيــز افــزايش جمعيــت جهــان در دهــه هــاي آينــده و کــاهش ظرفيــت هــاي زيست محيطي طبيعت براي توليـد مـواد غـذايي ، امـروزه ، دسـتيابي بـه امنيـت غـذايي بـه مراتـب دشوارتر از دهه هاي پيش اسـت (٢٠١٠ ,Faridi and Wadood ;٢٠١٦ ,Pollesch and Dale)، به گونه اي که در دهه هاي اخير، مصرف سالانه مواد غذايي در حدود دوازده درصد افـزايش يافتـه است و بر اساس برآوردهاي موجود، بايد توليد محصولات غذايي در کشورهاي در حـال توسـعه طي بيست و پنج سال آينده هفتاد درصد بيش از توليد کنوني آنها باشد تا بتواند نيازهـاي جمعيـت رو بـه رشـد ايـن کشـورها را بـرآورده سـازد (٢٠١٤ ,Mehrabi Boshraabadi and Owhadi).
از اين رو، در مقالة حاضر، تلاش مـي شـود کـه بـدين سؤالات پاسخ داده شود: آيا خانوارهاي شـهري در اسـتان هـاي مختلـف کشـور امنيـت غـذايي دارند؟ کدام استان هاي کشور در وضـعيت مناسـب پايـداري کشـاورزي قـرار دارنـد؟ آيـا بـين پايداري کشاورزي و امنيت غذايي خانوارهاي شهري رابطه معني دار وجود دارد؟ 1.
در پژوهش حاضر، پس از محاسبه شـاخص پايـداري کشـاورزي و شـاخص امنيـت غـذايي خانوارها و نيز جمع آوري ساير متغيرها، بـا بهـره گيـري از مطالعـات حکيمـي (٢٠١٥ ,Hakimi) و ديتمر و عبدولاي (٢٠١٧ ,Dithmer and Abdulai) و با در نظر گرفتن مجاورت منـاطق و امکـان وجود همبستگي فضايي در داده ها، الگوي مورد نظر به صورت روابط زير تبيين مي شود: (رجوع شود به تصویر صفحه) که در اين روابط ، شاخص امنيت غـذايي خانوارهـاي شـهري ، شـاخص ترکيبـي / (کلي ) پايداري کشاورزي ، رشد جمعيـت شـهري ، درآمـد سـالانه خـانوار شـهري ، / شاخص قيمت غذا در مناطق شهري ، ضريب جيني (به عنوان شاخص توزيع درآمد در مناطق شهري در استان هاي مختلف ايران ) و مؤلفة i نيز تعداد استان هاست .