چکیده:
ازحدود سه سال پیش، برنامه درسی جدید رشته کارشناسی آموزش زیست شناسی در پردیسهای دانشگاه فرهنگیان، به اجرا درآمده است. نظر به تأثیر عمیقی که برنامه درسی بر سطح دانش، مهارت و نگرش دانشجو معلمان دارد، نقد و بررسی نقاط قوت و ضعف برنامههای درسی جدید، اجتناب ناپذیر است. هدف این تحقیق که اولین تحقیق در این زمینه است، مقایسه اجمالی انواع دروس ارائه شده در برنامه جدید به طور اجمالی از نظر کیفیت و کمیت با برنامه قبلی(رشته دبیری زیست شناسی) بوده است. جامعه آماری، برنامه درسی تقصیلی رشته آموزش زیست شناسی و رشته دبیری زیست شناسی بودهاست. روش تحقیق در بررسی کمی، تعداد واحد ها و سهم دروس و از نوع توصیفی و در بررسی کیفی از روش تحلیل تأملی بهره گرفته است. مهمترین تغییرات کمی، کاهش سهم واحدهای تخصصی زیست شناسی از %۳/۵۰ به %38، دروس علوم پایه از%۶/۱۴ به %۷/۴ و افزایش سهم دروس تربیتی از %۵/۱۷ به %۳/۳۹ در برنامه بودهاست. کاهش چشمگیر سهم واحدهای تخصصی زیست شناسی و کاهش واحدهای مستقل آزمایشگاهی از 20 واحد به 7 واحد، ازجمله نقاط ضعف برنامه جدید از نظر کمی است. افزایش میزان واحدهای کارورزی از 4 واحد در دو ترم به 8 واحد در چهار ترم و نیز تعریف دروس تخصصی تربیتی(PCK) یا دانش آموزش محتوا، از مهمترین نقاط قوت در این برنامه ارزیابی میشود. با توجه به نقش وحدت بخش و بنیادینی که نظریه تکامل در علوم زیستی دارد، حذف واحد درس تکامل یک نقطه ضعف آشکار، در برنامه جدید محسوب میشود.
خلاصه ماشینی:
افزایش میزان واحدهای کارورزی از 4 واحد در دو ترم به 8 واحد در چهار ترم و نیز تعریف دروس تخصصی تربیتی(PCK) یا دانش آموزش محتوا، از مهمترین نقاط قوت در این برنامه ارزیابی میشود.
با توجه به اینکه این برنامه درسی جدید، دانش، نگرش و مهارت های دبیران زیست شناسی دهه های بعدی ایران را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد، هدف این تحقیق مقایسه کمی و کیفی انواع دروس در برنامه جدید رشته آموزشی زیست شناسی با برنامه قبلی (دبیری زیست شناسی) و بررسی نقاط قوت و ضعف این برنامه جدید درسی است.
بحث و نتیجه گیری الف- نقاط قوت برنامه درسی جدید برنامه جدید رشته آموزش زیست شناسی از حیث افزایش واحدهای تخصصی تربیتی، و کاربردی تر شدن علوم تربیتی برای دانشجویان رشته زیست شناسی، تغییرات قابل ملاحظه ای داشته است.
اجرای درس کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش زیست شناسی درترم های متوالی، یکی دیگر از نقاط قوت برنامه درسی جدید است.
دوم اینکه متأسفانه وضعیت آزمایشگاهها حتی در اصفهان که یکی از قطبهای آموزش علوم پایه دانشگاه فرهنگیان است، با وضعیت مطلوب فاصله دارد و به نظر میرسد دانشگاه فرهنگیان با این رویکرد یعنی کاهش واحدهای مستقل آزمایشگاهی در برنامه درسی جدید، مشکل کمبود تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی به خصوص در زمینه رشته زیست شناسی را، با روش پاک کردن صورت مسئله به جای حل آن، مدیریت نموده است.
The main goal of this research (which is the first one in this field), is to compare new and old curriculum of Biology education course qualitatively and quantitatively.