چکیده:
هدف: شناخت زندگی سیاسی مرهون شناخت و تجزیهوتحلیل جریانهای سیاسی- اجتماعی آن است. مقاله حاضر با هدف استفاده از مدل شکافهای دووجهی متقاطع سنت- مدرن درصدد است جریانهای سیاسی اجتماعی اسلام معاصر را تقسیمبندی و قالببندی کرده و چگونگی نقش آنها را وارسی کند.
روش:روش پژوهش این مقاله تحلیلی- توصیفی بوده و با کاربست الگوی نظری شکافِ سنت/ مدرن و با جمعآوری اطلاعات و دادهها به شکل کتابخانهای و اسنادی تحریر شده است.
یافتهها: یافتهها نشان میدهند جریانهای سیاسی اجتماعی متکثر و متعارض در جوامع مسلمان چگونه قابل دستهبندی بوده و چه نقشی دارند. و همچنین توضیح میدهند که جریانهای جوامع اسلامیِ معاصر در سه دسته گرایش کلی قرار دارند و جریانهای سیاسی اجتماعی آنها برحسبِ شکاف سنت/ مدرن به چهار دسته اصلی تقسیم و از میانِ آنها دوازده جریان سیاسی اجتماعی منشعب شده است.
نتیجهگیری: برای مطالعه کنش و نقش جریانهای سیاسی- اجتماعی جوامع مسلمان اولاً نوعی تنوع فکری و کثرتگرایی، ارزشگرایی و کارکرد در آنها موجود است و ثانیاً نگاه یکپارچه و مطلق در مورد ماهیت جریانهای سیاسی- اجتماعی تلقی نادرست از این پدیده است، زیرا آنها گفتمانهای متفاوت دارند و بهجای همگرایی و همافزایی معطوف به تلون و تکثر و رقابت شدید هستند. نتیجهگیری کلیِ پژوهش ارائه صورتبندی و قالببندی جدید در بحث جریان شناسی سیاسی جوامع اسلامی معاصراست.
Objective: Understanding a political life can be obtained from recognizing and analyzing its socio-political currents. The present article aims to use the model of traditional-modern cross-sectional gaps to divide and format the socio-political currents of contemporary Islam and to examine how they play a role. Method: The research method of this article is analytical-descriptive and has been written by applying the theoretical model of tradition / modern gap and collecting information and data in the form of library and documentary research. Results: The findings show how pluralistic and conflicting socio-political currents in Muslim societies can be categorized and what their role is. They also explain that the currents of contemporary Islamic societies are in three general categories and their socio-political currents are divided into four main categories according to the tradition / modern gap and twelve socio-political currents are branched out from among them. Conclusion: To study the action and role of socio-political currents in Muslim societies, firstly, there is a kind of intellectual diversity and pluralism, value-orientation and function in them, and secondly, a unified and absolute view of the nature of socio-political currents would be a misunderstanding of this phenomenon. They include different discourses, and instead of convergence and amplification, they are focused on colorfulness, multiplicity and intense competition. The general conclusion of the research is to present a new formulation and formatting in the discussion of the political currents of contemporary Islamic societies.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر با هدف استفاده از مدل شکافهای دووجهی متقاطع سنت- مدرن درصدد است جریانهای سیاسی اجتماعی اسلام معاصر را تقسیمبندی و قالببندی کرده و چگونگی نقش آنها را وارسی کند.
پس بر اساس اهمیت موضوع جریان شناسی، پرسش اصلی مقاله این است که جریانهای سیاسی اجتماعی متکثر و متعارض در جوامع مسلمان چگونه قابل دستهبندی بوده و چه نقشی دارند.
در جواب فرضیه مقاله بیان میکند با استفاده از مدل شکافهای دووجهی متقاطع و با استفاده از مفاهیمی چون سنت، مدرن، رادیکالیسم، محافظهکاری میتوان قالببندی آنها را ترسیم کرد و نشان داد که اولاً نوعی تنوع فکری و کثرتگرایی، ارزشگرایی متنافر و کارکرد غیرهمگرایانه در آنها موجود است و ثانیاً جریانهای سیاسی اجتماعی اسلام معاصر به چهار جریان اصلی: محافظهکاری سنتی، محافظهکاری رادیکال، تجددگرایی سنتی و تجددگرایی رادیکال قابلتقسیم و دارای انشعابات و گفتمانهای متعارض میباشند.
در فرایند تجزیهوتحلیل جریانهای سیاسی- اجتماعی اسلام معاصر بهوضوح مشاهده و استنباط میشود که نگاه یکپارچه و مطلق در مورد ماهیت جریانهای سیاسی- اجتماعی تلقی نادرست از این پدیده است، زیرا آنها گفتمانهای متفاوت اسلامی دارند و همچنین بهجای همگرایی و همافزایی معطوف به تلون و تکثر بیشتر بوده و رقابت شدیدی بین آنها موجود است.
(In Persian) The Quarterly Journal of Political Studies of Islamic World Vol. 9, NO.
35, Fall, 2020: 45-71 Analyzing the Critical Discourse of the Islamic Movement of the Tablighi Jamaat with an Emphasis on Fairclough’s Model Seyed Mohammad Hosein Akramiyan 1 PhD Student in Political Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran (Corresponding Author) Wswaki@gmail.