چکیده:
اگر فقه الروایة، مانند فقه الحدیث در دانش فقه در شمار دانشهای تحلیل گزارشهای تاریخی قرار گیرد، میتوان از آن به عنوان یکی از مبانی تاریخ تحلیلی نام برد. از سوی دیگر، تحلیل گزارشهای تاریخی معطوف به الهیات تاریخی هنوز روشمند نشده است. این مقاله بر پایه توجه به مقوله روش در حوزه الهیات تاریخی و با تاکید بر گزارشهای ناظر به تاریخهای مضاف چون تاریخ قرآن، تاریخ حدیث و تاریخ تفسیر میکوشد روش نویی از تحلیل تاریخی را با عنوان روش تحلیل انعکاسی پیشنهاد دهد.
در این روش که مبتنی بر انعکاس گزارش تاریخی در فضای بیرونی است، تاسیس اصل مسالگی به معنای میزان عدم نفوذ و حل ناشدگی مقام بیان گزارش در فرامقام بیان آن و اصل تواتر انعکاسی به عنوان نقطه مقابل مسالگی، بستر دقیقتری را برای تحلیل گزارشهای تاریخی فراهم میآورد. اجرای این دو اصل، ضمن آن که مانع تفسیرهای نادرست و مغالطه در تحلیل تاریخی است به قوت استدلال تاریخی کمک مینماید
If Fiqh ol-Ravayeh like Fiqh ol-Hadith is regarded in the array of sciences on the analysis of historical reports, it can be designated as one of the bases of analytical history. Conversely, the analysis of historical reports related to the historical theology has not yet made methodical and systematic. Considering the category of method in the domain of historical theology and putting emphasis on the reports related to histories such as the history of Quran, the history of hadith, and the history of interpretation, this article tries to propose a new method of historical analysis as a reflective analysis method. In this method which is based on the reflection of historical report in the external space, the initiation of problem principle signifying the amount of non-resolvability of the status of statement of report on status over the statement of report and the principle of reflective recurrence as the opposite of problem provides the more accurate ground towards the analysis of historical reports. The administration of these two principles is an obstacle towards false interpretation and fallacy in the historical analysis and it strengthens the historical reasoning.
خلاصه ماشینی:
1 کارکرد مسألگی و تواتر انعکاسی در الهیات تاریخی تاریخ دریافت : ١٩٩٧/١١/٩ تاریخ تأیید: ١٩٩٩/٢/١٩ 2 محمدحسن احمدی اگر فقه الروایۀ، مانند فقه الحدیث در دانش فقه در شمار دانش هـای تحلیـل گزارش های تاریخی قرار گیرد، میتوان از آن بـه عنـوان یکـی از مبـانی تـاریخ تحلیلی نام برد.
این مقاله بر پایه توجـه بـه مقولـه روش در حوزه الهیات تاریخی و با تأکید بر گزارش های ناظر به تاریخ های مضـاف چـون تاریخ قرآن ، تاریخ حـدیث و تـاریخ تفسـیر مـیکوشـد روش نـویی از تحلیـل تاریخی را با عنوان روش تحلیل انعکاسی پیشنهاد دهد.
در این روش که مبتنی بر انعکاس گزارش تاریخی در فضای بیرونی اسـت ، تأسیس اصل مسألگی به معنای میزان عدم نفوذ و حل ناشدگی مقام بیان گزارش در فرامقام بیان آن و اصل تواتر انعکاسی به عنوان نقطه مقابـل مسـألگی ، بسـتر دقیق تری را برای تحلیل گزارش های تـاریخی فـراهم مـیآورد.
برچسب الهیات برای این نوع تاریخ های مضاف سبب شده است کمتـر بـه سـنخ تاریخی بودن این دانش ها توجه شود.
عنـاوین تحلیـل انعکاسی، مسألگی و تواتر انعکاسی که در این مقاله درباره آنها بحث میشود، طرح ریزی جدیدی برای ارائه استدلال های تاریخی هستند که به عنوان نمونه ، کـارکرد ایـن نظریـه جدید در تحلیل گزارش های وقایع تاریخ اسلام و بـه صـورت مـوردی نـاظر بـه الهیـات تاریخی در تاریخ قرآن ، حدیث و تفسیر است .