چکیده:
از آغاز همه ادیان الهی به زیارت اماکن مقدس سفارش کرده و آن را ارتباط با روح درگذشتگان دانسته اند. در دین اسلام نیز، زیارت قبور بزرگان دین اهمیت فراوانی دارد و بسیار به آن سفارش شده است. در مذاهب چهارگانه اهل سنت و تمامی فرقه های شیعه، زیارت، جایگاه ارزشمندی دارد و از آداب و رسوم و آیین های ویژه ای برخوردار است. دراین میان شیعیان به زیارت قبر مطهر نبوی(ص) و امامان معصوم (ع) به ویژه امام حسین(ع) علاقه و اعتقاد خاصی دارند و روایات فراوانی دراین باره نقل کرده و فضیلت های بسیاری برای آن برشمرده اند.
تنها فرقه ای که زیارت قبور درگذشتگان، حتی قبر مطهر نبوی(ص) را حرام، بلکه برابر با شرک می دانند وهابیان هستند؛ درحالی که بیشتر علمای شیعه و اهل سنت بر اساس احادیث و روایات بر اباحه و حتی استحباب زیارت قبور بزرگان دینی تاکید کرده اند.
این نوشتار، گزارشی است اجمالی از نشستی علمی که به منظور بررسی فقهی زیارت از دیدگاه مذاهب اسلامی با حضور و سخنرانی دو تن از استادان ارجمند حوزه علمیه آقایان نجم الدین مروجی طبسی و محمدامین پورامینی در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) در شهر مقدس قم برگزار شده است.
إن جمیع الادیان الالهیة، ومنذ البدایة، أوصت بزیارة الاماکن المقدسة واعتبرتها علقة ربط للناس مع الانبیاء و الصالحین. کذلک الدین الاسلامی اکدعلی زیارة مراقد أولیاء الدین، وأوصی بها کثیرا. کما ان الزیارة عند المذاهب الاربعة لاهل السنة وجمیع فرق الشیعة لها مکانة قیمة ولها آداب وطقوس ومراسم خاصة. ولزیارة مرقد الرسول الأعظم (ص) والائمة المعصومین (ع) لاسیما الامام الحسین (ع) علاقة خاصة من قبل الشیعة، وقد وردت روایات کثیرة تؤکد علی فضیلتها. والفرقة الوحیدة التی تواجه المسلمین فی کیفیة زیارتهم لأولیاء الدین، هی شرذمة الوهابیة، بینما نلاحظ ان علماء الشیعة والسنة وبناءا علی الاحادیث و الروایات الواردة یؤکدون علی استحباب زیارة قبور أولیاء الدین، الانبیاء و الأئمة الطاهرین.
هذه المقالة تقریر علمی عابر ومجمل للبحث الفقهی حول الزیارة من وجهة نظر المذاهب الاسلامیة. وقد حضر هذه الجلسة استاذان بارزان من اساتذة الحوزة العلمیة والقیا المحاضرة و هما الشیخ نجم الدین الطبسی و الشیخ محمد أمین الأمینی (پورامینی)، وقد انعقدت فی المرکز الفقهی للائمة الاطهار فی مدینة قم المقدسة.
From the beginning, all divine religions have recommended visiting the graves and have considered it connecting with the soul of the demised. Islam too, highly recommends visiting the graves of religious elites. In the four Sunni sects and all Shia subsects, pilgrimage has a valuable position and has its own special rituals, culture, and decorum. The Shia have a special belief and affection for pilgrimage of the Shrine of the Noble Prophet (s) and Infallible Imams (a), specially Imam Husayn (a), and have many narrations on the virtues of such pilgrimage.
The Wahhabi sect is the only sect that not only bans visiting the graves, but considers it polytheism, even the Shrine of the Noble Prophet (s). Most Shia and Sunni scholars however, stress on the neutrality and recommendation of visiting the graves of religious elites.
This article gives a summarized report on the academic assembly on jurisprudential study of pilgrimage in Islamic sects, where two great teachers of the seminary, Mr. Najm ul-Din Moravveji Tabasi and Mohammad Amin Pouramini lectured in the A`imiye Athar Jurisprudential Center in the holy city of Qom.