چکیده:
محیط زیست و رفتارهای زیست محیطی یکی از شاخص های مهم توسعه پایدار هر کشوری میباشد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی در شهر ساری است. بدین منظور از نظریات بوردیو و تومه به عنوان چارچوب تئوریک استفاده شد. روش تحقیق، پیمایشی است. شیوه نمونهگیری، خوشهای چندمرحلهای است و حجم نمونه طبق فرمول کوکران 400 نفر میباشد. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته است. روش تجزیه و تحلیل دادهها، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرمافزار SPSS است. از اعتبار صوری جهت سنجش اعتبار (روایی) استفاده شد و ضریب آلفای کرونباخ (اعتماد یا پایایی) برای متغیر رفتارهای زیست محیطی 0.858 و سرمایه فرهنگی 0.886 میباشد که در حد بسیار بالایی است و گویههای آن توانستهاند از همسازی درونی لازم برخوردار باشند. نتایج آزمون نشان میدهد که میانگین رفتار زیست محیطی در بین افراد نسبتاً بالا بوده و میانگین آن از عدد 5 برابر با 3.78 است. بین متغیرهای سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی رابطه معنادار مثبت و مستقیم وجود دارد. هر چه سرمایه فرهنگی بیشتر شود، میزان رفتارهای زیست محیطی افزایش مییابد. ضریب همبستگی پیرسون بین میزان سرمایه فرهنگی و رفتار زیست محیطی برابر با 0.135 و سطح معناداری آن 0.007 است. متغیر رفتار زیست محیطی دارای چهار بعد بوده که رابطه دو بعد(رفتار در سفر و رفتار حفاظت از محیط زیست) با متغیر مستقل میزان سرمایه فرهنگی مثبت و معنادار میباشد. همچنین سه بعد سرمایه فرهنگی(تجسم یافته، عینیت یافته و نهادینه شده) ارتباط معناداری با رفتارهای زیست محیطی دارند. نتیجه این که عوامل فرهنگی مانند سرمایه فرهنگی و تحصیلات، عامل تعیین کننده حفظ محیط زیست در یک جامعه هستند.
خلاصه ماشینی:
رفتار هاي زيست مخيطي ، سرمايه فرهنگي ، آگاهي ، الگوهاي رفتاري واژگان کليدي: رفتارهاي ١- علي اصغر غلامي دانشجو دکتري جامعه شناسي توسعه اقتصادي دانشگاه آزاد اسلامي واحد بابل ، بابل ، ايران asghar_gholami85@yahoo.
نتايج بسياري از تحقيقات در ايران حاکي از تخريب محيط زيست و نقش عوامل اجتماعي و فرهنگي و اقتصادي و يا سازماني بر تخريب محيط زيست و رفتارهاي زيست محيطي است (نبوي و مختاري هشي، ١٣٩٧، ادهمي و اکبرزاده ، ١٣٩٢؛ احمديان و حقيقتيان ، ١٣٩٥؛ کلانتري و ديگران ، ١٣٩٥، صالحي و امامقلي، ١٣٩١، اژدري، ١٣٨٢، عبدالهي، ١٣٩٠، ملکي و عبدالهي، ١٣٩٢، کياني سلمي و شاطريان ، ١٣٩٦، ميري ، ١٣٩١، واقفي و حقيقتيان ،١٣٩٤، نواح و ديگران ، ١٣٩٠، شبيري، ١٣٩٢، صالحي، ١٣٨٥، باقري، ١٣٩٧ و فرهمند و همکاران ، 1-Environmental culture 1-People participate 2-Aldo leo pold ١٣٩٣).
يافته هاي پژوهش حاجي زاده ميمندي و فلک الدين (١٣٩٦) حاکي از آن است که بين متغيرهاي سن ، درآمد، آگاهي زيست محيطي ، سبک زندگي ، استفاده از شبکه هاي اجتماعي ، سرمايه فرهنگي و قانون گرايي با رفتارهاي زيست محيطي مسئولانه رابطه معناداري وجود دارد.
) فرض اصلي پژوهش اين است که بين سرمايه فرهنگي و رفتار زيست محيطي رابطه معناداري وجود دارد.
به دليل اين که سطح معناداري در ضريب همبستگي کمتر از پنج درصد است ، لذا رابطه معناداري بين دو متغير ميزان سرمايه فرهنگي و رفتار زيست محيطي وجود دارد و فرض H رد شده و فرض H١ مورد تأييد است .
يافته مهم اين است که بين سرمايه فرهنگي و رفتار زيست محيطي رابطه معناداري وجود دارد.