چکیده:
الگوخواهی، نیاز انسان است و بدون آن، به نیکبختی نمیرسد. گزینش پیامبران خدا از میان انسانها، از آن روست که سرمشقی برای امتها باشند. برای دستیابی به الگوی مدارا از زندگی پیامبر ص، بایسته است نخست مدارا را در رفتار ایشان مورد مطالعه قرار دهیم؛ آنگاه با بازسازی رفتار آن حضرت، خود و دیگران را بدان سو رهنمون سازیم.
مدارا، از مهمترین فضیلتهای اخلاقی و عامل آرامش فردی، خانوادگی، اجتماعی و نیز از مهمترین قواعد در تنظیم درست روابط انسانی و پایههای تمدن نوین بشری است؛ چرا که افراد هر جامعه، دارای اندیشهها و تمایلات متفاوتی هستند. برخورد بین آنان از سر درشتی و عصبانیت، آرامش فردی و اجتماعی را به خطر میاندازد و ثمری جز رشد فزاینده دشمنی در بر نخواهد داشت. از این رو پیامبر گرامی اسلام ص ، مدارا را نیمی از زندگی و کمال اخلاقی معرفی فرمود؛ چرا که بسیاری از فضایل اخلاقی، مانند فروتنی و بردباری را در بر میگیرد
خلاصه ماشینی:
پیامبر رحمت ص در این بزنگاهها، مردان و زنان را به صبر و مدارا توصیه نموده و فرمود: «مَنْ صَبَرَ عَلَى سُوءِ خُلُقِ اِمْرَأَتِهِ أَعْطَاهُ اَللَّهُ مِنَ اَلْأَجْرِ مَا أَعْطَى أَیُّوبَ ع عَلَى بَلاَئِهِ وَ مَنْ صَبَرَتْ عَلَى سُوءِ خُلُقِ زَوْجِهَا أَعْطَاهَا اَللَّهُ مِثْلَ ثَوَابِ آسِیَةَ»: 1 «مردی که در مقابل بد اخلاقی زنش صبر نماید، خداوند اجر و پاداش حضرت ایوب ع را به او عطا خواهد کرد.
برای مثال رفتارهای توطئهآمیز و فاش کردن راز پیامبر ص توسط برخی از همسران، سبب ناراحتی آن حضرت و نزول آیاتی در این باره شد، اما پیامبر ص در برابر چنین رفتاری با وجود داشتن حق برخورد با همسران، تنها توطئه پنهانیشان را به آنان گوشزد کرد و با مدارا، کرامت و بزرگواری از آنها گذشت.
پیامبر ص در این امر پیشگام بود و هنگامی که قدرت بیشتری داشت، با مدارای بیشتری رفتار میکرد؛ مانند بخشش عمومی هنگام فتح مکه.
پیامبر ص در برابر خیانت «بنینضیر» نیز با آنها به مدارا رفتار کرد و تقاضایشان مبنی بر خروج از مدینه و بردن مقداری از اموال خود را پذیرفت.
2 دلیل تمام غزوات پیامبر ص با یهودیان، شروع جنگ، خیانت و تجاوز از سوی یهودیان بود و حضرت برای دفاع از اسلام و مسلمانان با آنان وارد جنگ شد، اما در عین حال با آنان در نهایت مدارا برخورد کرد و مجازاتشان را در اختیار قبیله «اوس» که همپیمانشان بود، گذاشت.