چکیده:
پارانه یکی از عامترین و بحثانگیزترین مفاهیم اقتصادی است که با سرنوشت معیشتی اقشار وسیعی از مردم، ارتباطی
نزدیک دارد و در مباحث اقتصادی نقطهنظرهای گوناگونی در مورد آن ابراز شده است. با دقت به این نظریات به وضوح
مشاهده می گردد که اغلب آنها پایههای مناسب علمی ندارندء بههمین دلیل بررسی دقیقتر این مبحث اقتصادی ضرورت
مییابد. در این مقاله ضمن تبیین مفهوم یارانه در اقتصاد» نخست زمینهها و تاریخچه پیدایش یارانه در ایران مطرح و سپس
انواع پارانه معرفی و یارانه فرهنگی توصیف گردیده و اهمیت و ضرورت آن و نیز جنبههای مثبت و جایگاه یارانه در
کشور مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه سهم هر یک از یارانهها در بودجه کشور مشخص و ضمن تشریح سیاست
فرهنگی کشور به مقوله پارانههای فرهنگی پرداخته شده و عملکرد بخش فرهنگک در کشور مورد تجزیه و تحلیل قرار
گرفته است.
خلاصه ماشینی:
مقدمه یارانه را به طور کلی می توان یک ابزار اقتصادی دانست ، که هم چون سایر ابزارهای اقتصادی قبـل از مطالعـۀ چگـونگی بـه کارگیری آن نمیتوان آثار مثبت و منفی آن را مورد داوری قرار داد، برخلاف پنداشت عدة زیادی که یارانه را تنها یـک سیاست و نه ضرورت اقتصادی میپندارند، یارانه یکی از ابزارهای مهم سیاست مالی دولت اسـت ، سیاسـت مـالی بـه ایـن مفهوم نیست که یارانه جنبۀ سیاسی داشته باشد، بلکه بدین معنی است که هم چون نرخ مالیات و هزینه های دولـت ، ابـزاری قابل انعطاف است که با نوسان آن دولت میتواند در جهت اهداف اقتصادی خود یعنـی کـارآیی مطلـوب اقتصـادی گـام بردارد.
تفاوت آن بـا یارانـه غیرمسـتقیم در ایـن است که یارانه غیرمستقیم را میتوان محاسبه کرد و در حساب های ملی ظاهر میشوند، اما روش محاسبه آن دشوار است ، در صورتی که یارانه پنهان عملاً به عنوان یارانه یا زیانکرد عملیاتی به حساب نمیآید، بلکه نـوعی امتیـاز اسـت کـه دولـت برای بخش هایی به وجود میآورد، این نوع یارانه در اقتصاد ایـران بخصـوص از زمـانی کـه تفـاوت زیـادی بـین نـرخ ارز رسمی با قیمت واقعی آن ایجاد شده ، ابعاد گسترده ای پیدا نموده است .
اول این کـه دولـت بـا سیاست های خود تا چه میزان به بخش فرهنگ و هنر رونق داده و تولید کالاها و خدمات فرهنگی و هنری چقـدر افـزایش یافته است ؟ برای مثال ، افـزایش تعـداد فیلم هـای سـینمایی تولیدشـده از تعـدادی انگشت شـمار بـه حـدود ٧٠، یـا افـزایش شمارگان کتاب از ٢ هزار به ٥ هزار.