چکیده:
دستکاری بازار اوراق بهادار موجب بر هم خوردن تعادل بازار و خروج آن از وضعیت طبیعی میشود و علاوه بر این، سلب اعتماد سرمایهگذاران را نیز به دنبال دارد. در تعریف عمل مزبور باید گفت؛ دستکاری بازار اوراق بهادار مجموعه اقداماتی است که سبب ایجاد قیمتهای مصنوعی و ظاهری گمراهکننده از بازار و اغوای سرمایهگذاران شده و بدین طریق، سود سرشاری ناشی از تغییرات قیمت کاذب اوراق بهادار (اعم از افزایش یا کاهش آن)، نصیب مرتکب میشود. این عمل که ممکن است از طریق اطلاعات یا معاملات صورت گیرد، بیشترین آسیب را به سرمایهگذاران خرد بازار سرمایه به عنوان مصرفکننده این بازار وارد میکند. در اکثر نظامهای حقوقی، دستکاری در زمره اعمال ممنوعه به شمار میآید. در کشور ما نیز علاوه بر ضمانت اجراهای انضباطی، به موجب بند 3 ماده 46 قانون بازار اوراق بهادار مصوب 1384 و قواعد عام حقوقی، این عمل دارای ضمانتاجرای کیفری و مدنی نیز میباشد. مسئولیت کیفری یادشده، حبس تعزیری از سه ماه تا یکسال یا جزای نقدی معادل دو تا پنج برابر سود به دست آمده یا زیان متحمل نشده یا هر دو مجازات به موجب مقرره فوق میباشد. علاوه بر این، مرتکب، مطابق قواعد عام مسئولیت مدنی و مشخصا ماده 52 قانون بازار اوراق بهادار، در برابر زیاندیدگان موظف به جبران خسارت است و صحت قرارداد منعقد شده در پی این رفتار مجرمانه نیز محل مناقشه و بحث است؛ هرچند که صحت آن با حفظ حق خیار فسخ مبتنی بر تدلیس برای طرف مقابل، صحیحتر بهنظر میرسد.
The manipulation of the securities market leads to a collapse in the market equilibrium and its withdrawal from the natural state and the loss of investor reliance, there are actions that cause artificial and false positives, and the seduction of investors, thereby generates huge profits from false price changes. This practice has caused the most damages to investors of the capital market as a consumer and may be based on information or transactions. In our country, in addition to the disciplinary guarantee, there is also a criminal and legal guarantee in accordance with paragraph 3 of Article 46 of the Market Act of 1384 and general legal rules. The criminal liability is a three-month imprisonment of up to one year, or a fine of two to five times the profit or loss incurred, or both penalties under the above-mentioned clause. In addition, the perpetrator, in accordance with the general rules of civil liability and Article 52 of the mentioned law, is obliged to compensate the losers and the accuracy of the contract concluded after this act is a matter of controversy and discussion, which is based on the preservation of right to terminate and the principle of accuracy.
خلاصه ماشینی:
در تعریف عمل مزبور باید گفت؛ دستکاری بازار اوراق بهادار مجموعه اقداماتی است که سبب ایجاد قیمتهای مصنوعی و ظاهری گمراهکننده از بازار و اغوای سرمایهگذاران شده و بدین طریق، سود سرشاری ناشی از تغییرات قیمت کاذب اوراق بهادار (اعم از افزایش یا کاهش آن)، نصیب مرتکب میشود.
علاوه بر این، مرتکب، مطابق قواعد عام مسئولیت مدنی و مشخصاً ماده 52 قانون بازار اوراق بهادار، در برابر زیاندیدگان موظف به جبران خسارت است و صحت قرارداد منعقد شده در پی این رفتار مجرمانه نیز محل مناقشه و بحث است؛ هرچند که صحت آن با حفظ حق خیار فسخ مبتنی بر تدلیس برای طرف مقابل، صحیحتر بهنظر میرسد.
بند 2 ماده 1 دستورالعمل 2003/6/EC همانند بند 1 ماده f 33 و ماده a40 قانون بورس اوراق بهادار سوئیس، مصوب 1995 در تعریف «دستکاری بازار»، به برخی از اقدامات گمراهکننده و دروغین در خصوص عرضه، تقاضا یا قیمت ابزارهای مالی که به شخصی داده میشود، اشاره میکند و در ادامه بیان میدارد که این اطلاعات فریبآمیز و انتشار شایعات، ممکن است از طریق رسانهها از جمله اینترنت یا هر وسیله دیگر انجام شود.
Dewa, Gede Wirama and Gusti Bagus Wiksuana and Zuraidah Mohd-Sanusi and Soheil Kazemian, Price Manipulation by Dissemination of Rumors: Evidence from the Indonesian Stock Market, International Journal of Economics and Financial Issues, 2017, 7(1).
Hanafi, UNUSUAL MARKET ACTIVITY ANNOUNCEMENTS A Study of Price Manipulation on the Indonesian Stock Exchange, Gadjah Mada International Journal of Business, Vol. 12, No. 2, May-August 2010.