چکیده:
زندان به عنوان یکی از ابزارهای کیفر مجرمین، از گذشته تا به امروز یکی از اصلیترین مجازاتهای مورد توجه در نظر و عمل در اکثر قریب به اتفاق حکومتها بوده است. این مساله به خوبی روشن است که مجازات زندان در دوران قبل از اسلام هم اعمال میشده به طور مثال مطالب مذکور در سوره مبارکه یوسف بیانگر این مطلب است. هدف اصلی از نگارش این مقاله این است که به بررسی مبانی فقهی مجازات زندان در شرع مقدس اسلام با اتکا به قرآن کریم کتب فقهی و استفاده از نظرات فقهای معاصر با استناد به احادیث معتبر پرداخته شود. در بعضی از موارد مطرح شده در این مقاله نیز مواردی از جمله نحوه اعمال مجازات زندان و حبس و همچنین حقوق شخصی زندانی و محبوس با اصول اسلامی و سفارشات و سیره معصومین و همچنین مطالب مطروحه در فقه تشیع در مقابل اصول حاکم بر زندانهای امروزی مقایسه میشود.
خلاصه ماشینی:
( طبسي ـ نجم الدين، حقوق زنداني و موارد زندان در اسلام، ص 230) فقهاي شيعه هم بر همين حکم اتفاق نظر دارند که سه مورد را بيان ميکنيم: علامه حلي (ره): زني که از اسلام برگشته، فطري باشد يا ملي کشته نميشود بلکه حبس ابد ميشود و در اوقات نماز کتک ميخورد ، اگر توبه کرد بخشيده ميشود و از زندان آزاد ميشود، گر چه مرتد فطري باشد.
در حقوق کيفري اسلام در حدهاي زنا (موردي که مرد متأهل هنوز بر زوجه خود دخول نکرده و مرتکب زنا شده) قوادي و محاربه، مجازات تبعيد و نفي بلد منظور شده است، حال اين سؤال مطرح است که مجازات تبعيد و نفي بلد جداي از بحث مدت آن به زندان ختم ميشود يا خير؟ بعضي از فقهاي عصر حاضر حکم به حبس کردن شخص مجرم در جرائم فوق همراه با تبعيد وي دادهاند که به چهار مورد آن اشاره ميکنيم: مقام معظم رهبری: اگر آزادي تبعيدي در تبعيد گاه مستلزم مراوده با ديگران و موجب مفاسدي باشد و تحت مراقبت قرار دادن وي جهت جلوگيري از معاشرت و مراوده او با ديگران ممکن نباشد، حبس او در تبعيدگاه به منظور پيشگيري از مفاسد و ممانعت وي از معاشرت با ديگران اشکال ندارد.