چکیده:
از عوامل تعیینکنندة عدالتطلبی و سلطهجویی، ادراک هر فرد از عدالت جنسیتی است. این پژوهش با هدف مطالعة ادراک عدالت جنسیتی زنان و نقش عوامل جامعهشناختی در پیدایش این پدیده در بستر قومیت انجام شده است. مبانی نظری پژوهش براساس نظریههای هومنز، بوردیو و پارسونز تدوین یافته است. روش پژوهش از نوع پیمایش است که دادهها با ابزار پرسشنامة محققساخته گردآوری شده است. جامعة آماری شامل کلیة زنان بالای20سال اقوام ترک، کرد و گیلک شهرستانهای اردبیل، پارسآباد، خلخال، سنندج، پیرانشهر، بیجار، رشت، لاهیجان و تالش است. روش نمونهگیری هدفمند و از نوع سهمیهای است. نتایج پژوهش نشان داد 52درصد از پاسخدهندگان تعریف عدالت جنسیتی را به ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی ارجاع میدهند و نقش عوامل طبیعی و بیولوژیکی را در شکلدهی به عدالت جنسیتی مفروض نمیدانند. آزمونهای مقایسهای بیشترین اختلاف برداشت از ادراک عدالت جنسیتی را بین قوم کرد و گیلک نشان داد. آزمونهای تحلیل چندمتغیره تفاوت ابعاد ادراک عدالت جنسیتی را برحسب متغیرهای سرمایة فرهنگی، سرمایة اجتماعی، سرمایة نمادین، سرمایة اقتصادی، سرمایة عاطفی و تصورات قالبی بین اقوام ترک، کرد و گیلک تأیید کرد.
One of the determinants of seeking justice and seeking domination is perceptions of gender Justice. This research aimed to study the perception of Women's gender justice and the role of sociological factors in the emergence of this phenomenon in the context of ethnicity. Theoretical foundations of the research are formulated based on the theories of Homens, Bourdieu, and Parsons. The research method is survey type and the data is collected by questionnaire. The statistical population includes all women over 20 of from Turkish, Kurdish and Gilak provinces of Ardebil, Parsabad, Khalkhal, Sanandaj, Piranshahr, Bijar, Rasht, Lahijan and Talesh. The sampling method is quota- Purposive. The results showed that 52% of respondents refer to the definition of gender Justice to cultural and social characteristics and role of natural and biological factors in shaping the perception of gender justice is not assumed. Comparative tests revealed the largest differences in perceptions of gender justice between ethnic of Kurdish and Gilak. Multivariate analysis tests confirmed differences in perceptions of gender justice (Exchange justice, Ritual justice, Justice in freedom of action, Justice in capability) in terms of variables of cultural capital, social capital, symbolic capital, economic capital, emotional capital, and stereotypes among Turkish, Kurdish and Gilak ethnic groups.
خلاصه ماشینی:
آزمون های تحلیل چندمتغیره تفـاوت ابعـاد ادراک عدالت جنسیتی را برحسب متغیرهای سرمایۀ فرهنگی ، سرمایۀ اجتماعی ، سرمایۀ نمادین ، سرمایۀ اقتصادی ، سرمایۀ عاطفی و تصورات قالبی بین اقوام ترک ، کرد و گیلک تأیید کرد.
از آنجا که افق های تاریخی ، اجماع کنشگران و ویژگی هـای ایـدئولوژیکی در ادراک عدالت جنسیتی تأثیرگذار بوده ، این پژوهش به دنبال پاسـخ بـه ایـن مسـئلۀ اساسـی است که اقوام ایرانی (ترک ، کرد و گیلـک )، عـدالت جنسـیتی را چگونـه مـی فهمنـد؟ و تفـاوت برداشت ها از عدالت جنسیتی براساس عوامل جامعه شناختی چقدر است ؟ پیشینۀ تجربی پژوهش به موازات پیدایش جنبش هـا و انجمـن هـای حمایـت از حقـوق زنـان ، سـاختارهای اجتمـاعیـ اقتصادی و تقسیم کار جنسی نیز دستخوش دگرگونی شد.
به منظور بررسی معنـادار بـودن تفـاوت میـانگین هـای مشـاهده شـدة ابعـاد ادراک عـدالت جنسیتی بین اقوام (ترک ، کرد و گیلک ) برحسب میزان سرمایۀ فرهنگی شان ، پـیش فـرض هـای آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره محاسبه شد؛ به طوری که نتیجـۀ آزمـون ام بـاکس نشـان داد شرط همگنی رعایت شده است ، زیرا سطح معناداری این آزمون بالاتر از ٠/٠٥ اسـت (٠٠٥٨=P و ١/٢٣٤= F).
برای پاسخ به این سؤال که نسبت تفاوت نمره های میانگین هریک از ابعاد عدالت جنسیتی براساس تصورات قالبی افـراد چه میزان است ، از تحلیل واریانس اسـتفاده شـد کـه نتیجـۀ ایـن آزمـون در جـدول ٢٠ قابـل مشاهده است : (رجوع شود به تصویر صفحه) نتایج تحلیل واریانس در جدول ٢٠ نشـان مـی دهـد تعریـف و برداشـت از دو بعـد عـدالت جنسیتی (ادراک عدالت در توانمندی و ادراک عدالت در آزادی عمل )، متأثر از تصـورات قـالبی زنان اقوام ترک ، کرد و گیلک است (٠٠٥≥P).