چکیده:
پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی برنامه درسی آموزش شهروندی به دانش آموزان انجام شده است. برای این منظور از روش های کمی و کیفی در قالب یک طرح آمیخته بهره برده شده است. مرحله اول پژوهش به روش کیفی از نوع نظریه مبنایی صورت گرفته است. در این مرحله 28 متخصصین حوزه های تعلیم و تربیت، برنامه ریزی درسی و علوم اجتماعی به روش زنجیره ای انتخاب شده و مورد مصاحبه قرار گرفتند. در مرحله دوم که با روش پیمایشی می باشد، به منظور بررسی اعتبار الگوی طراحی شده از نظرات متخصصین و معلمان با سابقه بهره برده شده است. یافته های به دست آمده نشان می دهد که سرفصلهای آموزش شهروندی شامل ارزشهای انسانی و اخلاقی، آموزش مهارتهای زندگی جمعی (نظم و مسئولیت پذیری)، بازسازی فرهنگی، آموزش سیاسی، مشارکت مدنی، تاکید بر عدالت اجتماعی و آموزش چندفرهنگی است. در روشهای آموزش و همچنین ارزشیابی نیز، بر تشکیل گروههای غیررسمی و نظارت بر فعالیت گروهها، یادگیری در عمل و روشهای تدریس شاگرد محور و مشارکتی تاکید شده است. بررسی ضرایب توافق در خصوص همه سرفصلهای آموزشی و روشهای آموزش بالاتر از 0.6 می باشد که حاکی از اعتبار نتایج به دست آمده است.
The purpose of this study was to design student citizenship curriculum model. Quantitative and qualitative methods have been used for this purpose in the form of a mixed design. The first stage of research is based on the qualitative method of the basic theory. At this stage, 28 experts from the fields of education, curriculum and social sciences were selected and interviewed. In the second step, using a survey method, the views of experienced professionals and teachers have been used to test the validity of the designed model. The findings show that the courses of citizenship education include human and moral values, collective life skills training (order and responsibility), cultural reconstruction, political education, civic participation, emphasis on social justice and multicultural education. In educational methods as well as evaluation, emphasis has been placed on the formation of informal groups and the monitoring of group activities, learning in practice, and student-centered and participatory teaching methods. The study of the agreement coefficients for all educational curricula and teaching methods is higher than 0.6 which indicates the validity of the results.
خلاصه ماشینی:
در این مرحله ٢٨ نفر از متخصصین حوزه های تعلیم و تربیت ، برنامه ریزی درسی و علوم اجتماعی به روش زنجیره ای انتخاب شده و مورد مصاحبه قرار گرفتند.
یافته های به دست آمده نشان داد که سرفصل های آموزش شهروندی شامل ٨ مؤلفه اصلی شامل ارزش های انسانی و اخلاقی، آموزش مهارت های زندگی جمعی (نظم و مسئولیت پذیری)، بازسازی فرهنگی، آموزش سیاسی، مشارکت مدنی، تأکید بر عدالت اجتماعی و آموزش چند فرهنگی است .
ازاین رو بحث آموزش های شهروندی امروزه در اکثر کشورهای جهان موردتوجه واقع شده و برنامه هایی ازجمله برنامه آموزشی مبتنی بر صلح جهانی که یونسکو آن را تهیه و تدوین نموده است ، کانون توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت و جامعه شناسان قرار گرفته است (شاه طالبی و قپانچی ، ١٣٩٢).
آموزش شهروندی و صلح در مقاطع تحصیلی، مستلزم گنجاندن سرفصل های مختلف در تمامی عناصر برنامه درسی اعم از اهداف ، محتوا، روش تدریس و غیره است (تیغ بخش و سعادتمند، ١٣٩٦)؛ اما درعین حال برنامه درسی مطالعات اجتماعی مهم ترین و مؤثرین درس برای آموزش شهروندی است .
در ادامه این بخش ، الگوی برنامه درسی آموزش شهروندی بر اساس نظرات به دست آمده از متخصصین طراحی شده است .
درمجموع ، یافته های به دست آمده نشان میدهد که برای آموزش شهروندی میبایست بر اساس اهداف درس مطالعات اجتماعی گام برداشت و با استفاده از محتوای طراحی شده و روش های مورد پیشنهاد متخصصان ، به این اهداف دست یافت .