چکیده:
تعارض از جمله مفاهیمی است که ریشه در زندگی بشر دارد. شکلگیری جوامع انسانی و حضور انسان در گروههای اجتماعی، همواره موجب تعارض شده است. سازمانها بهعنوان یکی از دستاوردهای زندگی اجتماعی بشر، بستر مناسبی برای ایجاد تعارض دارند. بر این اساس، مطالعات و پژوهشهای گستردهای در حوزههای مختلف مدیریت و رویارویی با تعارض انجام شده است. با این وجود، موضوع تعارض، کمتر از دیدگاه فرهنگی و بر مبنای آموزههای دینی (بهویژه دین مبین اسلام) موردتوجه قرار گرفته است.
این پژوهش با رویکرد توصیفی-کتابخانهای و با توجه به تأثیرپذیری مدیریت تعارض از متغیرهای فرهنگی و بومی، تلاش دارد تا از منظر مفاهیم دینی-اسلامی به بررسی و جمعبندی مدیریت تعارض، بپردازد. در واقع، بهرهمندی از فرهنگ غنی اسلامی در مراودات و رفتارهای اجتماعی (بهعنوان یکی از مهمترین ابعاد فرهنگی کشور)، میتواند نقشی اساسی در مدیریت تعارض داشته باشد. بر این اساس تلاش خواهد شد تا پس از بررسی مختصر نظریهها و الگوهای تعارض، این فرآیند با رویکردی اسلامی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. در انتها بر اساس این آموزهها، راهکارهایی در جهت مدیریت بهینه فرآیند تعارض سازمانی ارائه شده میشود.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس، مطالعات و پژوهش هاي گستردهاي در حوزههاي مختلف مديريت و رويارويي با تعارض انجام شده است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٣ - مدل اسلامي رويارويي با تعارض «سلام» (SALAM) اولين حرف (S) برگرفته از «سنجيدن و بيان ديدگاه تعارض »١٨ است اين تصور که از ابتدا ميتوان از تمامي ماهيت و عناصر تشکيل دهنده تعارض مطلع بود اشتباه است ؛ بلکه بايد به طرفين فرصت داده شود تا به بيان ديدگاههايشان بپردازند.
از طرفي ، گاهي اوقات تعارضات تنها با بيان روشن و واضح عوامل و منابع موجد آنها برطرف ميشود و طرفين تعارض به اين نتيجه ميرسند که در شرايط کنوني و بدون تلاش براي تغيير به فعاليت ادامه دهند.
به هرحال اين مرحله که خود برگرفته از آموزههاي اساسي اسلام از جمله نصيحت ، امر به معروف و نهي از منکر است ميتواند دو نتيجه را ايجاد نمايد.
در اين شرايط مدير مجبور است براي کسب زمان جهت آمادگي بيشتر در رويارويي با تعارض تنها به راهحل هاي کوتاهمدت بسنده نمايد.
N. T) اين مدل بيشتر از آن که دنبال رويارويي با تعارض باشد، يک شيوه کارآمد براي ايجاد تعارضات سازنده است .
٣-٤-٢- مدل اسلامي پوياي رويارويي با تعارض پيش گيرنده اين مدل اسلامي که برگرفته از نحوه رهبري حضرت محمد (صل اله عليه و آله ) است ، براي رويارويي با تعارضات ناشي از وجود ديدگاههاي مختلف نسبت به تغيير بسيار مناسب است و شامل هفت مرحله ميباشد (شکل ٥).
A, “Toward a theory of managing organizational conflict”, The International Journal of Conflict Management, PP٢٠٦–٢٣٥ (٢٠٠٢).