چکیده:
تجربه بحرانهای مالی مختلف طی سالیان گذشته و نتایج تحقیقات مختلف حول محور ثبات در سیستمهای مالی نشان میدهد که ریسک با خود بیثباتی را بههمراه دارد. در این میان بازار بدهی بهعنوان بخش با اهمیتی از بازارهای مالی در سراسر جهان و بخصوص در ایران که سیستم مالی بانک محور است، بر ایجاد بحران، شوک و تشدید بیثباتی در اقتصاد نقش موثری دارد. بر این اساس، یکی از رسالتهای کمیته نظارت بانکی بال، نظارت و ارائه شاخصهای نظارتی موثر برای کنترل و مدیریت بحران در بانکها و موسسات مالی و اعتباری است. رهنمود الزامات شناسایی بانکهایی با اهمیت ریسک سیستمی توسط کمیته نظارت بانکی بال ارائه شده است که در این مقاله با تاکید بر روش پیشنهادی این رهنمود برای شناسایی بانکهای با اهمیت ریسک سیستمی داخلی و سایر مطالعات در این حوزه، اثر ریسک سیستمی بر ثبات بانکی در ۲۴ بانک ایرانی و برای دوره ۷ ساله از 1388 تا 1395 و با استفاده از روش برآورد گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان میدهد که ریسک سیستمی با ثبات بانکی دارای رابطه منفی، معنیدار و خطی است.
Previous financial crises and researches on financial systems stability show that Risk leads to instability and crises. Debt market as an important part of financial markets in the world and especially in Iran whose financial system relies much on the banking system, has the more effective role in creating economic crises, shock, and instability. Therefore one of the important mission of Bank for International Settlements (BIS) is regulating and providing effective provisional indexes for control and management of crises. Thus guidance of requirements for recognition of banks with important systemic risk is provided by BIS. Using this guidance for recognizing banks with important systematic risk in country level and other studies in this area, the effect of systematic risk on the stability of 24 Iranian banks for a 7 year period from 1388 to 1394 using the generalized method of moments (GMM) for estimating parameters has been examined. Results show that systematic risk has negative linear and statistically significant relationship with banking stability.
خلاصه ماشینی:
پـس از بحران ٢٠٠٨ کمیته نظارت بانکی بال رهنمود الزامات شناسایی بانک هایی با اهمیـت ریسـک سیستمی (Global systemically important bank) را با هدف کنترل و نظارت بـر ثبـات مـالی در کشورها در نوامر ٢٠١١ منتشر نمود.
برای درک اهمیت ثبات مالی و ریسک سیستمی و قبـل از انتشـار الزامـات بـال ٣ بـرای شناسایی بانک هایی با اهمیت ریسک سیستمی، تئوری «بانک های بزرگ بـه ورشکسـتگی و بحران نزدیک هسـتند ((TBTF)Too Big To Fail )»، بـر ادبیـات مـالی حـاکم بـوده اسـت و رهنمودهای کمیته نظـارت بـانکی بـال ، پـس از بحـران مـالی ٢٠٠٨ ارائـه شـده اسـت کـه تحت این مفروضات و چارچوب ها از مقام ناظر انتظار میرفت بانـک هـایی کـه اثـر مهـم و موثر بر اقتصاد و سیسـتم مـالی بـین المللـی دارنـد را شناسـایی و تحـت نظـارت و کنتـرل قرار دهند.
علاوه بر آن بانک هایی با اهمیـت ریسـک سیسـتمی معمـولا دارای فعالیت هایی عملیاتی مشابه هستند و با یکدیگر همگن می باشند که در نتیجـه آن ترازنامـه و اقلام زیرخط یکسانی دارند و این به معنی آن است که ریسک در معرض خطر کسـب وکـار این بانک ها در صورت رخداد بحران و ورشکستگی بسیار بزرگ و یکسان است که منجربـه ایجاد اثر دومینو میشود که شوک زیادی به اقتصاد و سیستم مالی وارد میکنند؛ ایـن شـوک با توجه به ریسک سیستمی منتقل شده به اقتصاد، قابل انتقال در سطح بین المللی خواهد بـود (گوا و زو (Gu and Zhu)، ٢٠١٥).