چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بازشناسی و بازنگاری بنیانهای انسان شناختی تربیت اسلامی در اندیشه علامه طباطبائی (ره) است. این تحقیق از نوع کاربردی، روش آن تحلیلی- استنباطی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات تحلیل محتوای کیفی از نوع قیاسی است و دادهها به روش کتابخانهای گردآوری شده است. این تحقیق به این سؤال پاسخ داده است: بنیانهای انسان شناختی تربیت اسلامی در اندیشه علامه طباطبائی (ره) کدامند؟ ابتدا تحقیق با ایضاح مفاهیمی چون «بنیان»، «انسانشناسی»، «تربیت» و «تربیت اسلامی» آغاز گردید و سپس این نتایج بدست آمد: بنیانهای ناظر به حیات دنیوی انسان (زینتبودن امور دنیا؛ حمل امانت از سوی انسان؛ هدایت عمومی انسانها توسط خداوند متعال؛ حتمیبودن مرگ انسان)؛ بنیانهای ناظر به حیات اُخروی انسان (دریافت سعادتمندانه یا شقاوتمندانه نامه اعمال؛ حقیقت شفاعت اُخروی: تبدّل گناهان به حسنات با در نظرگرفتن رضای الهی؛ مجازات اُخروی: وجود عینیت بین عمل و جزای عمل؛ برانگیختهشدن انسانها برای قضاوت عادلانه)؛ بنیانهای ناظر به حیات دنیوی و اُخروی انسان (هبوط ارواح به عالم ماده و سعادتمند یا شقاوتمندشدن آنها؛ مرتبهمندی نفوس بشری بر اساس میزان بهرهمندی یا عدم بهرهمندی آنها از کمالات؛ استثناء برخی از افراد از حکم نفخ صور و ایتاء کتاب؛ پرورش و عدم پرورش فطرت در دنیا و آثار اخروی مثبت و منفی آن؛ امتداد آثار تکریم الهی انسان در دنیا و آخرت؛ مرتبهمندی ارواح انسانها؛ مرگ به معنای انتقال انسان از دنیا به آخرت). واژگان کلیدی: علامه طباطبائی(ره)، بنیان، انسانشناسی، تربیت اسلامی.
The aim of this research is to recognize and rewrite the foundations of Islamic education from the viewpoint of Allameh Tabataba’i. This research is an applied one, its method is analytical – deductive, its method of data analysis is a deductive qualitative content analysis and the data was gathered by the documental method. This research answered to this question: What are the foundations of Islamic education from the viewpoint of Allameh Tabataba’i? First, the research was initiated with explaining conceptions such as foundation, anthropology, education, and Islamic education, and these results were acquired: a. Foundations related to the man’s mundane life (being decorative the world affairs, representation the trusteeship to the man, general directing the man by God and imminent death of the man); b. The foundations related to the man’s futurity life (blissful or wretch receiving our act’s letter, the truth of future intercession, the future punishment, the objectivity between acts and act’s punishment, and the generality of the Return); and c. The foundations related to both man’s life (descent of spirits to the material world and its influence on man’s mortal destiny, the dichotomy of the way of the soul’s complementation, gradation of the man’s souls, Exceptions for some people from the rule of Blowing the Trumpet and Creation of The Book; Cultivation and non-cultivation of nature in the world and its positive and negative otherworldly effects; Continuation of the effects of human divine honor in this world and the hereafter; The orderliness of human souls; Death means the transfer of man from this world to the hereafter).
خلاصه ماشینی:
انسان از آغاز تا انجام بازنگاهي به بنيان هاي انسان شناختي تربيت اسلامي (ره ) در انديشه علامه طباطبائي شيرين رشيدي استاديار گروه فلسفه تعليم و تربيت اسلامي دانشگاه علامه طباطبائي، تهران ، ايران تاريخ دريافت (١٣٩٨/٠٩/١٠) تاريخ پذيرش (١٣٩٩/٠١/٢٥) (تاريخ دريافت ميلادي ٢٠١٩/١٢/٠١) (تاريخ پذيرش ميلادي ٢٠٢٠/٠٤/١٣) چکيده هــدف پــژوهش حاضــر، بازشناســي و بازنگــاري بنيــان هــاي انســان شــناختي تربيــت اســلامي در انديشــه علامــه طباطبــائي (ره ) اســت .
ايــن تحقيــق بــه ايــن ســؤال پاســخ داده اســت : بنيــان هــاي انســان شـــناختي تربيـــت اســـلامي در انديشـــه علامـــه طباطبـــائي (ره ) کدامنـــد؟ ابتـــدا تحقيـــق بـــا ايضـــاح مفــاهيمي چــون «بنيــان »، «انســان شناســي»، «تربيــت » و «تربيــت اســلامي» آغــاز گرديــد و ســپس ايــن نتايج بدسـت آمـد: بنيـان هـاي نـاظر بـه حيـات دنيـوي انسـان (زينـت بـودن امـور دنيـا؛ حمـل امانـت از ســوي انســان ؛ هــدايت عمــومي انســان هــا توســط خداونــد متعــال ؛ حتمــيبــودن مــرگ انســان )؛ بنيــان هــاي نــاظر بــه حيــات اخــروي انســان (دريافــت ســعادتمندانه يــا شــقاوتمندانه نامــه اعمــال ؛ حقيقــت شــفاعت اخــروي: تبــدل گناهــان بــه حســنات بــا در نظرگــرفتن رضــاي الهــي؛ مجــازات اخــروي: وجــود عينيــت بــين عمــل و جــزاي عمــل ؛ برانگيختــه شــدن انســان هــا بــراي قضــاوت عادلانــه )؛ بنيــان هـاي نـاظر بـه حيـات دنيـوي و اخـروي انسـان (هبـوط ارواح بـه عـالم مـاده و سـعادتمند يـا شـقاوتمند شــدن آن هــا؛ مرتبــه منــدي نفــوس بشــري بــر اســاس ميــزان بهــره منــدي يــا عــدم بهــره منــدي آن هــا از Email: rashidi66@atu.
آگـاهي از انسـان بـه طـور عـام و انسـان شناسـي اسـلامي بـه طــور خــاص بــه عنــوان يکــي از عناصــر اصــلي تشــکيل دهنــدة جهــان هســتي بســيار حــائز اهميــت اســت ؛ زيــرا از طريــق ايــن آگــاهي مــيتــوان تعــاملات انســاني را در ابعــاد مختلــف شناســايي و تنظــيم نمــود و روش هــا و مؤلفــه هــاي تربيتــي ســازگار و هماهنــگ بــا هــدف غــايي تربيــت اســلامي يعنــي قــرب الهــي اتخــاذ نمــوده و بــر اســاس آن بــراي تربيــت انســان مطلــوب در بعــد نظــري و عملــي از ديــدگاه اســلام برنامــه ريــزي نمــود.