چکیده:
ریچارد رول (1300-1349م)، عارف، عزلتگزین، نویسنده و مفسر انگلیسی کتاب مقدّس واحمد غزّالی (452-520ق)، عارف، نویسنده و واعظ ایرانی، در مهمترین آثار خود، آتش عشق و سوانحالعشاق، شرح مبسوطی از موضوع عشق به دست داده و از ماهیّتِ عشق، متعلقِ عشق، ویژگیهای عاشق و اسباب و نتایج عشقورزی با مخاطبان خویش سخن گفتهاند. نوشتار پیش رو با رویکرد تحلیلی- تطبیقی، نشان میدهد که اگرچه اندیشههای غزّالی و رول در بحث ماهیت عشق همپوشانی بسیار دارد، در مباحثی چون ویژگیهای عاشق، اسباب، موانع و نتایج عشقورزی تفاوت معناداری مییابد؛ از دیدگاه رول، عشق و تبلور آن در وجود عاشق جز از رهگذر بستر دین و اخلاقیات مسیحی تحقّق نمییابد و تنها در ارتباط با خداوند، مسیح و تثلیث است که معنا و مفهوم پیدا میکند، حال آنکه از نگاه غزّالی، جنبۀ وجودشناختی و روانشناختی عشق در وجود عاشق پررنگتر است و جز در رابطه با خداوند، در ارتباط با جمال و صنع الهی نیز از قابلیت تجربه برخوردار است. در مقالۀ حاضر دیدگاههای رول و احمد غزّالی دربارۀ ویژگیهای عاشق کامل بهتفصیل معرّفی و با یکدیگر مقایسه شده است.
This article compares the views of Richard Rolle (ca. 1300- 1349), an English hermit, mystic, writer and Bible interpreter and Aḥmad Ghazālī (ca. 1060- 1126), an Iranian mystic, writer and preacher on love. These mystics have spoken of love in detail in their works, Fire of Love and Sawāniḥ al -ushshāq. This paper, shows that topics on love in these two books include: The essence of love, The beloved, Characteristics of a lover, Essentials of love and Results of love. Re-examining these categories illustrates the differences and similarities between the two mystics' views of the concept of love and lovers. The ideas of Rolle and Ghazālī are overlapping in the nature of love, but their views differ significantly on other topics. From Rolle's point of view, love cannot be realized except through the religious context and Christian ethics, and it only makes sense in relation to God, Christ and the Trinity. However, in Ghazālī's view, the ontological and psychological aspects of love and lover are more intense, and it is capable of being experienced in relation to God and his creatures. The present study compares the view of this two mystics on the Characteristics of lover in detail.
خلاصه ماشینی:
نوشتار پيش رو با رويکرد تحليلي- تطبيقي، نشان ميدهد که اگرچه انديشه هاي غزالي و رول در بحث ماهيت عشق هم پوشاني بسيار دارد، در مباحثي چون ويژگيهاي عاشق ، اسباب ، موانع و نتايج عشق ورزي تفاوت معناداري مييابد؛ از ديدگاه رول ، عشق و تبلور آن در وجود عاشق جز از رهگذر بستر دين و اخلاقيات مسيحي تحقق نمييابد و تنها در ارتباط با خداوند، مسيح و تثليث است که معنا و مفهوم پيدا ميکند، حال آن که از نگاه غزالي، جنبۀ وجودشناختي و روان شناختي عشق در وجود عاشق پررنگ تر است و جز در رابطه با خداوند، در ارتباط با جمال و صنع الهي نيز از قابليت تجربه برخوردار است .
ir مقدمه جا دارد پيش از آن که به بررسي ديدگاه هاي رول و غزالي در مهم ترين آثار ايشان بپردازيم از تأثيرگذاري اين دو عارف شهير بر جريان عرفان مسيحي و اسلامي سخن بگوييم و در ادامه به معرفي دو کتاب آتش عشق و سوانح العشاق بپردازيم تا در نهايت بتوانيم ويژگيهاي عاشق کامل را در نظام عرفاني اين دو عارف و نويسنده مورد بحث و بررسي قرار دهيم .
٢ هم چنين عنصر «خيال » در نظام عرفاني رول جايگاه ويژه اي داشت ، زيرا هر چند رول بر اين باور بود که در هم آميختن خيال و القائات شيطاني، سالک را از نائل آمدن به هدف اصلي خويش که همانا تجربۀ آتش ٣، شيريني ٤ و نغمۀ عشق ٥ است باز ميدارد، اما گاه تنها راه رسيدن و يکي شدن با حقيقت متعالي محسوب ميشود، به ويژه آن زمان که براي تخيل کردن مصائب مسيح مورد استفاده قرار گيرد.