چکیده:
به کارگیری عناصر طبیعی و آفاقی به عنوان یکی از درونمایههای شعر فارسی از جمله مضامینی است که ایرانیان از گذشته تا به حال بر اهمیت و نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی واقف بودهاند. در این پژوهش، نگاه منوچهری دامغانی و سعدی شیرازی- دو نمایندهی توانمند سبک خراسانی و عراقی- به طبیعت با ذکر شواهد شعری به دقت مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت. مهمترین دستاوردی که از این تحقیق به دست آمد آنست که منوچهری شاعری آفاقی است و شادی را در دل طبیعت همراه با صوت دلانگیز پرندگان بر سر شاخههای درختان، شراب و میگساری و بودن با معشوقکان میبیند؛ در حالی که شعر سعدی گرچه آفاقی نیز است امّا، بیشتر از امور انفسی و مفاهیمی چون احسان، خردورزی، توجه معشوق به عاشق حکایت می کند.
خلاصه ماشینی:
com عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان واژگان کلیدی * آفاقی* منوچهری* سعدی* سبك خراسانی* سبك عراقی و طبیعت چکیده به کارگیری عناصر طبیعی و آفاقی به عنوان یکی از درونمایههای شعر فارسی از جمله مضامینی است که ايرانيان از گذشته تا به حال بر اهميت و نقش آن در زندگي فردي و اجتماعي واقف بودهاند.
در اين پژوهش، نگاه منوچهری دامغانی و سعدی شيرازی- دو نمايندهی توانمند سبك خراسانی و عراقی- به طبیعت با ذكر شواهد شعری به دقت مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.
مهمترین دستاوردی که از این تحقیق به دست آمد آنست که منوچهری شاعری آفاقی است و شادی را در دل طبيعت همراه با صوت دلانگيز پرندگان بر سر شاخههای درختان، شراب و ميگساری و بودن با معشوقكان میبیند؛ در حالی كه شعر سعدی گرچه آفاقی نیز است امّا، بیشتر از امور انفسی و مفاهيمی چون احسان، خردورزی، توجه معشوق به عاشق حکایت می کند.
این شاعران مانند نقاشی دقیق اهتمام خود را صرف همین نسخهبرداری از طبیعت و عناصردنیای بیرون میكنند و كمتر میتوان حالتی عاطفی یا تاملی ذهنی را در ورای توصیفهای آنان جستجو كرد.
بیان منوچهری روان و ساده و قدرت این شاعر در وصف به اندازهای است که میتوان او را از نظر توصیف در بین شاعران قصیدهپرداز دوران غزنوی ممتاز دانست.
نگاه او به جهان نگاهی آفاقی است به طوریکه منظرههای مختلف طبیعت را از بیابان، کوه، جنگل، گلزار، مرغزار، آسمان، ابر، باران و موجودات گوناگون، موضوع وصف اشعارش قرار داده و هیچ کدام از اجزای آن مناظر را از نظر تیزبین خود دور نداشته است.