چکیده:
گفتمان سیاسی نقش عمدهای در جهتدهی افکار دارد و نقشآفرینی گفتمانی در امور سیاسی در کنار تصمیمات عمدۀ سیاسی، اقتصادی، و حتی نظامی قرار میگیرد. ازهمینرو، مقالۀ حاضر برای تبیین برخی ابعاد گفتمانی موضوع هستهای به عنوان یکی از مهمترین مسائل مربوط به ایران در سطح بینالمللی به بررسی تصویر گفتمانی ارائه شده در سخنان باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا دربارۀ این موضوع طی دو دوره ریاستجمهوری میپردازد. مجموعهای از 377 سخنرانی اوباما طی سالهای 2009 تا 2016 بر مبنای دیدگاه ون دایک دربارۀ "مطالعات انتقادی گفتمان" با بهکارگیری ترکیبی از جستجوی واژگانی و چند مرحله کدگذاری کیفی مورد مطالعه قرار گرفت که حاصل آن استخراج تصویری گفتمانی متشکل از هفت مقولۀ اصلی بود: تهدید هستهای ایران؛ جدیت آمریکا برای مقابله؛ ترجیح راهحل صلحآمیز؛ استفاده از همۀ گزینهها؛ همراهی جهانیان با آمریکا؛ پاسخ به فشارهای داخلی؛ و دستاورد توافق هستهای. این مقولات نشانگر وجود طرحی مستتر در سخنان اوباما برای همراهسازی مخاطبان با تصمیمات و اقدامات سیاسی، اقتصادی، و نظامی آمریکا است. آگاهی انتقادی مخاطبان نسبت به این نوع تصاویر گفتمانی میتواند به ارزیابی آگاهانه از جریانات گفتمانی منجر شود و از مطالعات انتقادی گفتمان میتوان برای ایجاد این آگاهی بهره برد. کلیدواژهها: مطالعات انتقادی گفتمان؛ تحلیل گفتمان سیاسی؛ سخنرانیهای اوباما؛ موضوع هستهای ایران
Political discourse plays a crucial role in directing thoughts, and discursive functioning in politics may be placed next to major political, economic, and even military decisions. Therefore, this study attempts to explore some discursive aspects of the Iranian nuclear issue as a major concern related to Iran in the international arena and to investigate the discursive image portrayed in this regard by the American President Barack Obama during his two terms in office. A body of 377 speeches by Obama during 2009–2016 was studied based on Van Dijk’s perspectives on “critical discourse studies” through a mix of lexical search and multiple phases of qualitative coding. The outcome was a discursive image comprising seven major themes: the Iranian nuclear threat; America’s will to face this threat; preference for a peaceful solution; applying all options; universal agreement with America; encountering internal pressure; and the nuclear agreement as an important success. These themes illustrate a discursive plan underlying Obama’s speeches aimed at creating audience consent for American political, economic, and military decisions and actions. Critical awareness on the part of the audience regarding this kind of discursive images can create space for critical appraisal of discursive trends, and critical discourse studies can be employed to enhance this awareness.
خلاصه ماشینی:
مجموعه اي از ٣٧٧ سخنراني اوباما طي سال هاي ٢٠٠٩ تا ٢٠١٦ بر مبناي ديدگاه ون دايک دربارة "مطالعات انتقادي گفتمان " با به کـارگيري ترکيبـي از جستجوي واژگاني و چند مرحله کدگذاري کيفي مورد مطالعه قرار گرفـت کـه حاصـل آن اسـتخراج تصويري گفتماني متشکل از هفت مقولۀ اصلي بود: تهديد هسته اي ايران ؛ جديت آمريکا براي مقابلـه ؛ ترجيح راه حل صلح آميز؛ استفاده از همۀ گزينه ها؛ همراهي جهانيـان بـا آمريکـا؛ پاسـخ بـه فشـارهاي داخلي؛ و دستاورد توافق هسته اي.
ازاين رو، مقالۀ حاضر براي بررسي و روشن شدن بيشتر يکي از مهم ترين مسـائل سياسـي بـين المللـي مربوط به ايران در سال هاي اخير، به تبيين بخش مهمي از فضاي گفتماني مربوط به آن ميپردازد؛ کـه عبارت است از گفتمان باراک اوباما رئيس جمهور آمريکا به عنوان يکي از بازيگران عمدة بـين المللـي در موضوع هسته اي ايران .
٢- مصمم در برابر ايران هسته اي دومين مقوله اي که با بررسي گفتمان مورد بحث در اين مقاله آشکار ميشود؛ اين است کـه اوبامـا با تأکيد بر "تعهد آمريکا براي رسيدن به جهاني که در آن هيچ کشوري سلاح هاي هسته اي در اختيـار نداشته باشد" (٢٠٠٩) آمريکا را مصمم به جلوگيري از دسترسـي ايـران بـه سـلاح هسـته اي معرفـي ميکند.
(Eds) (2014), Contemporary Critical Discourse Studies, London: Bloomsbury.
M. (2007), “Presuppositions and Strategic Functions in Bush’s 20/9/2001 Speech: A Critical Discourse Analysis,” Journal of Language and Politics 6(3): 351–375.