چکیده:
زبان و ادب فارسی در شکلگیری هویّت ایرانی بسیار اهمّیّت داشته و با بن مایههای وطن خواهی، مهرورزی، خردگرایی و دین محوری آمیخته شده است. سپس شاعران ادبیّات سیاسی مشروطیت از این سرمایهها در خدمت آرمانهای مردمی استفاده کردهاند. هر چند آزادی خواهی و اندیشههای ناسیونالیستی از درون مایههای اصلی مشروطیت بود، امّا به دلایلی هر کدام از روشنفکران برداشت خاصّی از آنها داشتند؛ مثلا: آزادی در دیدگاه فرّخی علاوه بر مفاهیم دموکراسی و آزادیهای اجتماعی و قانون گرایی، با مفاهیم عناصر اساطیری، ملّی و مذهبی، نوگرایی، جهان وطنی و صلح عمومی و چاشنی اندیشههای سوسیالیستی آمیخته شده است.
فرّخی یزدی، بیش از دیگر شاعران مشروطه، عناصر اساطیری و تاریخی را برای آرمانهای اجتماعی و سیاسی به کار میگیرد، امّا در این راه هرگز دچار باستان گرایی و شووینیزم افراطی نمیشود. نگارنده میکوشد، به شیوه ی توصیفی و تحلیلی این مسائل را با تجزیه و تحلیل و مقایسه ی اشعار و مقالات فرّخی یزدی و با بهره جستن از تالیفات و تحقیقاتی که در باره ی زندگی، شعر و اندیشه ی وی صورت گرفته، بحث و بررسی کند.
<p align="right" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right:-43.75pt;text-align:
left">Persian language and literature have an important role in formation of Iranian identity , and are mixed with deep meanings of nationalism, loving, generousity and religion-orientation. Then political literature poets use these sources for helping public aims. For improiving them .Although the desire to have freedom and nationalistic thoughts was the main goals and basis for freedom wanting. But for specific reasons each of these sophisticated men has their own interpratation from that meaning. For example from the Farrokhichr('39')s point of view the meaning of freedom apart from democratic concepts ,socialistic freedoms and obeying law, are mixed with concepts of historical , national and religious factors, tendation to new methods, making the world their home land ,public peace, and spices of socialistic thougths.
<p align="right" class="MsoNormal" dir="RTL" style="margin-right:-43.75pt;text-align:
left"> Farrokhi Yazdi uses historical factors for socialistic and political goals more than other free poet s. But in his way hechr('39')ll never face to tendation toward ancient time and showinism . The writer of this article tries to analyze and discuss these issues by analyzing and comparing his poems and articles , and use the researches which have done according to his life to reach their goal and use Farokhi Yazdis thoughts.
خلاصه ماشینی:
پيشينۀ تحقيق در زمينۀ دوران زندگي، مبارزات سياسي، روزنامه نگـاري، انتشـار اشـعار و ابعـاد فکـري و بعضي ويژگيهاي شاعري فرخي يزدي، در سال هاي اخير تحقيقات سـودمندي پديـد آمـده است که مهم تـرين آن هـا عبارتنـد از: شـهر شـعر فرخـي (١٣٧٥) و چهـار شـاعر آزادي از محمدعلي سپانلو؛ بن مايـه هـاي درد و رنـج در شـعر فرخـي يـزدي (١٣٨١) از محمـدعلي صادقيان ؛ بازگشت فرخي به تاريخ و افسانه (١٣٨١) از علي سلطاني گردفرامرزي؛ نگاهي به شعر فرخييزدي از ديدگاه بلاغت (١٣٨١) از محمد فشارکي و نيز مقالات نگارنـده دربـارة ابعاد گوناگون زندگي، انديشه ، مبارزات سياسي و روزنامـه نگـاري و سـبک نثـر وي کـه در مجلات علمي- پژوهشي و يا همـايش هـاي تخصصـي منتشـر شـده ؛ امـا دربـارة عناصـر و مؤلفه هاي ملي و ديني در آثار فرخييزدي، پژوهشي به طور مستقل و کامل صورت نگرفتـه است .
ديدگاه فرخي نسبت به وطن و ناسيوناليسم ، نه به مفهوم «شووينيزم افراطي است که بـه تحقير ملت هاي ديگر بپردازد؛ چنانکه ميرزاده عشقي و عارف ميانديشيدند و نه بـه مفهـوم «وطن اسلامي» و «امت واحدة اسلامي» است ؛ همان گونه که سيدجمال و اقبال بدان عقيـده داشتند؛ بلکه در واقع هويت ايراني- اسلامي از ديدگاه فرخي، ضـمن اينکـه بـه اسـتقلال و آزاديخواهي تأکيد ميورزد، با حاکميت ملي و حق عمومي در تعيين سرنوشت سياسي نيز معنا و ارزش پيدا ميکند.