چکیده:
دیدگاه اسلام درباره ازدواج، برآمده از یک قانون تکوینی و کلی است؛ چنانکه قرآن کریم قانون زوجیت را بهعنوان مسئلهای فراگیر در تمام هستی و مشتمل بر همه مخلوقات معرفی میکند: «و من کلّ شیء خلقنا زوجین؛[1] و از هر چیزی، دو گونه ـ که یکی جفت دیگری است ـ آفریدیم.»
زوجیتی که قرآن مطرح میکند، دایرهای بسیار گستردهتر از ازدواج و زناشویی دارد و تمام آثار متقابل میان موجودات را شامل میشود و در چارچوب قوانین عام و فراگیر طبیعت صورت میگیرد.
این قانون عالمگیر، از سه جهت قابل بررسی است که در این نوشتار به آن میپردازیم:
1. تکوین؛
2. وظیفه؛
3. ارزش.
خلاصه ماشینی:
ازدواج از جهت تكوينى ازدواج، يكى از نيازهاى اساسى و از ضروريات زندگى است كه در فطرت انسانى ريشه دارد و بدون آن، انسان آرامش خود را از دست مىدهد.
ضرورت ازدواج و زناشويى، تنها ارضاى يک خواهش نفسانى و گرايش غريزى نهفته در بشر نيست؛ بلكه اين گرايش، نياز جديدى را در انسان آبيارى مىكند كه بسيار مهمتر و اساسىتر است؛ آن نياز، ضمانت بقاى انسان، پس از مرگ است.
دليل اين شكايت و اعتراض نيز آن است كه زن بيشتر وقت خويش را خارج از خانه سپرى مىكند و وقتى كه بايد در اختيار خانه، خانواده و فرزندان باشد و در راه تربيت و اصلاح آنها صرف شود، در بيرون از خانه صرف مىشود.
همانگونه كه زن وظيفه مخصوص به خود را دارد و بايد براى آن تلاش كند، مرد نيز نقش ديگرى دارد كه در كنار فعاليتهاى زن كامل مىشود و اين وظيفه متفاوت در زن و مرد، باعث نمىشود كه ارزش هر يک از آنها كمتر از ديگرى باشد.
» توجه به زن در چارچوب خانواده اسلام احترام بسیارى براى زن قائلشده و مقام زن را بسيار بالا برده است و سفارشهاى فراوانی درباره كنيز، همسر، دختر و خواهر به مرد دارد؛ مثلاً احترام و ارزشى كه اسلام براى مقام مادر قائل است، هرگز در جاى ديگر مشاهده نمىشود و اين امر تا آنجا پيش مىرود كه احترام مادر حتى بر احترام پدر نيز مقدم شده است.