چکیده:
رفتار حمایتی رفتاری است که به قصد کمککردن به دیگران صرفا به خاطر نوعدوستی و خیرخواهی و نه به منظور رسیدن به منفعت خاصی انجام میشود. پژوهش حاضر به هدف شناسایی رفتار حمایتی و شیوههای آن از نگاه قرآن و روانشناسی تدوین شده است. روش پژوهش در این تحقیق تحلیل محتواست و با مراجعه به منابع روانشناسی و اسلامی به مفهومشناسی و شناسایی شیوههای آن براساس اسناد موجود در این منابع پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که رفتار حمایتی به سه شکل مالی، عاطفی و رفتاری صورت میگیرد؛ همچنین نتایج تحقیق نشان داد که از نگاه منابع اسلامی تنها هنگامی از رفتار حمایتی نهی میشود که اولا، سبب تقویت دشمنان و دشمنی آنها با اسلام بشود؛ ثانیا، به تقویت صفات منفی مانند تنبلی و احساس ذلت بیانجامد؛ همچنین شیوههای رفتار حمایتی عبارتند از: شیوههای شناختی رفتار حمایتی؛ شیوههای عاطفی رفتار حمایتی؛ شیوههای رفتاری رفتار حمایتی. در یک تقسیمبندی دیگر میتوان شیوههای رفتار حمایتی از نگاه قرآن را به شیوههای عملی و کلامی تقسیم کرد.
Supportive behavior is a behavior that is aimed at helping others just because of philanthropy and benevolence and not for a particular benefit. The aim of this study is identify supportive behavior and its methods from the perspective of the Qur'an and psychology. The research method in this research is content analysis. By referring to psychological and Islamic sources, the authors have studied the related concepts and identified different supportive behaviors based on the documents in these sources. The findings of study show that supportive behavior takes three forms: financial, emotional and behavioral; also the findings of study show that from the point of view of Islamic sources, supportive behavior is prohibited only when it strengthens the enemies and their enmity with Islam or when it strengthens negative traits such as laziness and feelings of humiliation. Supportive behavior methods include: cognitive supportive behaviors, emotional supportive behavior, and behavioral methods of supportive behavior. In another classification, the methods of supportive behavior from the perspective of the Quran can be divided into practical and verbal.
خلاصه ماشینی:
اهمیت و ضرورت تحقیقِ مفاهیم روانشناسی خصوصاً رفتار حمایتی و شیوههای آن (شناختی، عاطفی، رفتاری) از جمله مفاهیمی است که در جامعه، حضور و کاربرد بسیار دارد و در یک نگاه سالمسازی جامعه از مشکلات اقتصادی و جلوگیری از انحطاط اخلاق در جامعه، نجات انسانها و رستگاری آنها با الگوپذیری و تبعیت از اندیشهها و فرامین الهی و اسلامی میسر میشود.
آماتو (Amato؛ 1983) نیز با 180 دانشجو از پنج کشور مختلف درباره تفاوت رفتار حمایتی در شهرهای کوچک و بزرگ مصاحبه کرد و معلوم شد که همه آنان، احتمال رفتار حمایتی در شهرهای کوچک را بیشتر از شهرهای بزرگ میدانند؛ ولی پژوهشهای لاتانه و دارلی (1970) این مطلب را تأیید نکرد؛ بلکه آنان علتهای دیگری را مطرح کردند؛ برای مثال، نخست فرد، دقت میکند ببیند شخص زمینخورده، مست است یا معتاد، یا ناتوانی و معلولیت جسمانی دارد و سپس به کمک کردن یا نکردن تصمیم میگیرد (ر.
8. شيوههای رفتار حمايتي از منابع اسلامی در مورد جلب توجه افراد به رفتار حمایتی و ایجاد حساسیت نسبت به آلام و مشکلات دیگران، سه شیوه کلی را میتوان استنباط کرد (آذربایجاني و همكاران، 1390، ص137): شیوههای شناختی، شیوههای عاطفی و شیوههای رفتاری (همان، ص 339).
یافتههای تحقیق نشان داد که انجام رفتار حمایتی میتواند در جهت تقویت ابعاد روانی همانند اعتماد به نفس و فراهمسازی زمینه رشد در افراد جامعه نقش ایفا کند و مورد تأکید منابع اسلامی است.