چکیده:
ارزیابی سرزمین، اطلاعات اساسی مرحله دوم آمایش سرزمین شامل انتخاب مناسبترین استفاده از سرزمین و نظام مدیریت را فراهم مینماید. در همین راستا هدف از این مطالعه، تعیین مناسبترین و مطلوبترین پهنههای محیطزیستی حوضهی آبخیز طارم واقع در استان زنجان با ارزیابی توان اکولوژیک برای کاربری توسعهای است. برای انجام این کار، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. بدینترتیب که پس از تهیه لایههای اطلاعاتی مورد نظر و وارد ساختن این لایهها در محیطArc GIS و پس از تهیه و تکمیل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع، ماتریس اولیه و نرمال برای تعیین وزن نسبی لایهها تکمیل شد. در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) با توجه به وزن نسبی لایهها که پس از تکمیل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع و تهیه ماتریسهای اولیه و نرمال و نتایج حاصل از آن مشخص شد، بیشترین عامل محدودکننده شیب است که بالاترین درصد وزن نسبی به آن اختصاص داده شده است، بنابراین قسمتهای مرکزی حوضه که کمترین شیب یعنی 0- 2 تا 8- 12 درصد را داراست و از نظر پوشش گیاهی شامل مراتع کم تراکم و جنگلهای تنک و... بوده، مناسبترین بخشها برای توسعه است. سرانجام تعیین وزن نهایی لایهها و تلفیق اطلاعات در نرمافزار Idrisi انجام شد که نتایج حاصل از این روش بدینترتیب است: حدود 14. 36 درصد از کل حوضه دارای توان درجه یک مناسب و حدود 10. 12 درصد دارای توان درجه دو مناسب برای توسعه شهری- روستایی بوده و 75. 52 درصد نیز فاقد توان مناسب برای اینگونه توسعه است.
In order to perform the foretold action, the hierarchy process analysis (AHP) and the geographical information system (GIS) was used. In the manner that after conducting the intended information layers and application of these information layers in the Arc GIS environment and after the conduction and completion of the questionnaire by the subject-related professionals, prototype and normal matrix has been completed for designating the relative weight of the layers. In the hierarchy process analysis (AHP), according to the relative weight of the layers which were designated after the completion of the questionnaire by the subject-related professionals and conduction of prototype and normal matrix and the conclusions in result, the highest controlling variable is the gradient which the highest percentage of relative weight is allocated to this matter; therefore the region’s central parts which has the least gradient meaning acquiring 0-2 up to 8-12 percent and in the manner of vegetation includes low density fields and thinly scattered forests, etc. are the most appropriate parts for development. Finally the determination of final weight of layers and combining the information was performed in the Idrisi software that the results of this method are as follows: about 14.36 percent of the total area acquires grade one appropriate potential, and about 10.12 percent acquires the grade two potential appropriate for urban- rural development and 75.52 percent also acquires the lack of desired potential for such developments.
خلاصه ماشینی:
ارزيابي توان اکولوژيک توسعه شهري - روستايي حوضه ي آبخيز طارم ، استان زنجان با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) ايوب بدراق نژاد*١، گروه جغرافيا، دانشگاه پيام نور، ايران حسين موسي زاده ، کارشناس ارشد جغرافيا و برنامه ريزي شهري،دانشگاه گلستان ،گرگان ،ايران .
در فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) با توجه به و زن نسبي لايه ها که پس از تکميل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع و تهيه ماتريس هاي اوليه و نرمال و نتايج حاصل از آن مشخص شد، بيشترين عامل محدودکننده شيب است که بالاترين درصد و زن نسبي به آن اختصاص داده شده است ، بنابر ين قسمت هاي مرکزي منطقه که کمترين شيب يعني ٠- ٢ تا ٨- ١٢ درصد را داراست و از نظر پوشش گياهي شامل مراتع کم تراکم و جنگل هاي تنک و ...
جدول ٢- نقشه هاي مورد استفاده براي ارزيابي تناسب کاربري توسعه فضايي و و زن AHP نقشه هاي فاکتور کاربري (رجوع شود به تصویر صفحه) نتيجه گيري در فرآيند تحليل سلسله مراتبي با توجه به و زن نسبي لايه ها که پس از تکميل پرسشنامه توسط متخصصان مرتبط با موضوع و تهيه ماتريس هاي اوليه و نرمال و نتايج حاصل از آن مشخص شد، بيشترين عامل محدودکننده شيب است که بالاترين درصد و زن نسبي به آن اختصاص داده شده است ، بنابراين قسمت هاي مرکزي منطقه که کمترين شيب يعني ٠- ٢ تا ٨- ١٢ درصد را داراست و از نظر پوشش گياهي شامل مراتع کم تراکم و جنگل هاي تنک و ...