چکیده:
ژان ژاک روسو انتقال از «وضع طبیعی» به «وضع مدنی» را با نظریة «ارادة عمومی» تبیین کرده است. ریشة اصلی نظریة ارادة عمومی را باید در سوبژکتیویته و تغییر بنیادین نسبت انسان و جهان که تحت تأثیر فضای شکلگرفتة پس از رنسانس، آغاز شده است، جستوجو کرد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به بیان چگونگی تأثیرگذاری سوبژکتیویته بر نظریة ارادة عمومی روسو میپردازد. در چارچوب سوبژکتیویته، سوژة بنیاد عالم و هرچه غیر از آن ابژه این سوژه تلقی میشود و این سوژه است که هرچه غیر از خود را متعین میکند. بر همین اساس، در نظر روسو جامعة قراردادی ترسیمشده توسط ارادة عمومی (تجلی سوژه)، جایگزین طبیعت در مفهوم سنتی و عقل اجتماعی، جایگزین عقل عملی سنتی میشود. در این جامعة قراردادی، ارادة عمومی ناشی از عقل اجتماعی، قانون را متعین میکند. اساساً قانون مظهر خودآیینی و خودتعینبخشی ارادة انسانی است که به شهروندان میآموزد که طبق دستورهای وجدان رفتار کنند و مدام با خود در تضاد نباشند. هیچ قدرت عالی فوق ارادة عمومی وجود ندارد و افراد با تبعیت از قانون از هیچکس جز ارادة خود پیروی نمیکنند.
Jean-Jacques Rousseau has explained the transition from natural to civil status under the theory called "general will". The root of the theory must be sought in the subjectivity and the fundamental change in the relation of man and the world, which has begun under the influence of the post-Renaissance atmosphere. This article, through a descriptive-analytical method attempts to describe how subjectivity affects Rousseau's theory of general will. In the framework of subjectivity, the subject is the foundation of the universe and everything else is considered the object of the subject, and it is the subject that determines everything else. Accordingly, in Rousseau's view, the conventional society depicted by public will (manifestation of the subject), replaces "nature" in its traditional sense and the social reason replaces traditional practical reason. In this conventional society, “the general will” arising from the social reason, determines the law. Basically, the law is the manifestation of autonomy and self-determination of the human will, which teaches citizens to act in accordance with their conscience and not to be constantly in conflict with themselves. There is no supreme power above “the general will” and people following the law, do not follow anyone except their will.
خلاصه ماشینی:
سؤالي که در اينجا مطرح ميشود آن است که سوبژکتيويته به عنـوان جـوهرة مدرنيتـه چگونـه خود را در نظريۀ ارادة عمومي روسو به عنوان يکي از مهم ترين متفکران قرارداد اجتماعي نشـان داده است ؟ و روسو چگونه در چارچوب مدرنيته ، با نظريۀ ارادة عمومي، بـراي تبيـين انتقـال از وضع طبيعي به وضع مدني از آن تأثير پذيرفته است ؟ اين مقاله رسالت خـود را پاسـخ بـه ايـن پرسش قرار داده است .
مفهـوم ، مبـاني و جايگـاه ارادة عمـومي در تشـکيل حکومـت و نسـبت آن بـا حاکميـت از اساسيترين مسائل در مباني حقوق اساسي است و از اين نظر ايـن مقالـه زيرمجموعـۀ مباحـث مربوط به فلسفۀ حقوق عمومي قرار ميگيرد که با توجه به پايه اي بودن حقـوق عمـومي، تـأثير خود را در تمامي شاخه هاي علم حقوق نشان ميدهد.
بـه عبـارت ديگـر، روسـو در چـارچوب انديشـۀ مـدرن و بـرخلاف انديشـۀ سـنتي، نـه طبيعـت ، بلکـه عقـل اجتمـاعي را – کـه مبتنـي بـر ارادة خـود انسان هاست - منشأ دولت و نظام جامعه و همچنين نظام قانونگـذاري مـيدانـد و ايـن از نتـايج سوبژکتيويته است که از ابتداي دوران مدرن آغاز شده است .
نتيجه گيري ريشۀ اصلي نظريۀ ارادة عمومي ژان ژاک روسو را بايد در سوبژکتيويته و تغيير نسـبت انسـان و جهان در دورة مدرن جست وجو کرد، اگرچـه سـوبژکتيويته در انديشـه روسـو بـه بلـوغ کامـل نرسيده است .