چکیده:
به واسطه گسترش روزافزون تجارت بین کشورها، تغییرات نرخ ارز، اثر قابل توجهی بر بخش حقیقی اقتصاد کشورها دارد و کانال اصلی این اثرگذاری، از طریق قیمتهای داخلی است. بر اساس نتایج مطالعات، تأثیرپذیری قیمت محصولات مختلف از نرخ ارز، یکسان نیست و با توجه به شرایط و ماهیت شرکت و محصول، تغییر میکند. این مقاله، به بررسی عوامل در سطح شرکت میپردازد که گذر نرخ ارز را متأثر میکنند و باعث میشوند، نرخ ارز، اثر متفاوتی بر قیمتهای مختلف داشته باشد. از این رو، از دادههای قیمتی ۲۳۶۹ محصول از ۳۵۵ شرکت بورسی و فرابورسی در بازه زمانی فصل چهارم ۱۳۸۴ تا فصل چهارم ۱۳۹۷ استفاده شده است. بر اساس نتایج برآوردهای صورتگرفته، اثر همزمان و باوقفه نرخ ارز بر قیمتها، مثبت و معنیدار بوده و اثر باوقفه، شدیدتر از اثر همزمان است. همچنین درجه واردات محوری و سهم بازاری، دو متغیر اصلی هستند که بالا بودن آنها در سطح شرکتها، گذر نرخ ارز آن شرکتها را افزایش میدهد. به علاوه، رشد قیمت ناشی از رشد نرخ ارز در شرکتهای با درجه صادرات محوری بالا و محدودیت مالی شدید، بیشتر است؛ اما داشتن سهامدار دولتی، تنها در شرکتهایی گذر نرخ ارز را کاهش میدهد که درجه واردات محوری و قدرت بازاری بالایی دارند.
The growing trend of international trade reinforces the interdependence of countries, and consequently amplifies the effects of exchange rates movements on the countries’ real sectors. The main channel for this effect is domestic prices. According to the empirical evidences, effects of exchange rate growth on prices, i.e., Exchange Rate Pass-Through (ERPT), vary across the products and firms. This paper explores factors explaining the difference in ERPT among the products and firms. To do so, price data of 2369 products from 355 Iranian firms listed in the Tehran Stock Exchange is used during 2006: Q1 to 2019: Q1. The panel estimation results show that current and lagged effects of the exchange rate on the prices are positive and significant, on average, and the lagged effect is larger than the current one. Moreover, the findings indicate an increase in import intensity and the market share of the firms lead to increase in the firm’s ERPT. Also, an increase in price led by exchange rate shock is larger in the firms with a higher degree of export orientation and strict financial constraint. However, state shareholding in firms induces decrease in ERPT only in firms with high import intensity and market share.
خلاصه ماشینی:
٢. برخي از مطالعات خارجي در اين حوزه عبارتند از: Smets, & Wouters (2002); Gagnon & Ihrig (2004); Froot & Klemperer (1989); Devereux, Engel (2002); Berger & Vavra (2013); Campa & Goldberg (2005); Choudhri, & Hakura (2006) ٢.
لذا همين لحاظ کردن شرايط بازار در قيمتگذاري، باعث ميشود که تغييرات نرخ ارز را به طور کامل در قيمت هاي خود لحاظ نکنند مطالعات متعددي تفاوت در گذر نرخ ارز در بين بنگاه ها را مورد بررسي قرار داده و عوامل مؤثر بر اين تفاوت ها در بين بنگاه ها را با توجه به ويژگيهاي بازارها و بنگاه ها شناسايي کرده اند.
٣. مباني نظري براي بررسي اينکه تغييرات قيمت محصولات چگونه تحت تأثير تغييرات در نرخ ارز قرار ميگيرد، لازم است که با استفاده از روابط تئوريکي که پايه خرد دارند، اين روابط استخراج شده و سپس در بخش تجربي با استفاده از داده هاي ايران مورد آزمون قرار بگيرد.
آمار توصيفي متغيرهاي اصلي پژوهش در بازه زماني ١٣٨٤ تا ١٣٩٧ (به تصویر صفحه رجوع شود) منبع : آمار بانک مرکزي، اطلاعات خام منتشرشده شرکت هاي بورسي و محاسبات تحقيق * درجه واردات محوري روش تجربي برآورد با توجه به رابطه (١٥) که بر اساس روابط تئوريک به دست آمده است ، نحوه اثرگذاري نرخ ارز بر قيمت ها (يا همان گذر نرخ ارز) که با Ψ, نشان داده شده است در کالاها و محصولات مختلف تحت تأثير دو عامل مهم است : اول ، درجه وابستگي به واردات يا واردات محوري و دوم ، سهم بازاري شرکت که قدرت قيمتگذاري شرکت را تعيين ميکند.