چکیده:
پس از رحلت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله ، امامان معصوم و شیعیان پیوسته مورد ظلم و ستم غاصبان حکومت قرار میگرفتند. در چنین اوضاع
سیاسی، شیعیان به عنوان اعتراض به حکومتهای غاصب، با راهنماییهای آشکار و پنهان ائمه اطهار علیهمالسلام از شیوههای «قیام و شهادت»
یا «مهاجرت» استفاده میکردند. در این مهاجرتها زنان نیز همپای مردان در صحنههای سیاسی و اجتماعی حضور چشمگیری داشتند و با
پوشش تشکیلاتی در نقل و انتقال پیامها و اطلاعات و اموال شیعیان نقش بسزایی داشتند.
حضرت معصومه علیهاالسلام از جمله بانوانی بود که در زمان مأمون، به دنبال کوچ اجباری امام رضا علیهالسلام ، به بهانه دیدار امام علیهالسلام از مدینه به
ایران هجرت کرد. در این نوشتار، پس از توضیح علل کلی هجرت، در رابطه با هجرت حضرت معصومه علیهاالسلام به مرکز تشیع 14 دلیل ذکر
شده است. شهر قم اکنون به برکت وجود آن حضرت، بزرگترین پایگاه نشر و ترویج تشیع در جهان میباشد.
خلاصه ماشینی:
8. حضرت معصومه علیهاالسلام طبق روال هجرت علویان، برای فرار از ظلم و ستم حکومت و نشر و تبلیغ آیین محمدی صلیاللهعلیهوآله و آشکار کردن چهره نفاق دینی عباسیان و مظلومیت خاندان اهل بیت علیهمالسلام و روشن ساختن اذهان جامعه نسبت به امامت و ولایت، هجرت را برگزید؛ همانگونه که امام رضا علیهالسلام در طول سفر خویش از مدینه به مرو، با بیان سخنان بیدارکننده خویش، اذهان جامعه را نسبت به اهل بیت علیهمالسلام و جایگاه آنها و نقش امامت در جامعه مسلمین روشن ساخت، حضرت معصومه علیهاالسلام نیز به همراه برادران خود، برای کسب آزادی و بیان مسائل دینی از فرصت استفاده فرمود و با وجود سختی سفر و دوری از وطن و زادگاه خویش و ترک دوستان و یاران، سفر خود را آغاز نمود.
فضای موجود زمینه لازم را برای هجرت فرزندان امام موسی کاظم علیهالسلام فراهم کرد تا به بهانه دیدار برادر بزرگ خویش، که از سوی حکومت امری معقول و موجه مینمود، با وجود خطرات سفر و دوری از خانواده خویش، حرکت به سوی سرزمینی امن و زندگی در میان محبان اهل بیت علیهمالسلام را آغاز کنند تا با حضور در فضای گرم و صمیمی دوستداران امامت، تحرک و نشاط ولایت و امامت را در جامعه اسلامی گسترش دهند.
حضرت معصومه علیهاالسلام پیشبینی میکرد که حکومت پس از شهادت امام رضا علیهالسلام اجازه خروج از مدینه و ارتباط آنها با شیعیان را نخواهد داد و با نزدیک شدن زمان شهادت امام رضا علیهالسلام ، خانواده اهل بیت علیهمالسلام را آماده حرکت و هجرت به ایران کرد.