چکیده:
مهاجرت برگشتی یکی از الگوهای مهاجرت است که کمتر در مطالعات به آن توجه شده است. افزایش درصد مهاجرتهای شهر به روستا در سالهای اخیر میتواند نشانگر تغییر الگوهای مهاجرتی در ایران باشد. هدف از مقاله حاضر اندازگیری مهاجرت برگشتی بر اساس دادههای موجود و شناخت عوامل موثر بر آن است. در این مطالعه از رویکرد اقتصاد نئوکلاسیک جهت تحلیل و تبیین مهاجرت برگشتی و علل آن در مناطق مختلف به کار گرفته شد. روش تحقیق مورد استفاده تحلیل دادههای ثانویه دادههای خرد 2 درصد مرکز آمار ایران است. نتایج نشان داد که بازگشت مهاجران در برخی استانها مانند خراسان رضوی، فارس، گیلان و مازندران بیشتر از استانهای دیگر بوده است. پیروی از خانوار، دستیابی به مسکن بهتر و اشتغال از عوامل تعیینکننده در بازگشت مهاجران به مبدا مهاجرتشان بوده است. دستیابی به مسکن بهتر یکی از دلایل بازگشت مهاجران است که در طبقات و متغیرهای مختلف تاثیرگذار است و در تمامی طبقات شغلی مختلف (کارفرما، کارکن مستقل، مزد بگیر بخش خصوصی) مشاهده میگردد. الگوی بازگشت مهاجران نشاندهنده بازگشت به استانهای همسایه، مناطق برخوردار و نیمه برخوردار است. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که متغیرهای جنس، تحصیلات، سن، جریان مهاجرت و سطح توسعهیافتگی، 27 درصد از تغییرات مهاجرت اقتصادی را برای مهاجران برگشتی سرپرست خانوار تبیین میکند.
Return migration is a type of migration forms and patterns which attracted limited attention in research literature, particularly in Iran. Rise in urban-rural migration compared to rural-urban migration in the 2001 Census, can indicate some changes in migration pattern in Iran, hence understanding such changes is important. The aim of this paper is to measure return migration and identify its associated factors based on available data. In this study, Neoclassic economic approach was employed to analyze return migration and its causes in different regions in Iran. The method used in this study was a secondary analysis of census data (2% data of Statistical Center of Iran). The study suggested that migrants return to some provinces such as Khorasan Razavi, Fars, Gilan and Mazanderan was more than others. Accompany the family, access to better housing and employment were identified as determinants of return migration. Access to better housing was one of the rationales for return migration which impacted different socio-economic classes and was observed in all different job categories (employer, employee, independent worker, private sector worker, etc.). Pattern of return migration represents a return to neighboring provinces, developed and semi-developed areas. Logistic regression analysis indicated that sex, education, age, migration flows and level of development explain 27% of changes in economic migration among return migrants.
خلاصه ماشینی:
برعکس رويکرد نئوکلاسيک ، در ديدگاه اقتصاد جديد، مهاجرت برگشتي به عنوان نتيجه منطقي يک استراتژي حساب شده است که آن را بايد در سطح خانواده مهاجران تعريف نمود 1- Todaro 2- Cassarino و بر اين اساس اين نوع مهاجرت در دستيابي به اهداف مورد نظر موفق بوده است .
نتايج تحقيق توصيفي –تحليلـي مطيعـي لنگـرودي و همکـاران (١٣٩٠) بـا عنـوان «تـأثير بازگشت مهاجران به روستاها در بهبود معيشت ساکنان » بيان کننده ايـن اسـت کـه مهـاجرت موقت نيروي جوان روستايي، مهم ترين راهبرد به کار رفته براي اداره زندگي بوده است و پس از کسب مهارت و بازگشت به نواحي روستايي، تفاوت چشمگيري در سرمايه هـاي انسـاني، مالي، فيزيکي، اجتماعي و طبيعي افراد بازگشته رخ داده است .
بنابراين مهـاجران برگشـتي بـه ايـن صـورت محاسبه شده است که در ابتدا افرادي که در سرشماري ١٣٩٠ محل اقامت خود را تغيير داده اند به عنوان مهاجر از فايل اصلي جدا گرديده و سپس از ميان اين مهاجران افرادي که کد مکان يا محل مهاجرت آنان با کد محل تولد آنان يکسان اسـت ، بـه عنـوان مهـاجر برگشـتي انتخـاب شده اند و تحليل هاي مورد نظر در مورد آنان انجام شده است .
شبکه هاي مهاجرت يکي از عوامل مهم در شکل گيري اين مهاجرت بوده است که به نظر ميرسد در بازگشت مهاجران نيز نقش اثرگذاري دارد.
Economic Incorporation, Civil Inclusion, and Social Ties: Plans to Return Home Among Central Asian Migrant Women in Moscow, Russia, International Migration Review, 48(3): 577-603 Anniste, K and T.