چکیده:
تمامی شهروندان به مناسبت عضویت در جامعه شهری از یکسری حقوقی برخوردار میباشند که طیف متنوعی از حقوق مدنی، اقتصادی و رفاهی، فرهنگی و عدالت و امنیت را دربرمیگیرد؛ در این خصوص، نهادهای مختلفی در راستای رعایت و توسعه حقوق مذکور گام برمیدارند. در این میان، شهرداریها قرار دارند که به خاطر جایگاهی که در عرصه مدیریت امور شهری و ارایه خدمات همگانی دارند از ظرفیت بالایی نیز در اجرای حقوق شهروندی برخوردار هستند. در این مسیر، قانونگذار در قانون شهرداریها ۱۳۳۴ (با لحاظ اصلاحات بعدی) و برخی از مقررات دیگر وظایفی را به عهده شهرداریها گذاشته که با بسیاری از مصداقهای حقوق شهروندی همپوشانی دارند؛ با این وجود، عدم تصریح و تدوین آن دسته از حقوق شهروندی که شهرداریها موظف به رعایت آن میباشند در کنار عدم اطلاعرسانی آنها به شهروندان و ترسیم ضمانتاجراهای متناسب به منظور مطالبهگری و پاسخگوساختن شهرداریها نسبت به رعایت حقوق شهروندی در زمره مهمترین کاستیهای تقنینی در این زمینه به حساب میآیند. با این اوصاف، در طی جستار حاضر قصد و تلاش بر آن است تا با بررسی حوزه تکالیف قانونی شهرداریها در زمینه رعایت حقوق شهروندی به تبیین و ارزیابی ظرفیت نهاد یادشده در راستای اهتمام به حقوق مذکور مبادرت شود.
خلاصه ماشینی:
در این مسیر، قانونگذار در قانون شهرداریها 1334 (با لحاظ اصلاحات بعدی) و برخی از مقررات دیگر وظایفی را برای شهرداریها برشمرده که بسیاری از آنها به عنوان مصداقهایی از حقوق شهروندی شناخته میشوند؛ به عبارتی روشنتر، شهرداریها وظایف مهمی را در راستای اجرای حقوق شهروندی برخوردار میباشند که چنانچه به طور مناسبی مشمول سیاستگذاری و اجرا قرار بگیرد، رعایت حقوق شهروندی افراد تا حدود بالایی حفظ میشود.
قانونگذار طیف متنّوعی از تکالیف را در حوزه رعایت حقوق اقتصادی و رفاهی شهروندان متوجّه شهرداریها نموده است؛ برخی از این تکالیف از جنبه نظارتی برخوردار میباشند؛ منظور آن است که شهرداریها مؤظف شدهاند تا از تضییع حقوق شهروندان جلوگیری به عمل آورند؛ به طور مثال، به موجب بند 11 ماده 55 قانون شهرداریها 1334 (با لحاظ اصلاحات بعدی) یکی از تکالیف شهرداری دائر بر نظارت و مراقبت در صحت اوزان و مقیاسها شناسایی شده است.
نتیجهگیری با مطالعههاو بررسیهایی که در این جستار انجام شد مشخّص گردید شهرداری از ظرفیت قانونی گستردهای در راستای رعایت و توسعه حقوق شهروندی برخوردار میباشند؛ در این خصوص، قانونگذار در قانون شهرداریها 1334 (با لحاظ اصلاحات بعدی) و برخی از مقررات دیگر به تعیین وظایف نهاد مذکور به شرحی پرداخته است که بسیاری از وظایف تصریحشده به عنوان مصداقهایی از حقوق شهروندی شناخته میشوند؛ بدینترتیب، شهرداریها مؤظف هستند طیف متنّوعی از حقوق شهروندی را در ابعاد حقوق بهداشتی و سلامتی، حقوق اقتصادی و رفاهی، حقوق فرهنگی، حقوق عدالت و امنیت و حقوق شفافیت اسنادی و دسترسی آزادانه به اطلاعات را رعایت کنند.