چکیده:
پژوهشحاضر، به تحلیل گفتمان گروه داعش(دولت اسلامی عراق و شام) به عنوان یکی از جنبشهای سیاسی مذهبی شکل گرفته در دنیای اسلام میپردازد. جنبش فوق ضمن تاثیر پذیری از عوامل بین المللی، از یک فضای گفتمانی خاصی برخوردار است. اهداف اصلی پژوهشحاضر، شناسایی عناصرگفتمانی موجود درگروه داعش، مشخصساختن پادگفتمان وگفتمانهای مقابل گروه داعش، مشخص ساختن دالهای مرکزی و شناور حاکم بر گفتمانِ گروه داعش وتعیین مفصلبندی حاکم بر گفتمان این گروه میباشد. برای تحقّق اهداف مذکور، از نظریه گفتمان لاکلائو و موفه ، به صورت توأمان به عنوان مبانی نظری و روش پژوهش بهره گرفته شد. این نظریه از سویی به دلیل تاکید برمفاهیمی نظیر دال مرکزی، دال های شناور، ضدیّت، هژمونی و... به عنوان مفاهیم کانونی برای تحلیل پدیدههای سیاسی و اجتماعی در سطح کلان مناسب است و از سویی دیگربه علت برخورداری از مبانی روششناختی، قابلیت استفاده از آن به عنوان روش تحقیق نیز وجود دارد. در این تحقیق، متون مربوط به مجلّة گروه داعش که به دو زبان انگلیسی و عربی، در 15 شماره توسط این گروه منتشر گردیده است؛ به عنوان جامعة آماری انتخاب گردید. یافتههای پژوهش حکایت از آن دارد که دال مرکزی گفتمان حاکم بر داعش، خلافت اسلامی است. دالهای شناور در گفتمان گروه داعش نیز در ارتباط با دال مرکزی فوق معنادار گشته و بر این اساس دالهایی نظیر دشمن- جهاد- هجرت و خلیفه (امام) به عنوان دالهای شناور این گروه شناخته شدند.
The present study deals with the discourse analysis of the ISIL group's (Islamic State of Iraq and Levant). This research is aimed to identify the master and floating signifiers governing the ISIL group's discourse, and the articulation of the group's discourse. To achieve this goal, the features of the group dominant discourse have been identified. For this study, the combination of Laclau and Mouffe's discourse theory and Fairclough's Critical Discourse Analysis as theory and method were used. The English texts relating the ISIL group's magazine, which was published in two English and Arabic languages in 15 issues, were selected as the statistical population of the research. As findings show the Master Signifier of ISIL's dominant discourse is Islamic caliphate. Floating signifiers in ISIL discourse also become meaningful related to master Signifier, and hence the signifiers such as the enemy and jihad, the hijra and the caliph (imam) are considered as floating ones.
خلاصه ماشینی:
«برآمدن داعش در خاورميانه : تحليل جامعه شناختانه » عنوان تحقيقي اسـت کـه توسـط کسـرايي و داوريمقدم (١٣٩٤)، انجام گرفته است ؛ پژوهش مذکور به اين نتايج ، دست يافـت کـه نظـام اسـتعماري مستتر در نظام جهاني و تبعيض موجود در نظام هاي سياسي غربي و ديکتـاتوري حـاکم بـر نظـام هـاي سياسيخاورميانه ، باعث ايجاد بحران هويت و وضعيت اعتراض گونه در افراد جوامـع مختلـف شـده و اين افراد همگي بدنبال قهرماني هستند تا تحت پرچم او انتقام خـود را از نظـام هـاي سياسـي موجـود بگيرند؛ لذا شکل گيري گروه راديکالي چون داعش ، پاسخ به نياز به انتقام جويي و استقلال عدة زيـادي در سراسر جهان است و به همين دليل تبليغات اين گروه در سراسر جهان با استقبال گسترده اي مواجه شده است .
از آنجايي که غيريت سازي و ساختارشکني و برجسته سازي نقـش بـيبـديلي در گفتمـان داعـش دارند؛ لذا در اين بخش به صورت مختصر به اين مفاهيم و به طور خـاص بـه ساختارشـکني مفـاهيم توسط اين گروه در قالب متون بررسيشدة پژوهش اشاره ميگردد: در متن بيستم (برگرفته از مجلۀ شمارة ٣ دابق ، بخش سرمقاله ، صفحه ٢٩-٣٠)، دال «غنيمـت » بـا مدلول هايي چون «حلال ترين درآمد، محبوب رسول خدا و خداوند، به دست آمده از طريق گـرفتن - قدرت ، افتخار و مطيع سازي دشمنان خدا»، آمده است .