چکیده:
در دنیای امروز، روابط عاطفی و انسانی چنان به ضعف گراییده است که همسایگان نزدیک، از یکدیگر خبر ندارند و گاه پس از چند سال سکونت در یک ساختمان، از نام یکدیگر بیاطلاعند. این در حالی است که باریتعالی در قرآنکریم، جایگاه ویژهای برای همسایه و همسایهداری قایل شده است و همگان را به احسان به همسایه سفارش کرده است. همچنین در نزد پیشوایان دین، رفتار نیک همسایگان با یکدیگر، سرچشمه برکتهای فراوان معرفی شده است و وجود همسایه خوب، نعمتی ارزشمند دانسته شده است. رفت وآمد و رسیدگی، احوالپرسی، یاری، عیادت، انفاق و صدقه، رفع نیاز و همدردی از جمله وظایف همسایگان و نشانه جوانمردی در بیانات معصومین علیهم السّلام است. از اشکال زندگی امروز، آپارتماننشینی است که تاثیر عمیق آن بر تربیت، معاشرت، اختلافاتخانوادگی، سرقت، بیخبری از حال همسایگان و خویشاوندان و آسیبهای دیگر آن، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش که با روش تحقیق تحلیلی_توصیفی انجام شده است، نشان میدهد که افزایش استرسهای روانی، آزار همسایگان، کاهشحیا، حاکم شدن زندگی فردی، دوری از جامعهپذیری، از بین رفتن هویت اجتماعی فرد، بروز بیماریهای جسمی و روحی در اثر کمتحرکی ناشی از کمبودجا، از پیامدهای منفی آپارتماننشینی است. بررسی اخلاق همسایهداری و آپارتمان نشینی و بهرهگیری از آموزههای قرآن و بیانات معصومین علیهم السّلام برای کاهش آسیب-های زندگی آپارتماننشینی، ضرورتی برای راهیابی به مسیر صحیح اخلاق است که در این پژوهش بدان پرداخته شده است.
Nowadays, the emotional and human relationships are so weak that close neighbors are
not aware of each other and even they do not know their names after living together for
a long time; while, in the Quran, God values neighbors and how to behave with them
and he advises us to do good to neighbors. In addition, according to religious leaders,
if neighbors behave with each other well, that will be the source of abundant blessings
and a good neighbor is known as a valuable blessing. There are some neighbors’
duties to each other, which according to Ahl al-Bayt’s sayings are considered as a
sign of fairness, including watching out, greeting, helping, visiting, charity, need
satisfaction, and sympathy. Living in apartments is one of today’s life forms that its
deep effect on education, relationships, family conflicts, robbery, the ignorance of
neighbors and relatives, and its other damages are paid less attention. This analyticaldescriptive
research shows that there are the following negative consequences of
living in apartments: increase of mental stresses, annoyance of neighbors, decrease of
modesty, dominance of individual life, avoidance of socialization, loss of individual’s
social identity, and incidence of physical and mental diseases because of inactivity
caused by the lack of space. This research aims to investigate the ethics of how to
behave with neighbors and how to live in apartments, and take advantage of Quranic
teachings and Ahl al-Bayt’s sayings for reducing the damages of living in apartments,
as a necessity, in order to reach the correct path of ethics.
خلاصه ماشینی:
این پژوهش که با روش تحقیق تحلیلی_توصیفی انجام شده است، نشان میدهد که افزایش استرسهای روانی، آزار همسایگان، کاهشحیا، حاکم شدن زندگی فردی، دوری از جامعهپذیری، از بین رفتن هویت اجتماعی فرد، بروز بیماریهای جسمی و روحی در اثر کمتحرکی ناشی از کمبودجا، از پیامدهای منفی آپارتماننشینی است.
از آنجا که این رسانه در کنار ارتباط شنیداری به شکل دیداری نیز با بینندگان خود مرتبط است به راحتی میتواند با نفوذ در بین مخاطبان بر رفتارهای اجتماعی، فرهنگی و نوع اخلاق آنها تاثیر بگذارد و آنها را در جهت درست رهنمون کند؛ بنابراین برای نهادینهکردن اخلاق همسایهداری و آپارتماننشینی، برنامهسازان میتوانند برنامههایی از جمله سریالها و برنامههای طنز که مورد توجه عموم افراد جامعه است را تهیه کنند تا ضمن پرکردن اوقات فراغت مخاطبان خود، گام شایستهای در راه رشد و پیشرفت فرد و اجتماع بردارند.
امام کاظم(ع) در این کلام، همسایگان را در برابر آزار همسایه به خویشتنداری دعوت کرده است تا ضمن کاهش تنشها، نوعی امر به معروف نیز صورت گیرد و سبب تغییر در رفتار طرف آزاردهنده شود.
عفو و گذشت و تحمل همسایه نوع زندگی در آپارتمانها شرایط بسیار حساسی دارد و بهگونهای است که خواه ناخواه، مشکلاتی را برای همسایگان ایجاد میکند؛ سر و صداها، رفت و آمدها، میهمانیهای دیروقت و رعایتنکردن قوانین مکانهای عمومی از این موارد است که همسایهی خوب با اخلاق و منش درست میتواند ضمن خویشتنداری و تحمل آنها، آرامش را به خود و دیگران هدیه کند و از پاداش معنوی صبر و شکیبایی در این زمینه بهرهمند شود.