جایگاه حجاب در ساختار آیه 31 سوره نور و پیوند آن با کل سوره

پوشش و حجاب اسلامی یکی از موضوعات مهم قرآنی است که در آیات وحی از آن سخن به میان آمده است. ازجمله آیاتی که جایگاه حجاب به روشنی در ساختار آن آمده، آیه 31 سوره نور است. پژوهش حاضر می کوشد با هدف مشخص کردن ساختار این آیه و پیوند آن با کل سوره، جایگاه حجاب و عفاف در قرآن کریم را تبیین نماید. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا آیه 31 سوره نور می تواند دارای یک ساختار منسجم باشد و پیوند این ساختار با کل سوره چگونه است. مطالب این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس پرسش ها و اهداف تحقیق،طبقه بندی و تحلیل شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که تمامی آیات وحی به منزله نور و چراغی تابان است که انسان را به سرمنزل مقصود هدایت می کند و ساختار کل سوره نور اینگونه است. در این سوره گاه یک بخش از ساختار در یک آیه جای می گیرد و گاه به قراین لفظی و معنایی، یک بخش از ساختار حذف می شود. آیه 31 سوره نور دارای ساختاری چهارگانه است که همین ساختار در کل سوره قابل مشاهده است. بررسی مفاهیم قرآنی در یک ساختار منسجم باعث می شود که بیش تر با ابعاد اعجاز قرآن آشنا شویم و از دریای بی کران مفاهیم سرنوشت ساز آن بهره بریم.

Islamic coverage and Hijab is one of the most important Quranic issues that comes in the divine verses. One of those verses is the verse 31 of Surah Noor. The present research tries to explain the position of Hijab and chastity from the view of the Holy Quran with the aim of determining the structure of this verse and its connection with the whole Surah. The main question is whether the verse 31 of Surah Noor can have a coherent structure and how its structure has a connection with the whole Surah. The content of this descriptive-analytical research was classified and analyzed according to the research questions and aims. The results demonstrate that all divine verses, as well as the whole structure of Surah Noor, are considered as a shining light that leads humans to the God. In Surah Noor, sometimes one part of the structure is placed in a verse, and sometimes one part of the structure is omitted based on the verbal and semantic evidences. The verse 31 of Surah Noor has a four-part structure which is visible in the whole Surah. Examining the Quranic concepts in a coherent structure makes us more familiar with the miraculous dimensions of Quran, and take advantage of the infinite sea of its crucial concepts.

هدف این تحقیق بیان همسویی حجاب با دیگر احکام سورة نور در یک ساختار منسجم است؛ چرا‌که نگرش ساختاری به سوره‌های قرآن، افق جدیدی در درک و فهم معانی بلند این کتاب آسمانی می‌گشاید و روش‌های تازه‌ای در عرصه قرآن‌پژوهی و آموزش‌های قرآنی، ارائه می‌کند (خامه‌گر، 1396، ص‌17). با توجه به این‌که واجب بودن عمل به احکامی که در سوره نور آمده در همان ابتدا با عبارت «فرضناها» مشخص شده، در بسیاری از آیات دیگر این سوره، فعل «فرضنا» و یا مترادفات آن به قرینه حذف شده است. این‌که در آیه دوم سوره نور، بعضی از مفسرین مراد از «دین الله» را همان حکم خدا گفته‌اند (طباطبایی، 1392، ج‌15، ص‌113) و «فضل خدا» را در آیه دهم، همان بیان احکام شرعی و آیات بینات او دانسته‌اند، به دلیل همین انسجام واژگانی است که در این سوره وجود دارد. در بخش احکام فردی نیز انسجام واژگانی خاصی در سوره وجود دارد؛ هدف اصلی از «اذن» هنگام وارد شدن در خانه‌های غیر که در آیه 27 بیان شده، پوشاندن عورات مردم و حفظ احترام ایمان است که در حقیقت فرد را در پوشاندن آن‌چه باید بپوشاند کمک کرده و نسبت به خود ایمنی‌ داده است (همان، ص‌153). نتیجه‌گیری با بررسی جایگاه حجاب در ساختار سوره نور مشخص می‌شود که خواست خداوند از رعایت پوشش اسلامی تنها یک وظیفه فردی نبوده، بلکه اسلام مصلحت اجتماعی را نیز مد نظر قرار داده و وظایف هر فرد در اجتماع را مشخص می‌کند.

حجاب ، پوشش ، آیه 31 سوره نور ، ساختار سوره نور

verse 31 of Surah Noor ، structure of Surah Noor ، Coverage ، hijab