چکیده:
بازخوانی سیرۀ نبوی در برخورد با مخالفان فکری، به ویژه آن هنگام که آن حضرت در اوج قدرت
بود و اسلام بر شبه جزیرۀ عربستان استیلا یافته بود، م یتواند حدود رواداری با افکار مخالف را
برای امروز مسلمانان صاحب قدرت مشخص سازد. ی یک از مهم ترین حوادث سا لهای پایانی
عمر پیامبر، ماجرای مباهله است. مباهله علاوه برآنکه سندی بر حقانیت اهل بیت علیهم السلام
و ی یک بودن نفس پیامبر با امیرمومنانعلیهما السلام و از دلایل امامت ایشان محسوب م یشود، به جهت
آنکه در دوران پس از فتح مکه و قدرت ظاهری پیامبر رخ داده است، حاوی نکات مهمی در
روش برخورد با مخالفان فکری است. از مهم ترین شاخص های تعامل پیامبر با مسیحیان نجران در
این ماجرا، سعۀ صدر در شنیدن استدلال های طرف مقابل، بیان دلایل متقن و عالمانه، بهره
بردن از منابع مورد قبول طرف مقابل در گفت وگو و درعین حال رافت و محبت به طرف مقابل و
پرهیز از خشونت و فشار در گف توگوهای علمی است. درعین حال اجازۀ برگزاری برخی مناسک
دینی طرف مقابل و عدم جلوگیری از آن، از دیگر ویژگ یهای نحوۀ مواجهۀ پیامبر با مخالفان فکری
خود در ماجرای مباهله است. الگوبرداری از رفتار پیامبر اکرم در برخورد با مخالفان فکری،
راهگشای صاحبان قدرت در تعامل با بهائیت در روزگار حاضر است.
إن إعادة قراءة السیرة النبویة فی موضوع التعامل مع المخالفین الفکر یین، وخاصة عندما کان
النبی الا کرم صلی الله علیه وآله فی قمة قوته وبعدما بسط الاسلام سلطته التامة علی شبه الجزیرة
العربیة، هذه الحالة بامکانها ان ترسم الی حد ما للمسلمین المتنفذین مدی السماحة التی
یتحلی بها الاسلام الیوم فی مواجهة افکار المخالفین.
ان قضیة المباهلة تعد أحد أهم الاحداث التی جرت فی الاعوام الاخیرة من حیاة النبی
الا کرم محمد صلی الله علیه وآله. فالمباهلة وفضلا عن کونها تمثل وثیقة تجسد أحقیة أهل
البیتعلیه مالسلام وکذلک إثبات أن أمیر المؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام یمثل نفس
الرسول الا کرم محمد صلی الله علیه وآله، فإنها تعد أیضا من الأدلة علی إمامة أمیر المؤمنین علیه
السلام، و بما انها وقعت فی فترة ما بعد فتح مکة واستتباب قوة النبی الا کرم والتی اصبحت ظاهرة
للناس، فانها تحوی ملاحظات مهمة فی اسلوب التعامل مع المخالفین الفکر یین. ذلک انه من
أهم العلامات الواضحة علی التعامل النبوی مع نصاری نجران فی هذه القضیة، هی سعة الصدر
فی الاستماع الی الحجج التی تذرع بها الجانبالآخر، وبیان الأدلة العقلیة المتقنة والاستعانة
الحوار مع هؤلاء بالمصادر التی یقبلون بها وابداء الرأفة والرحمة تجاههم وتجنب العنف معهم
وعدم اللجوء الی الضغط علیهم فی الحوارات العلمیة، و السماح لهم فی نفس الوقت بممارسة
طقوسهم الدینیة وعدم منعهم من القیام بها فهی تعتبر من الخصائص الاخری للنهج النبوی فی
التعامل مع المخالفین الفکر یین فی قضیة المباهلة. لا شک أن الاقتباس من نهج النبی الا کرم
صلی الله علیه وآله وسلم فی مواجهة المخالفین الفکر یین، یمثل السبیل الواضح لرجال الحکم
فی التعامل مع البهائیة فی العصر الحالی.
Reading the Prophet’s practice of dealing with the intellectual opponents, especially
when he was in power and Islam was dominant in the Arabian Peninsula, can reveal the
limits of tolerance for Muslims in power today. One of the most important events of the
last years of the Prophet’s life is the event of Mubahila. Mubahila - in addition to being a
proof of the accuracy and legitimacy of the position of the Ahl al-Bayt (as), and the unity
of the holy Prophet’s soul with the Commander of the Faithful, Imam Ali (pbut), and
being one of the reasons for the Imamate of Imam Ali (pbuh) - as took place in the period
after the conquest of Mecca ,it contains important points in dealing with the intellectual
opponents. One of the most important characteristics of the Prophet’s interaction with the
Christians of Bani Najran tribe in this event is his kind listening to the arguments of the
other side, expressing convincing and wise reasons, using the sources accepted by the
other side in dialogue, and, at the same time, showing compassion and love to the other
side, while avoiding violence and pressure in scientific discourse. At the same time, the
permission to hold some religious ceremonies is another feature of the Prophet’s dealing
with the minorities in the dispute. Following the example of the holy Prophet’s practice
in dealing with intellectual opponents is a good lesson for those in power in dealing with
the Baha’is nowadays.
خلاصه ماشینی:
علت نامگذاری سال نهم هجری به این نام، آن است که در آن سال، پس از فتح مکه و استیلای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بر مشرکان و استقرار اسلام، قبایل و عشیرههای مختلف برای آشنایی با دولت اسلامی یا عقد قرارداد با پیامبر، گروههای مختلفی را به مدینه گسیل داشتند.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پس از آنکه نصارای نجران را در بخشی از مسجد مستقر فرمود، جلساتی را برای دعوت آنان به اسلام برگزار کرد و حقایق دین خود را به ایشان معرفی نمود.
پیشنهاد مباهله در این اثنا، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم برای اثبات حقانیت عدم پسر خدا بودن حضرت عیسی علیه السلام، به دستور خداوند، راه دیگری نیز پیش پای وفد نجران قرار داد و آن مباهله بود.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم این چهار نفر را برای مباهله با نصرانیان نجران با خود همراه کرده بود (مسلم، صحیح مسلم، ج7، ص120؛ زمخشری، کشاف، ج1 ص369؛ طباطبایی، المیزان، ج3 ص230).
متکلمان شیعی به تبعیت از آن حضرت از دیرباز، ازآنرو که پیامبر، امام علی علیه السلام را بهعنوان نفس خود به کارزار مباهله برده است، ایشان را تنها فرد شایسته برای جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم دانستهاند (بهبهانی، مصباح الهدایه، ص193).
3)پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به نجرانیان، یعنی مخالفان فکری خود، اجازه داد تا در مسجد آن حضرت که از مقدسترین اماکن مسلمانان در آن روز بود و هنوز هم همین شأن را داراست، نماز بگزارند و مناسک دینی خود را اجرا کنند.